Signaalwoorden - tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2,3

Lesdoel:

Je kunt een tegenstellend, chronologisch, opsommend en toelichtend verband aan de hand van signaalwoorden herkennen in een tekst.

Waar vind ik vaak de hoofdzaken in een tekst?

1. Inleiding
2. Eerste of laatste zin van een alinea.
3. Eerste of tweede zin van een alinea
4. Laatste zin van een alinea.

Zin 1

Zin 2

Zin 3

Zin 4

Dat denkt Helmut Vlieg, directeur van Treinreiswinkel, een organisatie die net als NS internationale treintickets verkoopt. 

Daarnaast zijn snellere en betere verbindingen volgens hem een oorzaak van de toegenomen populariteit. 

Neem nou de Eurostar: die biedt reizigers een goed alternatief voor het vliegtuig, want je staat snel in hartje Londen. 

De populariteit is niet alleen een gevolg van klimaatverandering en de bewustwording daarover, maar komt ook doordat de treinen comfortabeler worden. 

Lezen

Een tekstverband is een verband tussen alinea's, zinnen en woorden. Je herkent ze aan de signaalwoorden. (Let op!)

1. Tegenstellend tekstverband

2. Chronologisch tekstverband

3. Opsommend tekstverband

4. Toelichtend tekstverband (voorbeeld)

Tegenstellend verband

Er worden tegenovergestelde zaken genoemd:

Zij heeft een nieuwe iPad, maar Jaap heeft een ander tablet.

Signaalwoorden: maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel,  enz.

Chronologisch verband

Een chronologisch verband geeft de tijdsvolgorde van gebeurtenissen aan.

Signaalwoorden: Nu, straks, toen, morgen, daarna etc. 

Voorbeeld:

Vroeger hield ik nooit van wandelen, nu ben ik er dol op.

Opsommend verband

In een opsommend verband worden dingen achter elkaar opgenoemd.

Eerst moet ik mijn huiswerk maken. Bovendien moet ik een uittreksel schrijven en ook nog mijn kamer opruimen." 

Signaalwoorden: ten eerste, bovendien, niet alleen, verder, enz.

Toelichtend verband

In een toelichtend verband wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Ik ben gek op taarten, zoals appel- of perentaart.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, neem nou

Birney houdt van spannende sporten, ...... duiken en autoracen. (toelichtend). 

.... lees je hoe je je nieuwe mobiel activeert, ...... doe je hem aan via het keuzemenu, .... download je de apps die je wilt gebruiken. (chronologisch) 

Mijn broertje lust graag kipgerechten ..... pasta's; hij houdt .... van stampoten, zoals hutspot. (opsommend). 

Op een eiland wonen kan heel fijn en rustig zijn, .... je dat ook een geïsoleerd gevoel kan geven. (tegenstellend)

zoals

eerst

vervolgens

ten slotte

en

ook

hoewel

Wat ga je doen? 

Je gaat opdracht 6 op bladzijde 25 maken. Je schrijft je antwoorden in je schrift. 

Wat heb je deze les geleerd?

Heb je nog een vraag over deze les?