5.1 Deel 2: Handel en nijverheid in de Republiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Planning

bespreken so planning

Uitleg  nieuwe paragraaf

Zelfstandig werken 

Quizje 

6.2 Handel over de hele wereld

Lesdoelen

• Je kunt economische van Amsterdam beschrijven
• Je kunt de gevolgen van de val van Amsterdam beschrijven
• Je kunt waarom de economie in de 17e eeuw een wereldeconomie is geworden

Amsterdam

• Oostzeehandel: graan+hout naar A'dam, zout naar Oostzee
• Stapelmarkt: goederen werden daar opgeslagen en vanuit de pakhuizen werden de goederen weer verhandeld
• Wat waren die goederen: specerijen, thee, koffie, suiker, hout, graan, wol, bont, stoffen  etc.

Fluitschip

Gevolg van de oorlog met Spanje voor de Nederlandse handel

1585 Val van Antwerpen

• Was de belangrijkste havenstad in dit deel van Europa
• handelsroutes uit Oostzeegebied, Middellandse zee en Azië kwamen bij elkaar in Antwerpen, soort knooppunt
• Na de val vluchtten kooplieden en ambachtslieden naar.....

Amsterdam

• Wordt het nieuwe knooppunt
• door nieuwkomers werd de stad drie maal zo groot, snelle economische groei
• Veel nieuwe handel en ambachten zorgen voor werk
• ook luxeproducten en halffabrikaten omdat er bedrijven kwamen die de grondstoffen verwerkten

De Amsterdamse stapelmarkt

• 17e eeuw: A'dam is stapelmarkt
• Stapelmarkt = producten opslaan (stapel) en doorverkopen wanneer prijs gunstig is. 
• Voor 1585 vooral grondstoffen verkocht op stapelmarkt
• Na 1585 ook luxeproducten (bont, dure stoffen, specerijen) 
• Steeds meer nijverheid, verwerken van grondstoffen tot producten

De Amsterdamse stapelmarkt

• Ambachtslieden uit Antwerpen naar Holland --> van wol stoffen maken (laken)
• Mensen rijk genoeg om het te kopen --> bijvoorbeeld kooplieden. 
• Kooplieden investeerde winst in nieuwe schepen en handelswaar --> zo meer geld verdienen. 

De Amsterdamse stapelmarkt

• De manier van geld verdienen waarbij kooplieden proberen met handel zoveel mogelijk winst te maken  noem je handelskapitalisme 

• Rijke mensen ook opzoek naar nieuwe manieren van geld verdienen --> droogleggen meren met windmolens --> verhuren land

Komst vluchtelingen

• Vervolgd in eigen land vanwege geloof bv Zuidelijke Nederlanden
• In Republiek: verdraagzaamheid --> accepteren dat niet iedereen hetzelfde denkt of gelooft.

Nieuwkomers in de 17e eeuw

• 17e eeuw --> steden in Holland en Zeeland groeide hard
• 2 oorzaken:
• Veel werk te vinden + hoge lonen
• Komst vluchtelingen

Zelfstandig aan het werk 

• Maak een samenvatting van 6.2  

• Waarom samenvatting? Handig voor het pw strakt

Waardoor werd Amsterdam rond 1600 de belangrijkste handelsstad in de Nederlanden?

1. Oostzeehandel
2. Val van Antwerpen

Door wie werd Antwerpen veroverd?

1. De Spanjaarden
2. De Republiek
3. Willem van Oranje

Welke spullen haalde de Nederlanden uit het Oostzeegebied?

1. Hout & graan
2. Zout & haring

Een plaats waar ingekochte handelswaar wordt opgeslagen om vandaaruit weer verder te worden verhandeld.

1. Handelskapitalisme
2. Stapelmarkt
3. Hanze

Wat werd er verkocht op de Amsterdamse stapelmarkt?

1. Grondstoffen
2. Luxeproducten
3. A en B zijn goed

De handel zorgde ervoor dat de nijverheid steeg

1. Juist
2. Onjuist

Een manier van geld verdienen waarbij kooplieden proberen met handel zoveel mogelijk winst te maken.

1. Handelskapitalisme
2. Hanze
3. Stapelmarkt
4. Migratie

De bevolking in de steden van de Republiek steeg doordat...

1. Er veel werk was + lonen hoog
2. Er vluchtelingen naartoe kwamen
3. Hongersnood op het platteland
4. A & B zijn juist