4.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Welkom! 

Welkom

Lesplanning

Opstarten	05 min
Bespreken huiswerk	10 min
Uitleg paragraaf 4.5 Watervoetafdruk	10 min
Opdrachten maken	10 min
Uitleg paragraaf 4.5 Watergebruik	10 min
Maken paragraaf 4.5 (huiswerk)	20 min

Lesplanning 1B:

Ma 12 mei:       Paragraaf 4.4 

Woe 14 mei:    Afmaken 4.3 en 4.4

Ma 19 mei:       Paragraaf 4.7

Woe 21 mei:    Paragraaf 4.5

Ma 26 mei:       Paragraaf 4.8

Woe 28 mei:    Paragraaf 4.11

Ma 2 jun:           HH Les

Woe 4 jun:       SO H4 Paragraaf 1 t/m 5 + 7 + 8 + 11 (let op 11 = TOPOGRAFIE)!

Lesplanning 1C:

Di 6 mei:             Paragraaf 4.2

Vrij 9 mei:           Paragraaf 4.3

Di 13 mei:           Paragraaf 4.4 

Vrij 17 mei:         Paragraaf 4.5

Di 20 mei:          Vervalt mogelijk i.v.m. museumbezoek klas 3 

Vrij 23 mei:        Paragraaf 4.7

Di 27 mei:           Paragraaf 4.8

Vrij 30 mei:        Vervalt i.v.m. Hemelvaart

Di 3 jun:               HH Les

Vrij 6 jun:            SO H4 Paragraaf 1 t/m 5 + 7 + 8 + 11 (let op 11 = TOPOGRAFIE)!

Lesplanning 1D:

Do 8 mei:             Paragraaf 4.3

Woe 14 mei:        Paragraaf 4.5 

Do 15 mei:           Paragraaf 4.4

Woe 21 mei:        Paragraaf 4.7

Do 22 mei:           Paragraaf 4.8

Woe 28 mei:       HH Les 

Do 29 mei:           Vervalt i.v.m. Hemelvaart

Woe 4 jun:           HH Les

Do 5 jun:               SO H4 Paragraaf 1 t/m 5 + 7 + 8 + 11 (let op 11 = TOPOGRAFIE)!

Afmaken + verbeteren paragraaf 4.7

Klaar? Werk even aan NUMO

De hoofddoelstelling van
de projecten Ruimte voor
de Rivier is

1. zorgen voor goede kwaliteit van het water
2. zorgen voor waterveiligheid
3. zorgen voor voldoende water
4. zorgen voor mooie natuurgebieden

Welke maatregel van Ruimte voor de Rivier laat de figuur zien?

1. aanleg hoogwatergeul
2. dijkverbetering
3. kribverlaging
4. verwijderen van obstakels

Welke maatregel van Ruimte voor de Rivier laat de figuur zien?

1. aanleg waterberging
2. dijkverlegging
3. kribverlaging
4. verwijderen van obstakels

Welke maatregel uit het project 'ruimte voor de rivier' zie je in de afbeelding

1. Dijkverlegging
2. Uiterwaardafgraving
3. Obstakelverwijdering
4. Nevengeul

Welke maatregel van Ruimte voor de Rivier laat de figuur zien?

1. dijkverbetering
2. dijkverlegging
3. ontpoldering
4. verwijderen van obstakels

Kribben

Zomerdijk

Winterdijk

Uiterwaard

Huiswerk verbeteren

• Wat? Maak + verbeter 4.4
• Hoe? Zelfstandig, op de computer
• Hulp? Lees paragraaf 4.3 door
• Tijd? 10 minuten
• Resultaat? Klassikaal bespreken
• Klaar? Lees paragraaf 4.5

Wat is grind?

1. afgeronde stenen door slijten van een rivier
2. de kleinste korreltjes

Wat is de bovenloop?

1. Eerste deel van een rivier
2. Laatste deel van een rivier
3. Middelste deel van een rivier
4. Tussen deel van een rivier

In de bovenloop stromen rivieren...

1. snel, omdat het gebied uit gesteente bestaat.
2. snel, omdat er veel reliëf is.
3. langzaam, omdat er weinig reliëf is.
4. langzaam, omdat het gebied uit zand en klei bestaat.

Benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Een rivier kent een bovenloop, middenloop en benedenloop. Alle rivieren in Nederland hebben hier de...

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop
4. Verschillend

In de middenloop van de rivier stroomt de rivier sneller dan in de bovenloop van de rivier.

1. goed
2. fout

Door Nederland lopen de rivieren de Rijn en de Maas. In welk deel van de rivier ligt Nederland?

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Waar?

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Wat is smeltwater?

1. Water uit de rivieren
2. gesmolten sneeuw uit de bergen
3. hoog water
4. regenwater

4.5 Watergebruik

Watervoetafdruk

• Hoeveelheid water die iemand jaarlijks gebruikt

Aan de slag

• Wat? Maak 4.5 opdracht 1 t/m 5
• Hoe? Zelfstandig, op de computer
• Hulp? Lees paragraaf 4.5 door
• Tijd? 10 minuten
• Resultaat? Klassikaal bespreken
• Klaar? Lees de rest van 4.5 en maak af

Fysieke waterschaarste

Als er niet genoeg (zoet)water aanwezig is in een land

Economische waterschaarste

Als er wel genoeg water is maar niet iedereen heeft toegang

Oorzaken waterschaarste:

1. Klimaatverandering--> Gevolg:het wordt steeds warmer (meer verdamping) en in sommige gebieden valt steeds minder neerslag.  
2. Bevolkingsgroei
3. Toename watergebruik in de landbouw
4. Toename watervoetafdruk= De hoeveelheid zoet water die nodig is om alle producten die iemand gebruikt te kunnen maken
5. Verstoring van de natuur: Toename watervervuiling en bossen worden gekapt. 

Oplossingen

Stuwdam: een betonnen of aarden muur in een rivier die het water voor een langere tijd vast houdt in een stuwmeer

Stuwdam

Stuwdam

Door een stuwdam te bouwen kun je meer water vasthouden

Door een stuwdam aan te leggen kan je water vasthouden in een stuwmeer

Oplossingen

Ontzilting: Het zout uit zeewater halen zo dat je het water kunt gebruiken als drinkwater. 

Nadeel: erg duur

Oplossingen

- Waterputten

- Watertransport

- Water besparen

Welke oplossing voor waterschaarste zie je op de afbeelding?

1. mistvanger
2. ontzilting
3. stuwdam
4. watertransport

Verdamping leidt tot een......................... van het oppervlaktewater. 

Hierdoor is er .........................water beschikbaar als drinkwater of voor de............................ In sommige gebieden valt er..........................neerslag, waardoor het grondwater daalt.

Er is dus minder .......................van water. Daardoor wordt er al snel..................... gebruikt dan er beschikbaar is.  

afname

toename

minder 

meer

landbouw

waterkring

loop

meer

minder

aanvoer 

afvoer

minder

meer 

wat is de betekenis van waterschaarste ?

1. Het gebrek aan voldoende schoon water
2. het gebrek aan voldoende vuil water
3. winden bij de evenaar die elk jaar van richting veranderen
4. winden bij de evenaar die elk half jaar niet meer van richting veranderen

Wat is een voorbeeld van
economisch water tekort?

1. Te weinig water aanwezig in de ondergrond
2. Te weinig neerslag
3. Te weinig geld om waterpompen te maken
4. Te weinig geld voor irrigatie

Geef de 3 grote oorzaken van waterschaarste

Juist of fout? Het meeste water wordt verbruikt in de landbouw

1. Juist
2. Fout

Juist of fout?
Hoe rijker een land, hoe groter de watervoetafdruk

1. Juist
2. Fout

Welke oplossing tegen waterschaarste zie je hier?

1. mistvangers
2. ontzilting
3. watertransport

Welke oplossing tegen waterschaarste
zie je hier?

1. mistvangers
2. ontzilting
3. watertransport

Bij een ontziltingsinstallatie
maken ze drinkwater van zeewater.

Wat zijn de grote nadelen?

1. Het is duur en kost veel energie
2. Het maakt veel lawaai
3. Het neemt veel ruimte in beslag

Huiswerk

• Wat? Paragraaf 4.5 is helemaal af
• Hoe? Zelfstandig, op de computer
• Hulp? Lees paragraaf 4.5 door
• Tijd? Tot einde les
• Resultaat? Klassikaal bespreken
• Klaar? Doe iets voor jezelf