5.4 Politiek en samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.4 Politiek en samenleving

Politiek en samenleving

Leerdoelen

1. Je weet hoe en waardoor de positie van vrouwen veranderde

2. Je weet welke denkrichtingen zich keerden tegen de invloed van de verlichting

3. Je hoe confessionelen opkwamen voor hun belangen

Onderwerpen

De industriële revolutie en de opkomst van emancipatiebewegingen

De politiek-maatschappelijke stromingen (denkrichtingen)

1. De positie van vrouwen

Vrouwen werden achtergesteld

Politiek was een mannenzaak en gehuwde vrouwen hadden minder rechten (zo mochten ze geen rechtszaak beginnen)

Vrouwen uit de bourgeoisie moesten thuis blijven en meisjes konden na de basisschool alleen naar meisjesscholen. Daar leerden ze alles over het huwelijk

Vanaf 1870 komt hier verzet tegen: feministen eisen emancipatie

Een succes: de middelbare school, vrouwen mochten werken (niet alle banen) en er werden minder kinderen geboren door anticonceptie

1. De positie van vrouwen

Vanaf 1890 zetten de feministen zich vooral in voor het vrouwenkiesrecht

Tegenstanders gebruikten vooroordelen (meningen die niet op feiten zijn gebaseerd)

Vanaf 1919 mochten vrouwen gaan stemmen

Aletta Jacobs is de eerste Nederlandse vrouw die arts werd

Maken deze les  2h

5.4

opdracht 1 t/m 4

werkboek blz. 128-129
infoboek blz. 99-100

Maken deze les  2V

5.4

opdracht 1 t/m 4

werkboek blz. 138-139
infoboek blz. 108-109

2. Tegen de invloed van de Verlichting  

Conservatisme: tegen de liberalen en socialisten

-> willen behoud van bestaande toestanden en verzetten zich tegen meer vrijheid, gelijkheid en democratie

Traditionele gezagsdragers, zoals de kerk, de koning en adel

Vanaf 1870: confessionalisme

-> willen invloed van christelijk geloof en verwerpen ideeën van de Verlichting

NL: protestants (antirevolutionair) en katholiek confessionalisme

Abraham Kuyper is de leider van de antirevolutionairen

-> heel de maatschappij moet gehoorzamen aan Gods woord in de bijbel

De schoolstrijd

• In de grondwet van 1848 werd de vrijheid van onderwijs als burgerrecht vastgelegd.
• Daardoor mochten gelovigen eigen scholen stichten; bijzondere scholen.
• De confessionelen en liberalen waren het oneens over het betalen van van het bijzonder onderwijs door de overheid. Dit werd de schoolstrijd genoemd.
• Om de liberalen te bestrijden richtte de confessionele Abraham Kuyper de protestantse Antirevolutionaire Partij op. Kuyper wilde dat bijzondere scholen ook door de overheid betaald zouden worden.
• Bij de verkiezingen van 1901 behaalde de confessionelen een meerderheid in de Tweede Kamer. Kuyper werd minister-president van een confessioneel kabinet.
• In 1917 werd de volledige financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs door het parlement goedgekeurd.

Abraham Kuyper, oprichter van de antirevolutionaire partij.

3. Confessionelen in actie

Bijzondere scholen: vrijheid van onderwijs en gelovigen willen scholen stichten, betaald door de overheid. Liberalen waren tegen

->schoolstrijd

-> wordt goedgekeurd in 1917

NL had een districtenstelsel. Elk district koos zijn eigen Kamerlid.

Maken deze les

5.4 Politiek en samenleving

opdracht 4 t/m 8

Werkboek blz. 139-141

Informatieboek blz. 108-110