Pleonasme/tautologie/contaminatie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Pleonasme, tautologie & contaminatie

Samentrekking: Je laat woorden en zinsdelen weg om onnodige herhalingen te voorkomen.

Maar alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

• hetzelfde getal is (enkelvoud/meervoud)
• dezelfde functie heeft (ow, pv of lv)
• dezelfde betekenis heeft

Bron: https://maken.wikiwijs.nl/userfiles/935bb9d0e65c5e5961d82439532e01693022ba1c.jpg

Lesdoelen deze week

• Je weet wat pleonasme, tautologie en contaminatie is.
• Je kunt pleonasme, tautologie en contaminatie in zinnen herkennen.
• Je begrijpt in welke gevallen het gebruik van pleonasme en tautologie juist is en in welk geval niet.

Pleonasme / tautologie

Contaminatie

Stijlfiguren

• Stijlfiguren gebruik je om indruk te maken op een luisteraar of lezer. 
• Met het gebruik van stijlfiguren kun je dingen net iets treffender zeggen

Pleonasme en tautologie

• Pleonasme 
  

1. twee keer hetzelfde zeggen met verschillende woordsoorten
2. bv: witte sneeuw / houten boomstam

• Tautologie
  

1. twee keer hetzelfde zeggen met dezelfde woordsoorten
2. voorbeeld: "De tafel is vuil en smerig" / "Maar ik heb de trein echter niet gehaald"

Pleonasme als stijlfout

Pleonasme is een stijlfout als het geen duidelijk doel heeft. Vaak is het dan zonder nadenken gebruikt.

Bijv.: Na de onderbreking hervatten we de les weer.

Contaminatie

Twee woorden of uitdrukkingen verkeerd combineren.

Schrijf zo veel mogelijk vormen van Pleonasme op

• 2 minuten 

Voorbeeld:

Witte sneeuw

Schrijf zo veel mogelijk vormen van Tautologie op

• 2 minuten 

Schrijf zo veel mogelijk vormen van contaminatie op

• 2 minuten 

Huiswerk nakijken

Vlekkeloos Nederlands, blz. 156 en 157

opdracht 22a en 23a

Aanvullend: blz. 155, opdracht 21a

Even herhalen..

Pleonasme herhaalt een eigenschap dat al in een woord verwerkt zit 

(twee verschillende woordsoorten).

Tautologie zegt twee keer hetzelfde (synoniemen).

Contaminatie is het combineren van verschillende woorden en/of uitdrukkingen

Geheugensteuntje

Pleonasme -  witte sneeuw

Tautologie -    synoniemen

Contaminatie - husselen van uitdrukkingen/woorden

Foutieve samentrekking

• In samengestelde zinnen kun je soms meerdere

zinsdelen weglaten. 

• Je doet dit weer om je tekst zo kort en helder mogelijk te maken.   

Samentrekking

• In samengestelde zinnen kun je soms meerdere
  

zinsdelen weglaten. 

• Je doet dit weer om je tekst zo kort en helder mogelijk te maken.  
• Wil je dat deze zinnen goed lopen, dan zorg je ervoor dat het samengetrokken deel in beide delen dezelfde vorm, betekenis, functie en plaats zou hebben.