Ordening

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Thema - Ordening

B1 t/m 6

wat gaan we vandaag doen?

herhalen: thema Ordening

B1 t/m 6

herhalen voor tentamen

Wat weet je nog van ordenen?

Wat is geen rijk bij het ordenen?

1. Bacteriën
2. Dieren
3. Mensen
4. Schimmels

Ordenen

Ordenen = het verdelen van een verzameling in groepen met hetzelfde kenmerk. 

Ordening van organismen 

Welke 3 kenmerken gebruiken we om de 4 rijken te vinden?

1. Celplasma, celkern, bladgroenkorrels
2. Celwand, celkern, bladgroenkorrels
3. Celplasma, celwand, bladgroenkorrels
4. Celwand, bladgroenkorrels, vacuole

Organismen ordenen

	Dieren	Planten	Schimmels	Bacteriën
Celwand	NEE	JA	JA	JA
Celkern	JA	JA	JA	NEE
BGK	NEE	JA	NEE	NEE
Hoeveel cellen?	1 of meer	1 of meer	1 of meer	1

Welke kenmerken hebben bacteriën?

1. Ze planten zich voort door deling en hebben een kern
2. Ze planten zich voort door sporen en hebben een kern
3. Ze planten zich voort door deling en hebben geen kern
4. Ze planten zich voort door sporen en hebben geen kern

Onder een microscoop is een cel te zien, MET celwand. Tot welke rijken kan deze dan behoren?

1. Planten
2. Bacterie
3. Dieren
4. Schimmels

Eencellige schimmel = gist

Planten zicht voort via deling

Een meercellige schimmel bestaat uit schimmeldraden

Planten zich voort via sporen = cellen waaruit een nieuwe schimmel kan ontstaan

Schimmels

Schadelijke schimmels

- bederven voedsel

- veroorzaken infectie

Nuttige schimmels

- zijn voeding

- helpen bij afbreken dode resten

- antibiotica productie

Een cel van een schimmel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Fusariumschimmels kunnen bij planten ziekten veroorzaken. Tanja bekijkt door een microscoop een stukje wortel van een plant die ziek is door zo’n schimmel. Ze ziet wortelcellen en schimmelcellen. Heeft een wortelcel een celwand? En heeft een schimmelcel een celwand?

1. Geen van beide cellen heeft een celwand.
2. Alleen een wortelcel heeft een celwand.
3. Alleen een schimmelcel heeft een celwand.
4. Zowel een wortelcel als een schimmelcel heeft een celwand.

Schimmels zijn:

1. Altijd eencellig.
2. Eencellig of meercellig.

Schimmels worden ook gebruikt in de geneeskunde. Een medicijn van schimmels heet...

1. anti-schimmelcrème
2. antibiotica
3. paracetamol
4. ibuprofen

bacteriën en schimmels kunnen ook schadelijk zijn:

- voedselbederf

- infecties: ziekteverwekkers

Met een goede hygiëne kan je dit voorkomen.

Planten

het plantenrijk bestaat uit 3 stammen:

- wieren (algen)

- sporenplanten

- zaadplanten

wieren(algen)

Eencellige  wieren

Meercellige wieren

Geen wortels, stengels of bladeren.

Geen bloemen

sporenplanten

sporenplanten hebben wortels, stengels en bladeren.

Ze planten zich voort met sporen.

Bekende sporenplanten zijn mossen en varens.

zaadplanten

Zaadplanten hebben wortels, bladeren, stengels en zaden.

Ze planten zich voort doormiddel van zaden.

We kunnen de groep zaadplanten verder indelen in bedektzadige en naaktzadigen.

Bij welke STAM van het plantenrijk hoort deze plant?

1. wieren (algen)
2. sporenplanten
3. zaadplanten

Sporenplant of zaadplant?

1. Zaadplant
2. Sporenplant

Kiezelwieren zijn eencellige wieren. Welke kenmerken hebben eencellige wieren? Ze hebben ....

1. Geen celwand en wel een celkern
2. Een celwand en geen celkern
3. Een celwand en wel een celkern
4. Geen celwand en geen celkern

Dieren

Indeling dierenrijk

De 7 stammen

• Sponzen 
• Holtedieren/ neteldieren
  
• Wormen
• Weekdieren
• Stekelhuidigen
• Geleedpotigen
  
• Gewervelden 

Sponsdieren hebben:

1. een inwendig skelet met wervelkolom
2. inwendig skelet van hoornstof tussen de cellen
3. uitwendig skelet
4. uitwendig skelet van een pantser

Tot welke afdeling van het
dierenrijk behoort dit dier?

1. Tot de holtedieren
2. Tot de weekdieren
3. Tot de wormen
4. Tot de stekelhuidigen

Een leerling maakt een verslag over een rups en een worm. Hij schrijft dat een worm en een rups beide geen skelet hebben.

Is dat juist?

1. Ja, want een rups is een soort worm
2. Ja, want een worm en rups zijn niet stevig
3. Nee, want een rups heeft een inwendig skelet
4. Nee, want een rups heeft een uitwendig skelet

Geleedpotigen

Geleedpotigen hebben een uitwendig skelet, een pantser.

Het lichaam van geleedpotigen bestaat uit stukjes; segmenten.

De poten bestaan ook uit kleine stukjes. Deze stukjes heten de leden.

Kenmerken van geleedpotigen zijn:

1. Tweezijdig symmetrisch: als je ze in twee gelijke helften deelt leven ze nog
2. Veelzijdig symmetrisch: Je kan ze op meerdere manieren in twee helften verdelen.
3. Tweezijdig symmetrisch: je kunt ze op één manier in twee gelijke helften delen
4. Ze hebben vleugels

Tot welke stam van het
dierenrijk behoort de
schorpioen?

1. Tot de geleedpotigen
2. Tot de gewervelden
3. Tot de stekelhuidigen
4. Tot de weekdieren

Gewervelde dieren

Gewervelde dieren zijn dieren met een wervelkolom.

1. Zoogdieren
2. Amfibieën
3. Reptielen
4. Vogels
5. Vissen

Tot welke groep van het dierenrijk behoort het dier in de afbeelding?

1. Neteldieren
2. Geleedpotigen
3. Gewervelden
4. Stekelhuidigen

Determineren

determineren: het opzoeken van een organisme waarvan je de naam niet kent.

Dit kan met een zoekkaart of een determineertabel.

Zoekkaart of tabel

Met een zoekkaart of determineertabel kun je een organisme opzoeken.

De naam van een organisme opzoeken noem je determineren.

Wat vonden jullie van de les?