Wet zorg en dwang

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1,2

Wet zorg en dwang

Stel je voor dat...

1. je dagelijks je telefoon moet inleveren als je naar je slaapkamer gaat;
   
2. je elke ochtend om 08.00 uur moet opstaan (ook in het weekend en in vakanties);
   
3. elke dag om 21.00 uur de lichten uit moeten;
   
4. je niet zelf hebt kunnen kiezen welk broodbeleg op tafel staat;
   
5. je met mensen woont die je niet aardig vindt;
   
6. er kleding voor je is klaargelegd voor de volgende dag;
   
7. er voor je bepaald wordt of je onder de douche kan of niet;
   
8. je de dag na een feestje een urinetest moet doen ter controle op middelengebruik.
   

Verdiep ie in 10 minuten in

de wet zorg en dwang

onvrijwillige zorg

dwang

drang

Het is al 22:30 en bijna alle zorgvragers liggen in bed. Een zorgvrager wil niet naar bed. De verzorger benoemd dat hij naar bed moet, en als hij nu niet gaat, hij morgen eerder naar bed moet.

1. Dwang
2. Drang

Een zorgvrager doet haar zelf telkens pijn, zij slaat op haar gezicht en trekt aan haar eigen haar. Er is voor gekozen om haar vast te maken aan haar bed om dit te voorkomen.

1. Dwang
2. Drang

Een zorgvrager wil haar avond eten niet opeten, maar dit moet omdat zij een speciale voedingsdieet heeft. de verzorger benoemd dat als zij haar eten niet opeet dat dit prima is, maar dat de zorgvrager dan geen toetje krijgt.

1. Dwang
2. Drang

Wet zorg en dwang. Wat weet je al? Waar denk je aan? Welke vragen heb je?

Wat betekent onvrijwillig

1. Dat iemand er geen zin in heeft
2. Dat je dit niet wil
3. Dat iemand het graag doet
4. Dat je ermee akkoord gaat

De wet zorg en dwang

Regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en of mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie). De wet is per 1 januari 2020 ingegaan.

Het doel van de wet is

1. Onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking zo veel mogelijk voorkomen.
2. Cliënten met dementie of een verstandelijke beperking beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg.
   

Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast ná zorgvuldige multidisciplinaire afweging.

Voor wie geld de wet zorg en dwang?

1. Thuiszorg
2. Ziekenhuis
3. Verpleeghuis
4. Alle branches

Een cliënt is heel erg vergeetachtig, maar niemand heeft vastgesteld dat er sprake is van een psychogeriatrische aandoening. Is de Wet zorg en dwang dan van toepassing?

1. Ja
2. Nee

Als er geen psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) is vastgesteld mogen er geen maatregelen genomen worden die de cliënt niet wil.

De Wet zorg en dwang is alleen van toepassing op cliënten met een gediagnosticeerde psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) of een verstandelijke beperking. Dit kan zijn vastgesteld door een ter zake deskundige arts of door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), dat een indicatiebesluit heeft genomen voor cliënten die aanspraak kunnen maken op zorg die valt onder de Wet langdurende zorg.

Wanneer mag je volgens de Wet zorg en dwang onvrijwillige zorg toepassen?

1. Als de cliënt een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) heeft of een verstandelijke beperking
2. Als er geen andere oplossing is om 'ernstig nadeel' te bestrijden
3. Als er 'ernstig nadeel' dreigt
4. Alle drie zijn een voorwaarde

Alle drie zijn een voorwaarde.

Volgens de Wet zorg en dwang mag je onvrijwillige zorg toepassen bij mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) of een verstandelijke beperking als er sprake is van ‘ernstig nadeel’ en er geen vrijwillige alternatieven te vinden zijn.

Onder ‘ernstig nadeel’ wordt het volgende verstaan:

- De cliënt brengt zichzelf of anderen in levensgevaar.

- De cliënt brengt ernstig lichamelijk letsel toe.

- De cliënt brengt ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade toe.

- Verwaarlozing of ‘maatschappelijk teloorgang van de cliënt of andere.

- De veiligheid van de cliënt wordt bedreigd.

- De cliënt roept met hinderlijk gedrag agressie van anderen op.

- De algemene veiligheid van personen of goederen is in gevaar.

Stappenplan

Het stappenplan in de Wet zorg en dwang (Wzd) regelt de stappen die de zorgverantwoordelijke moet zetten bij de beoordeling of onvrijwillige zorg noodzakelijk is. 

In het stappenplan staat ook welke deskundigen de zorgverantwoordelijke daarbij moet betrekken.

Stappenplan

Het stappenplan helpt bij een zorgvuldige afweging bij het toepassen van onvrijwillige zorg. Het
doorlopen van het stappenplan is verplicht als: 

• de zorgplan niet meer voldoet en onvrijwillige zorg overwogen wordt.

• vrijheid beperkende maatregelen worden overwogen, óók als de cliëntvertegenwoordiger hiermee instemt en de cliënt 

zich niet verzet.

9 categorieën van onvrijwillige zorg

• Het toedienen van vocht, voeding en medicatie en medische (be)handelingen bij mensen met een verstandelijke beperking of dementie, voor behandeling van een lichamelijke aandoening;​
  
• Het beperken van de bewegingsvrijheid;​
  
• Insluiten;​
  
• Toezicht op de cliënt;​
  
• Onderzoek van kleding of lichaam;​
  
• Onderzoek van woonruimte op drugs en gevaarlijke voorwerpen;​
  
• Controle op drugs;​
  
• Beperking in het inrichten van het eigen leven waardoor de cliënt iets moet doen of laten;​
  
• Beperking in het ontvangen van bezoek.​

Voorbeelden van onvrijwillige zorg

• Iemand met dementie. Deze zorgvrager mag niet van het terrein van de zorginstelling af, want hij zou verdwalen.
  
• Iemand die nog thuis woont en zichzelf verwaarloost. Hij zal tegen zijn wil moeten douchen.
  
• Mensen met een verstandelijke beperking die zichzelf soms systematisch verwonden. Zij moeten ’s nachts in een speciale bedstee met zachte wanden slapen. Die bedstee is afgesloten.
  
• Mensen die geen remmingen kennen bij het eten of drinken. De koelkast moet dan op slot om gezondheidsschade te voorkomen.

Wie weet een voorbeeld
toezicht op een cliënt?

Wie weet een voorbeeld van
het beperken van bewegingsvrijheid?

Afronding

Zijn de leerdoelen behaald?

• De student kan uitleggen wat de woorden dwang en drang inhouden
• De student kan uitleggen wat onvrijwillige zorg is
• De student kan vertellen wat de wet zorg en Dwang inhoudt.

Huiswerk

e-learning (30 min) van de 'wet zorg en dwang' via:

 https://free-learning.nl/modules/zorg-en-dwang/start.html

Lever jouw certificaat in bij de eindopdracht, via teams.