This lesson contains 39 slides, with interactive quizzes, text slides and 8 videos.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Vandaag
Hoofdstuk Regeling
Zintuigen en Prikkels
Zenuwen en Impulsen
Spieren en beweging
Klieren en hormonen
Slide 1 - Slide
Regeling
Het lichaam behoudt in het inwendige milieu een constant milieu.
Dit houdt in dat alle waardes, alle voedingstoffen en gassen en cellen enzo (zo'n beetje) constant dienen te blijven.
Als je iets gebruikt => moet er meer komen
Als er te veel is => moet iets weg.
Slide 2 - Slide
Zintuigen en Prikkels
Zintuigen zijn de cellen die prikkels opvangen.
Prikkels zijn invloeden van (vooral) buitenaf.
Slide 3 - Slide
Prikkels
Prikkels zijn bijvoorbeeld:
Licht
Pijn
Temperatuur (warm/koud)
Druk
Tast
Geluid
Slide 4 - Slide
Zintuigen
Zintuigen zijn dus de cellen die dit opvangen:
Licht Ogen
Geluid Oren
Tast/druk Huid
Slide 5 - Slide
Zintuigcellen
Die zintuigcellen worden ook wel "receptoren" genoemd. Dit betekend letterlijk "ontvangers". Die receptoren zijn gevoelig voor één soort prikkel.
Slide 6 - Slide
Receptoren, prikkels en plaats
Receptor
Prikkel
Plaats
Mechanisch
Tast (zacht gevoel)
(hoog) in de huid
Mechanisch
Druk (hard gevoel)
dieper in de huid
Temperatuur
Warmte / kou
Huid, lichaam
Foto (licht)
Licht
Netvlies / ogen
Chemische
Smaak/reuk/PH
Tong/neus/maag
Slide 7 - Slide
Belangrijk
Receptoren zijn gevoelig voor één soort prikkel.
Er zijn verschillende soorten receptoren die verschillende dingen meten.
De plaats van de receptoren verschilt waar het meest nuttig is.
Slide 8 - Slide
Zenuwen en impuls
Wanneer een zintuig een prikkel ontvangt, zetten deze cellen de prikkel om in een elektrisch signaal.
Dat signaal noemen we een impuls.
Impulsen worden vervoerd door het Zenuwstelsel.
Slide 9 - Slide
Volgorde
Impuls
Prikkel Zintuig Zenuw
Slide 10 - Slide
Wat is een prikkel?
A
Een elektrisch signaal
B
Een invloed van buitenaf
C
Een brandstof
D
Een impuls
Slide 11 - Quiz
Wat is een impuls?
A
Een elektrisch signaal
B
Een invloed van buitenaf
C
Een brandstof
D
Een zenuw
Slide 12 - Quiz
Wat vangt een prikkel op?
A
Een elektrisch signaal
B
Een invloed van buitenaf
C
Een zintuig
D
Een zenuw
Slide 13 - Quiz
Wat vervoert een impuls?
A
Een elektrisch signaal
B
Een invloed van buitenaf
C
Een zintuig
D
Een zenuw
Slide 14 - Quiz
Het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is het netwerk van zenuwen die door je lichaam lopen om alle impulsen te vervoeren.
We kunnen het zenuwstelsel op twee manieren indelen.
Eerst op locatie:
Slide 15 - Slide
Het centrale zenuwstelsel
Het centrale zenuwstelsel zijn de
Grote hersenen
kleine hersenen
de hersenstam
het ruggenmerg
Slide 16 - Slide
Centraal zenuwstelsel
Slide 17 - Slide
Het centrale zenuwstelsel
Naam
Functie
Grote hersenen
Contact met de buitenwereld d.m.v. verschillende centra. (spraakcentrum)
Kleine hersenen
Controle over bewegingen van de spieren
Hersenstam
Basisfuncties ademhaling, hartslag
Ruggenmerg
Doorgeven berichten
Slide 18 - Slide
Perifeer zenuwstelsel
Het perifere zenuwstelsel zijn alle zenuwen die niet bij het centrale zenuwstelsel horen.
Dus alles die vanuit het lichaam naar het ruggenmerg of de hersenen loopt is het perifere zenuwstelsel.
Slide 19 - Slide
Centraal en perifeer zenuwstelsel
Slide 20 - Slide
Benoem de vier onderdelen van het centrale zenuwstelsel
Slide 21 - Open question
Doorgeven
De prikkels die door de zintuigen worden omgezet in impulsen en worden vervoerd door de zenuwen gaan altijd van het perifere zenuwstelsel naar het centrale zenuwstelsel.
In het centrale zenuwstelsel wordt er "beslist" of er wat gedaan moet worden met de prikkel.
Slide 22 - Slide
Volgorde
Impuls
Prikkel Zintuig perifeer zenuwstelsel Centrale zenuwstelsel (hersenen)
Slide 23 - Slide
En dan...
Als die impuls dan eenmaal in de hersenen aankomt dan gaan de hersenen besluiten of er iets moet gebeuren.
Bijvoorbeeld:
Jij ruikt iets heel lekkers. Jouw chemische receptoren vangen dan een geur prikkel op en zetten dat om in een impuls. Jouw perifere zenuwstelsel stuurt het door naar het centrale zenuwstelsel. Die beslist dat je het wil eten. Het centrale zenuwstelsel stuurt dan een signaal naar de spieren om op te staan en te gaan eten.
Slide 24 - Slide
Bewuste reactie en reflex
Het lichaam kan op twee manieren reageren op een prikkel.
óf het is bewust (zoals iets gaan eten)
Of een reflex.
Reflexen zijn reacties waar wij geen controle over hebben...
Slide 25 - Slide
Voorbeeld reflex
Als je iets heets grijpt heb je pijn/voel je de hitte. Je laat het dan eigenlijk vrijwel meteen los...
Dat is omdat jouw hersenen er niet over na hoeven te denken. Jouw spieren worden meteen ontspannen en je laat het los.
Slide 26 - Slide
Spieren en Klieren
Het lichaam kan op twee manieren, bewust of onbewust, reageren. Namelijk met de spieren (bewegen) of met de klieren (hormonen).
Er wordt dan een signaal van het centrale zenuwstelsel via het perifere zenuwstelsel naar de spier of klier gestuurd.
Slide 27 - Slide
Stappen
Prikkel
Zintuig vangt het op. Zet het om in een impuls
Impuls gaat via het perifere zenuwstelsel naar het centrale zenuwstelsel
Het centrale zenuwstelsel stuurt een impuls via het zenuwstelsel naar de spieren of klieren
Spieren bewegen, klieren maken hormonen aan
Slide 28 - Slide
Oefening
Benoem de volgorde:
Je voelt jeuk en je gaat krabben.
Is dit een bewuste reactie of een reflex?
Slide 29 - Slide
Huiswerk
Zoek de anatomie van een zenuwcel op
Bekijk de filmpjes van Biologie met joost over het hoofdstuk "regeling"