bs 6: DNA-technieken

• biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Goedkeuring PO erfelijkheid

1. Ga in Teams naar Bestanden > goedkeuring PO erfelijkheid

2. Vul hier je naam + gekozen erfelijke eigenschap in

3. De docent vult een GO of NO-GO in.

Bij een no-go, moet je een andere erfelijke eigenschap zoeken die beter te onderzoeken is.

Klaar? Log in op LessonUp

DNA technieken

Leerdoel: Je kunt enkele DNA-technieken in de biotechnologie beschrijven

Biotechnologie

Waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken. Het DNA hoeft niet te worden aangepast.

Gisten (eencellig schimmel): Brood, bier en wijn 

Bacteriën:  Yoghurt en zuurkool

Organismen worden ook gebruikt bij de productie van hormonen, smaakstoffen en geneesmiddelen.

Waarvoor wordt biotechnologie nog meer gebruikt?

Waar wordt biotechnologie gebruikt?

-"De toekomst van transplantatie": 

Kweken van menselijke organen in dieren of in een lab

-Afbreekbaar plastic

-Bacteriën kunnen bepaalde hormonen maken die mensen

nodig hebben. Bijvoorbeeld insuline

-Gentherapie

Bij gentherapie worden erfelijke aandoeningen genezen.

er wordt een gezond gen ingebracht in sommige cellen van een ziek persoon. 

De patiënt kan op deze manier genezen van een erfelijk gebrek aan een gen.

-Vaccinaties en andere medicijnen zoals penicilline (antibiotica)

Moderne biotechnologie in de landbouw:  

Genetische modificatie: Het genotype wordt veranderd.

Genen van gewassen (planten) kunnen gemodificeerd worden.

Zo heeft een plant bijvoorbeeld minder water, mest en 

bestrijdingsmiddelen nodig Dat is beter voor het milieu.

                                                                                                                     

                                                                     -  De houdbaarheid van de oogst wordt verbeterd.

                                                                     -  Voor de groei van een gewas is minder gif nodig.

                                                                     -  Een gewas kan eigen antibiotica of schimmelwerende eiwitten

                                                                        aanmaken, zo is het minder vatbaar is voor plantenziekten   

                                                                     -  Oplossing voor de vraag naar voedsel voor de groeiende                                                                          wereldbevolking oplossen.

                                                                     -  Dieren kunnen sneller groeien en groter worden.     

                                             

                                       Hier zie je een aantal transgene organismen

0

Genetische modificatie? Nadelen

- Erg duur

- Weinig bekend over de lange termijn effecten zoals gevolgen beperkte biodiversiteit.

Genetisch gemodificeerde organismen hebben een beperkte diversiteit in dna, waardoor het risico op een pandemie onder de organismen groter wordt. Een pandemie is een ziekte dat zich wereldwijd verspreid.

Er kan iets mis gaan met de techniek, het is misschien onomkeerbaar. 

Greenpeace

voert actie tegen bepaalde biotechnologie

DNA testen

Hiermee kijkt men naar hoe de genen van een persoon zijn. 

DNA test wordt gedaan bij:

-Misdaadbestrijding

-Fraude met vlees

-Erfelijkheidsonderzoek

-Vaderschapstesten

-Verwantschap tussen soorten (familierelatie)

En nog meer...

Lees in je boek bs 6 en verdiep je in:

 - Crispr-cas

- Genomics

- e-DNA

- Synthetische biologie

Maak een samenvatting van bs 6 en noem voorbeelden bij de DNA-technieken (zie opdr 4). Maak daarna de weektaak: opdr 1, 2, 5, 6