Literaire argumenten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoe geef je je mening over een boek?  

literaire argumenten 

In deze les: 

• bespreken we  literaire argumenten 
• die heb je nodig bij het schrijven van je boekopdracht (in de meetweek), waarbij je je mening gaat geven over een van jouw gelezen boeken 
• maak aantekeningen!

www.bnnvara.nl

Wat zijn literaire argumenten?

Dit zijn argumenten die jouw mening bevestigen en ondersteunen.

We behandelen zeven  literaire argumenten.

Esthetische of stilistische argumenten

Iets (een boek, gedicht, tekst) is mooi of niet mooi. Het is verrassend geschreven, of juist niet. De woordkeuze is bijvoorbeeld passend of clichématig, ouderwets of moeilijk. 

• Staan er veel dialogen in? Lijken die echt, of zijn ze houterig? 
• Staan er veel bijvoeglijke naamwoorden in? 
• Zijn die mooi, of zijn ze onlogisch, te veel, irritant, of....?

Woorden zoals:

mooie formuleringen, 

veel clichés, 

hijgerig stijltje, 

houterige dialogen

fraaie woordkeus

idioot lange zinnen

'Dit had nog wel even geredigeerd mogen worden'

'Noemen ze dit gekleuter ook al literatuur?'

structurele argumenten

Je gebruikt structurele argumenten als je een (waarde)oordeel uitspreekt over de structuur: de opbouw van een verhaal. 

Je gaat dan in op de verschillende verhaalelementen die in het verhaal voorkomen. Voorbeelden: tijd, ruimte, perspectief, thema en de motieven.

Je vertelt eerst wat je van de structuur vindt. Daarna laat je zien wat je bedoelt door je mening te illustreren met tekstfragmenten uit het boek.

welke woorden passen bij een structureel argument?

1. evenwichtig, complexiteit, los zand
2. voorspelbaarheid, oude koek, afgezaagd
3. moeilijk, makkelijk, lekker dun
4. aangrijpend, beklemmend, fascinerend

Woorden zoals:

 zit goed in elkaar”,

 los zand,

 te lang uitgesponnen, 

 

'evenwichtig', 'uitgebalanceerd',

'samenhangend', 

'eenheid', 

'complexiteit' 

realistische argumenten

Als je realistische argumenten wil geven, betekent dit niet dat je argumenten geeft die realistisch zijn. Het gaat erom dat je kijkt naar het realisme van het boek, of juist het gebrek eraan: absurdisme.

•  Je vraagt je af of de beschrijvingen, gebeurtenissen, omstandigheden of personen overeenkomen met de werkelijkheid. 
• Je beoordeelt dan in hoeverre een boek waarheidsgetrouw overkomt. Vertel bijvoorbeeld of je denkt dat de situaties uit het boek ook in het dagelijkse leven kunnen gebeuren.

Welke woorden horen bij een realistisch argument?

Woorden die bij een realistisch argument passen, zijn bijvoorbeeld:

geloofwaardig, onwaarschijnlijk,

levensechte personen, 

“je ziet het voor je”,

herkenbaar,

 karikaturaal,

 onzinnig 

absurd(istisch)

vernieuwingsargumenten

(Die worden ook wel historische argumenten genoemd).
Als je gaat bekijken of een verhaal origineel is of dat het verhaal iets unieks te bieden heeft, gebruik je vernieuwingsargumenten.

• Dat kan gaan over de gebeurtenissen waardoor het thema is vormgegeven. 
• Het kan ook betrekking hebben op de stijl van de auteur. Het brengen van iets nieuws wordt vaak gewaardeerd in de schrijverswereld.
  
• Je vertelt dus eigenlijk of je vindt dat het boek gekopieerd is, of dat de schrijver juist vernieuwende elementen in zijn verhaal gebruikt. 

Welke woorden kun je daarbij gebruiken?

Je kunt van allerlei aspecten vinden dat die vernieuwend zijn. 

Bijvoorbeeld: 

Vind je dat het perspectief vernieuwend is (bv. een schilderij of een paard is de hoofdpersoon van het boek)? 

