H3 Zuid-Amerika: Wereldspeler?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom 5VWO

Aardrijkskunde

Foto: grensovergang tussen Peru en Bolivia

Lesprogramma 

• Info over SO
• Terugblik H2 
• H3 in grote lijnen (interactieve uitleg)
• Opdracht in duo's 

Terugblik op H2

Bevolking in beweging

Hieronder staan vier aardrijkskundige dimensies, namelijk economisch, natuurlijk, politiek en sociaal.

Maak de juiste combinaties door deze dimensies te slepen naar de juiste uitspraken:

'Door het produceren van bio-ethanol  is ons land zelfstandiger geworden. We zijn minder afhankelijk van Venezuela, een grote olie-exporteur.'

'Dankzij de inkomsten uit de ethanolproductie kan ik nu mijn kinderen naar school sturen.'

'De export van bio-ethanol levert Brazilië veel inkomsten op.'

'Het kappen van de bossen heeft ertoe  geleid dat bepaalde vogelsoorten nu bedreigd worden in hun bestaan.'

Economisch

Natuurlijk

Politiek

Sociaal-cultureel

Welke dimensie ontbrak in de vorige vraag?

demografisch

Paragrafen H2, thema's en dimensies

§1: Migranten in een nieuw continent 

• migratie en natuurlijke omstandigheden > verklaren bevolkingsspreiding en dichtheid
• invloed infrastructuur op leefwijze en bevolkingsaantal
• verschillen in leeftijdsopbouw
  

Dimensies: demografisch & fysisch 

Paragrafen H2, thema's en dimensies

• §2: Armoede en welvaart
  Dimensie: economisch 
• §3: Wie trekt er aan de touwtjes?
  Dimensie: politiek
• §4: Cultuur en etniciteit
  Dimensie: sociaal-cultureel 

Lesprogramma 

• Info over SO
• Terugblik H2 
• H3 in grote lijnen
• Opdracht in duo's 

H3: Spanningen tussen Z-A landen

goudkoorts in Suriname en onenigheid over de grens met Frans-Guyana

H3: Zuid-Amerika, een wereldspeler?

§1: Interne relaties op continentaal schaalniveau

• Relaties binnen Z-A
• Conflicten en tegengestelde politieke en economische opvattingen versus behoefte aan samenwerking 

§2: Externe relaties op mondiaal schaalniveau 

• Relaties tussen Z-A en de wereld
• Handel en globalisering en effecten op lokale samenlevingen

Leerdoelen

• Ik kan de definitie geven van exportvalorisatie, landgrabbing, handelsbalans, export- en importpakket. 
  
  
• Ik kan de Mercosur, Pacifische Alliantie en UNASUR met elkaar vergelijken 
  
  
• Ik kan de gevolgen van globalisering en liberalisering voor quinoaboeren in Bolivia uitleggen.
  
  
• Ik kan verschillende standpunten over de gevolgen van globalisering en liberalisering in Zuid-Amerika met elkaar vergelijken en hier mijn eigen mening over geven. 

Moeizame samenwerking

Zoektocht naar samenwerking, maar gaat moeizaam.

Redenen: 
- Angst voor economische en politieke overheersing

- Strijd om hulpbronnen/grenzen 

- Andere kijk op de wereld: bijv. Venezuela ziet globalisering als iets slechts, terwijl Chili het juist als voordeel ziet. 

Voorbeeld: Salpeteroorlog 

1879 - 1883

Chili versus Peru en Bolivia

Landlocked 

MAAR steeds meer samenwerking in Z-A

Op welke locatie hoort welk samenwerkingsverband? Je mag internet gebruiken.

CARICOM

NAFTA

EU

MERCOSUR

ASEAN

COMESA

Samenwerking in Z-A

2 grote handelsblokken:

1. Mercosur
2. Pacifische Alliantie 

Opdracht in duo's

Schrijf op voor beide organisaties:
- Wat is het doel?

- Welke landen zitten erbij? 

Gebruik de informatie uit de paragraaf

5 minuten

Mercosur (1991)

Interne vrije handel en vrij verkeer van personen, goederen en kapitaal

=einde van protectionisme en importsubstitutie.

Samenwerking in Z-A: UNASUR

• Alle Z-A landen 
  
  
• Samenwerking met als doel politieke, economische en culturele integratie voor een sterkere concurrentiepositie op de wereldmarkt. 
  
  
• Nadruk op infrastructuur en onderwijs 

UNASUR

voorbeeld van infrastructuur beleid 

Filmpje,

Tijdens het kijken denk na over 1 voordeel en 1 nadeel van het aanlegggen van betere infrastructuur in de Amazone.

0

Zuid-Amerika in de wereld 

Ken jij producten die je in NL kan kopen die uit Zuid-Amerika komen? 

Welke stad is volgens de video het meest welvarend?

Welk land levert zuurstof aan Brazilië? Waarom is dat opmerkelijk?

Waarom is het moeilijk om Manaus en omliggende dorpen te bereiken?

Importpakket Zuid-Amerika- wat valt op?

Exportpakket - wat valt op?

Eenzijdig exportpakket

• Eenzijdige samenstelling maakt Zuid-Amerika kwetsbaar
• Gevoelig voor veranderingen in grondstoffenprijzen
• Exportvalorisatie van primaire goederen is gewenst → zou handelspositie versterken
• Exportvalorisatie = Bewerking van en waardetoevoeging aan goederen die voor uitvoer bestemd zijn.

Gevolgen van globalisering en liberalisering voor Quinoa!

Quinoa = superfood 

Positieve gevolgen?

Negatieve gevolgen?

Gevolgen van globalisering en liberalisering voor Quinoa!

Quinoa = superfood 

prijs van quinoa ging omhoog, boeren hadden meer werk en konden investeren in hun bedrijf. 

• Voor de arme stedelijke bevolking was dit basisvoedsel nu onbetaalbaar. 
• negatieve gevolgen voor natuur: bodem raakte uitgeput, verwoestijning,

Meer toerisme!

Positieve gevolgen?

Negatieve gevolgen?

Verwerkings opdracht in Duo's 

• Finish (slot)opdracht in je werkboek
• Gebruik het boek als hulpmiddel
• 15 minuten werken
• Daarna Bespreken

Schrijf een korte samenvatting als antwoord op de twee vragen.

1. Hebben meer samenwerking en deelname aan wereldwijde ontwikkelingen ook geleid tot meer welvaart en vermindering van de ongelijkheden binnen het continent?
2. Zullen de processen van eenwording en de vorming van Zuid-Amerika tot een wereldmacht van betekenis de komende jaren doorgaan?

Hoe goed snapte je deze les?

😒🙁😐🙂😃