Herhaling thema 4

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Ordening

Evolutie

De ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

Geologische tijdschaal

Evolutionaire stambomen

400 miljoen jaar geleden

Verwantschap

DOMEINEN

Organismen worden onder verdeeld (geordend) in 4 groepen (of rijken).

Bij het ordenen worden kenmerken van cellen gebruikt.
Deze kenmerken zijn: celkernen, celwanden en bladgroenkorrels

Bacterieen zijn de enige groep die geen celkern bezit.

Bacterieen zijn ééncellig: ze bestaan maar uit een cel. 

Bacterien planten zich voort door deling: de cel deelt zich en er ontstaan dan twee kleinere cellen. Deze cellen groeien snel tot ze even groot zijn als de oorspronkelijke cel.

Bacterieen klinken vies maar ze kunnen ook heel nuttig zijn. Zo worden er bacterieen gebruik voor het mken van voedingsmiddelen bijvoorbeeld voor yoghurt. Ook in ons lichaam hebben we goede bacterieen. Als je geen bacterieen in je darmen zou hebben, zou je bijvoorbeeld sterk vermageren. 

Daarnaast ruimen bacterien in de natuur dode organisme op, ze voeden zich hier namelijk mee.

Ziekten die worden veroorzaakt door bacterieen zijn er natuurlijk ook. Deze ziekten kunnen vaak bestreden worden met antibiotica (pencilline)

Eukaryoten

Maak de tabel compleet

Geef met een + of - aan of de cellen van de verschillende rijken een celwand, celkern of bladgroenkorrels hebben.

Voortplanting bacteriën

celdeling

elk halfuur delen

eencellige schimmels delen ook

Eencellige schimmels

Uit welke delen bestaat een schimmel?

Bacteriën en schimmels

Bacteriële infecties:

- bijv. longontsteking en oorontsteking 

- wordt bestreden met antibiotica

Schimmelinfecties:

- bijv. zwemmerseczeem

- wordt bestreden met antimycotica

Sporenplanten

Zaadplanten

Planten

Zaadplanten

Planten die uit een zaad komen

Alle zaadplanten hebben bloemen

Sporenplanten

Planten die uit een spore komen

Kenmerken:

Wel wortels

Wel stengels

Wel Bladeren

Geen Bloemen

Mos heeft sporendoosjes

Varens hebben sporenhoopjes

Paardenstaarten hebben sporenorgaan

Indeling dieren

Indeling van dieren

Dieren worden verdeeld in 34 groepen.

1. Sponzen
   
2. Neteldieren
3. Weekdieren
4. Stekelhuidigen
5. Geleedpotigen 
6. Gewervelden

Indeling dieren

Geleedpotigen

Segmenten

Vervellen

Hier zie je vier diagrammen met verschillende groeicurven.

Gewervelden

• Vissen
• Amfibieën
• Reptielen
• Vogels
• Zoogdieren 

Determineren

Determineren = 

organismen herkennen door naar kenmerken te kijken

Determineren doe je met een determineertabel

Determineren

Determineren met een determinatietabel

Determineren met een determinatietabel

Stamboom slangen.

Welk soort is uitgestorven?

1. 1
2. 7
3. 4
4. 6

Stamboom slangen.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 6

Wel aanwezig

Niet aanwezig

Celwand

Celkern

Bladgroenkorrels

Om bier te maken worden nuttige schimmels gebruikt

1. Dat is waar
2. Dat is niet waar

Bij welke stam van de dieren
hoort dit dier?

1. Sponzen
2. Weekdieren
3. Stekelhuidigen
4. Holtedieren

Bij welke stam van het plantenrijk hoort deze plant?

1. Mossen
2. Varens
3. Zaadplanten
4. Paardenstaarten

Welk rijk heeft geen celkern?

1. Bacteriën
2. Dieren
3. Planten
4. Schimmels

Een champignon behoort tot het rijk van de planten.

1. Waar
2. Niet waar

Welke van de onderstaande antwoorden geeft de goede omschrijving voor sporenplanten?

1. Ze hebben geen wortels, stengels en bladeren
2. Ze hebben wortels stengels bladeren en bloemen
3. Ze hebben wortels, stengels, bladeren en geen bloemen
4. Ze hebben alleen stengels en bladeren

Antibiotica werken tegen..

1. Bacteriën
2. Virussen
3. Schimmels
4. Bacteriën en virussen

Wat zijn paddenstoelen?

1. Het zijn de bladeren van een schimmel
2. Het zijn de bloemen van een schimmel
3. Het zijn de organen waarin sporen zitten in een schimmel
4. Het zijn de wortels van een schimmel

Hiernaast zie je een kever.
Welk type skelet heeft een kever?

1. Inwendig
2. Uitwendig
3. Geen skelet

Hoeveel poten hebben insecten?

1. 2 per segment
2. 6
3. 8
4. 10 of meer

Waarmee behandel je een schimmelinfectie?

1. antibiotica
2. antimycotica
3. penicilline
4. geen behandeling mogelijk