5.4 Het Koninkrijk der Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.4 Het Koninkrijk der Nederlanden

Wat weet je al over Nederland en ons Koninkrijk?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kunnen jullie:

• Uitleggen wat het verschil is tussen Nederland & Koninkrijk der Nederlanden.
  
• Verklaren waarom NL na WOII zijn kolonie Suriname moest afstoten.
  
• Gevolgen benoemen van de onafhankelijkheid van Suriname.
  
• Uitleggen wat we verstaan onder: Statuut voor het koninkrijk der Nederlanden en Overzeese rijksdelen, Status aparte van eilanden
  
• Voorbeelden noemen van de bovenstaande begrippen.
  
• Uitleggen hoe de macht veranderde binnen de Antillen.
  

Delen van het Koninkrijk

Waarom wilde Nederland koloniën?

Delen v/h koninkrijk

• 1813: Oprichting van het Koninkrijk o.l.v. Willem I
  
• Nederland op kolonisatie in de 17e eeuw.
  
• Tot 1948: Nederland de hoogste macht in het koninkrijk dat bestond uit Nederland, Aruba,Bonaire,Curaçao, St. Maarten, St. Eustatius, Saba en Suriname.
  
• Vanaf 1954: toenmalig koningin Juliana
  

 tekent verklaring: Alle landen zijn gelijkwaardig binnen het koninkrijk.

= Statuut voor het koninkrijk der Nederlanden .

Afspraken Statuut

• Alle rijksdelen hebben 1 staatshoofd (koning/koningin)
  
• Één minister-president
  
• Één minister van Buitenlandse Zaken
  
• Eén minister van Defensie
  
• Alle inwoners hebben recht op de Nederlandse nationaliteit
  
• Alle inwoners van het koninkrijk mogen zich vestigen binnen het hele rijk waar men wil, dus ook in de overzeese rijksdelen.
  

Vervolg Statuut

• Elk lid van het koninkrijk stuurt een gevolmachtigd minister naar Den-Haag --> Rijksministerraad.
  

• Doelen: Nemen besluiten voor het hele rijk --> wetten opstellen
  

• Maar bleef dit Statuut nog wel werken in een tijd waarin er landen onafhankelijk werden?
  

Naar nieuwe verhoudingen

• 1975: Suriname wordt onafhankelijk
  
• 1986: Aruba kreeg status aparte (=meer zelfstandigheid binnen het koninkrijk)
  
• 2008: Curaçao en St. Maarten krijgen ook status aparte
  
• 2010: Bonaire, Saba en St. Eustatius worden overzeese gemeenten van Nederland.
  
• Gevolgen: einde aan de
  

eilandengroep de Antillen + 
Nederland houdt toezicht d.m.v. leger 

Suriname

17e eeuw: WIC (West-Indische-Compagnie) ruilt Nieuw-Amsterdam (New-York) tegen Suriname met Engelsen.

• Nederland koloniseert het land: vruchtbaar gebied -->plantages
  
• WIC haalt slaven uit Afrika en laat hen werken op die plantages.
  

Reden: Goedkoop en veel geld verdienen aan goederen

Suriname

17e eeuw: WIC (West-Indische-Compagnie) ruilt Nieuw-Amsterdam (New-York) tegen Suriname met Engelsen.

• Nederland koloniseert het land: vruchtbaar gebied -->plantages
  
• WIC haalt slaven uit Afrika en laat hen werken op die plantages.
  

Reden: Goedkoop en veel geld verdienen aan goederen

Suriname

• Nederland buit Suriname uit -> Slavernij en vruchtbare grond brengt veel geld op!
  

• Tot 1900: dekolonisatie komt op gang: vele landen in de wereld worden zelfstandig van het moederland.
  

• Suriname: 1973--> land begint op te komen voor eigen bestuur o.l.v. Henck Arron.
  

Suriname

• 25 november 1975: kabinet Den UYL tekent namens Nederland de onafhankelijkheid van Suriname. Henck Arron van Suriname zit naast hem.
  

Suriname

• Aanleiding: Nederlandse kabinet schaamde zich voor het koloniale verleden en het gewelddadige optreden in oud kolonie Indonesië (politionele acties 1945-1949).
  

• NIET dezelfde fout als met Suriname.
  

Gevolgen:

• Directe onderhandelingen tussen Nederland- Suriname
  
• Verdeeldheid onder Surinaamse bevolking
  
• Macht creolen (zwarte Surinamer) erg groot --> angsten van staatsgrepen door het leger.
  
•  Vele Surinamers vluchten naar Nederland (500.000) van de 1.000.000 Surinamers.
  

Val en herstel van de democratie in Suriname. 

Nederland: pijn in het hart afstand van Suriname: bauxietwinning (aluminium) leverde veel geld op: Nederland raakte dit kwijt vanaf 25 december 1975. 
Gevolgen Suriname: 

• Economie Suriname stort in -->corrupte leiders --> geen gestructureerde administatie --> werkloosheid 
• 1980: Staatsgreep leger o.l.v. Desi Bouterse 
• 1882: Decembermoorden --> tegenstanders gedood 
• Nederland gaf geen hulp meer 
• Junglecommando Ronnie Brunswijk vecht guerrilia oorlog in de jungle tegen leger van Bouterse. 
• Burgeroorlog: 1986-1991 

Decembermoorden

Suriname

• 2010: NDP partij van Desi Bouterse 

democratisch gekozen!

• 26/05/2015: Bouterse wint opnieuw 

verkiezingen. Opnieuw president Suriname.
Bouterse populair onder jongeren en ouderen: 

Stabiliteit, opbouw economie + onderwijs. 

Wat heb je tot nu toe geleerd/onthouden van hfst 5?

Aan de slag!

Check de planner op It's Learning 

voor de opdrachten van 5.4.

Of maak een samenvatting van de lesstof.

Klaar? 

Maak een tijdlijn van de jaartallen en werk de begrippen uit.