Hoofdstuk 6 herhalen

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 6 herhalen

Sociaal minimum

In Nederland krijgt iedereen het sociaal minimum. 

Dit is het geldbedrag wat je minimaal moet hebben om te leven.

Als je onder het sociaal minimum zit, dan wordt het aangevuld met een bijstandsuitkering.

Linda woont samen met haar vriend Cas. Linda en Cas verdienen samen € 1250. 

Bereken hoeveel uitkering Linda en Cas per maand moet krijgen om op het sociaal minimum te komen.

 
Sociaal minimum: € 387,30 × 52 ÷ 12 = € 1.678,30

Aanvullende uitkering: € 1.678,30 – € 1250 = € 428,30

Uitwerking

1) Bereken eerst hoeveel zij per jaar ontvangen.

Stap 1: €387,30 x 52 weken = €20.139,60 sociaal minimum per jaar

Stap 2: € €20.139,60/ 100 x 15 = €3.020,94 (bovenop het sociaal minimum)

Stap 3: €20.139,60 +  €3.020,94 = €23.160,54 (verdienen zij per jaar)

2) Bereken hoeveel zij per maand ontvangen

 €23.160,54/12 = €1.930,05 (maandelijks inkomen)

Gemeentelijke belastingen

•  Onroerende zaakbelasting (OZB)
  
•  Afvalstoffenheffing
•  Rioolheffing
•  Hondenbelasting
  
• Toeristenbelasting 
  

Rekensom

1 a. De gemeente Bladel rekent voor toeristenbelasting € 1,25 per nacht per persoon.

Bereken het totaal aantal overnachtingen dat toeristen in gemeente Bladel maakten.

 € 1.140.000 ÷ € 1,25 = 912.000 overnachtingen

1b. De gemeente Bladel heeft 8.500 huishoudens.  Bereken de gemiddelde afvalstofheffing per huishouden. € 1.258.000  ÷  8.500 = € 148 

Voor het jaar 2024 wilt de overheid extra investeren in het onderwijs. Het eerste jaar krijgen 5.400 basisscholen ongeveer € 160.000 per school. De 550 middelbare scholen krijgen ongeveer € 1,1 miljoen per school. Bereken hoeveel de overheid in totaal in het onderwijs gaat investeren. 

  5.400 × € 160.000 = € 864.000.000

  550 × € 1.100.000 = € 605.000.000 

€ 864.000.000 + € 605.000.000 = € 1.469.000.000

De overheden

Het Rijk	Centrale overheid
De provincie	-indeling grondgebied -infrastructuur (fietspaden)
Waterschap	Beheren het water in hun gebied
Gemeente	Op kleine schaal zorgen voor en uitvoeren van oa onderwijs, veiligheid etc

Lagere overheden

Accijns en subsidie

Wil de overheid iets afremmen?

Wil de overheid iets stimuleren?

Accijns

Subsidie

Je betaald €

Je krijgt €

Subsidie of accijns?

Wordt het daardoor duurder of goedkoper?

Collectieve goederen en diensten

Als je niet betaald kan je niet uitgesloten worden

Voorbeelden collectieve goederen

Particuliere sector en collectieve sector.

- De particuliere sector wil graag winst behalen en behoort niet tot de overheid.

- De collectieve sector behoort tot de overheid en hoeven geen winst te behalen.

Verzorgingsstaat

Een land als Nederland dat veel geld uitgeeft aan uitkeringen, gezondheidszorg, woningbouw en onderwijs heet een verzorgingsstaat.

Een voorbeeld van een werknemersverzekering  

Sociale voorzieningen

Sociale voorzieningen zijn uitkeringen die de overheid betaalt met belastinggeld.

Bekende voorbeelden zijn de kinderbijslag, bijstandsuitkering en huurtoeslag.

Directe- en indirecte belastingen

Directe belastingen betaal je rechtstreeks aan de overheid

• loonbelasting
  
• Winstbelasting (bedrijven)
  

Indirecte belastingen (kostprijsverhogende belastingen)

Deze betaal je via de winkelier --> winkelier draagt deze belasting aan overheid af

• accijns
  
• btw
  

                          

Niet-belastingontvangsten

• Alle inkomsten van de overheid die niet via de belasting binnenkomen heten niet-belastingontvangsten: 
• Aardgaasbaten -> verkoop van aardgas
•  Winst uit staatsbedrijven -> KLM
•  Boetes -> fout parkeren
   

Miljoenennota

• Begrotingsoverschot: 

• Begrotingstekort: 

Staatsschuld

De schuld van de overheid doordat de overheid geld leent als er een begrotingstekort is.

Ook wel overheidsschuld. Hierover betaalt de overheid rente.

www.destaatsschuldmeter.nl