Of er zit een vernieuwend denkbeeld in (de mens is niet uniek, maar deel van het ecosysteem)? 

Zijn de gebeurtenissen of de ruimtes (omgeving) origineel? 

morele argumenten

Je gebruikt morele argumenten als je uitspraken doet over de opvattingen die de schrijver heeft. 
Deze opvattingen wil de schrijver in het boek duidelijk maken, bijvoorbeeld opvattingen over godsdienst, wetenschap of seksualiteit.

Of: wat zijn goede keuzes in het leven? Wat mag je wel of niet doen? 
(Denk aan de personages in 'De engelenmaker', 'Hex', of 'Het diner')

• Je kunt bijvoorbeeld schrijven wat je zelf van de opvattingen vindt of hoe de schrijver of verteller ze interpreteert. 
• Geef voorbeelden uit het boek, waarin deze interpretatie tot uiting komt.

welke woorden horen bij morele argumenten?

1. hijgerig stijltje, houterige dialoog
2. meeslepend, fascinerend, aangrijpend
3. levensecht, geloofwaardig, karikaturaal
4. cynisch, braaf, gewaagd

bruikbare woorden zijn bijvoorbeeld:

seksistisch,

hoogstaand,

het juiste om te doen, bewonderenswaardig, smerig, 

cynisch, 

sympathiek, 

braaf, 

gewaagd, oneerlijk,

 onfatsoenlijk.

emotivistische argumenten

Deze argumenten hebben betrekking op je gevoel en emotie tijdens het lezen. Je verwoordt dus eigenlijk je eigen leeservaring. 

Deze argumenten zijn vaak persoonlijk en wat vager, toch kun je ze goed gebruiken. 

Als je goed onderbouwt met argumenten en voorbeelden waarom je een bepaald gevoel of emotie had tijdens het lezen, is het een bruikbaar argument.

Welke woorden horen bij emotivistische argumenten?

bruikbare woorden zijn bijvoobeeld:

'aangrijpend' 

'beklemmend', 

'fascinerend', 

'meeslepend', 

'vlak', 

'weinigzeggend',

'verrassend effect',

'bangmakend'

intentionele argumenten

Een intentioneel argument zegt iets over de bedoeling van de schrijver. Met wat voor bedoeling heeft de auteur het boek geschreven?
Is het voor jou, de lezer, duidelijk wat zijn bedoeling is geweest? Dit is een 'gevaarlijk' argument om te gebruiken. 

 
De lezer kan de bedoeling namelijk alleen uit het verhaal zelf halen. Hij/zij weet nog niet wat de schrijver echt met een bepaald standpunt bedoelt. 

Welke woorden?

De criticus geeft aan of hij van mening is dat een auteur er wel of niet in geslaagd is, zijn bedoelingen waar te maken.

(We weten vaak niet wat de bedoeling is.)

stilistische argumenten

Verder kun je een oordeel geven over de manier waarop de auteur schrijft. Je beoordeelt dan zijn schrijfstijl. Dit kan op basis van verschillende punten: de woordkeus, het woordgebruik de zinsopbouw, het gebruik van stijlfiguren etc.

 

Over de woordkeus:
Als de schrijver vaak moeilijke woorden gebruikt, geef je daar een voorbeeld van. Daarna leg je uit waarom je de woordkeus moeilijk vindt.

Welke woorden kun je gebruiken als je een stilistische argument geeft?

de woorden zijn bv.:

zakelijk

concreet

beeldend

nog twee argumenten 

Nog twee, iets minder sterke, argumenten:
Je kunt nog argumenten bedenken met betrekking tot de leerzaamheid (voorspelbaarheid, zet aan het denken, blijft je lang bij, zo had ik het nog niet bekeken, afgezaagd, verrassend, ik wist nog niets van dit onderwerp)

of

praktische argumenten (moeilijk, makkelijk, lekker dun, prettig formaat, onduidelijke lay-out)

www.bnnvara.nl