Frisdrank en saptechologie - les 5

Les 5 - Productie van frisdrank
1 / 18
next
Slide 1: Slide
VoedingMBOStudiejaar 1

This lesson contains 18 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Les 5 - Productie van frisdrank

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Lesplanning
Deel 1: Gezamenlijk
  • Doornemen weekplanning
  • Terugblik huiswerk 
  • Vervolg bereiding frisdrank (siroopbereiding en impregneren)

Deel 2: Zelfstandig. Niet af? Huiswerk.
  • Laatste stappen bereiding frisdrank (mengen en afvullen)

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Weekplanning
Week 1: Grond- en hulpstoffen en hun functie
Week 2: Grond- en hulpstoffen + start bereiding appelsap
Week 3: Bereiding appelsap
Week 4: Vervolg bereiding appelsap + Start productie frisdrank
Week 5: Productie frisdrank
Week 6: Kwaliteitsaspecten van het eindproduct.
25-02: Vakantie
Week 7: Uitloop - herhaling/vragenuurtje
Week van 08-03: Toets

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen
Jij:
  • Kunt elke processtap in de productie van frisdrank toelichten.
  • Kunt verschillen herkennen tussen frisdranken en benoemen hoe deze verschillen mogelijk zijn ontstaan.


Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Huiswerk vorige week
Geef kort weer hoe het productieproces van frisdrank verloopt.

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Slide 6 - Slide

De productie van frisdrank bestaat voornamelijk uit mengen. Water wordt met suiker gemengd om siroop te maken. Daarin worden weer geur-, kleur- en smaakstoffen gemengd. En later wordt er water met koolzuur bij gemengd.
Suiker dat je in water mengt, moet oplossen. De korrelgrootte van de suiker en de temperatuur van het water zijn daarbij van belang.
Impregneren is ook een vorm van mengen. Het verschil is dat je geen vaste stof in een vloeistof mengt, maar dat je een gas in een vloeistof mengt. Het lastige bij impregneren is dat het bij hoge druk gebeurt, namelijk bij 2 à 3 bar. Dit stelt eisen aan de tanks en het leidingsysteem.

https://www.fws.nl/frisdrank/productieproces
Siroopbereiding - Oplossen van suiker
  • Water, suiker, smaak- en kleurstoffen en zuren
  • Verschillende manieren voor het oplossen van suiker 
  • Refractometer, densiteitmeter en Baumé-weger
  • Suiker gehalte meten bij light frisdranken

Slide 7 - Slide

Siroop bestaat uit 
  • water, suiker, smaak- en kleurstoffen en zuren. 
  • Eerst los je suiker op in water. 
  • Je krijgt dan een dikke stroop die een suikergehalte heeft van 65 Brix.
Je kunt suiker op twee manieren oplossen:
(keuze afhankelijk van apparatuur)
  • warm: water en suiker worden gemengd en verwarmd tot 70 à 80 C, waarna wordt gefiltreerd en afgekoeld tot 15 C;
  • koud: door intensief roeren in koud water kun je suiker toevoegen tot een oplossing van ongeveer 65 Brix. Daarna filtreer je de suikersiroop en pasteuriseer je hem met een platenpasteur.
Suikergehalte wordt gemeten met de refractometer, densiteitmeter of Baumé-weger
  • pectine en zuren beïnvloeden de meting refractometer
Voor light frisdranken is meting van de densiteit niet nauwkeurig genoeg, omdat in light frisdranken heel weinig suiker zit. Met een refractometer zou je ongeveer
0,1 Brix meten. De densiteit zou ook erg laag zijn. Je meet daarom de elektrische geleidbaarheid van de oplossing, omdat die meting nauwkeuriger is.



Slide 8 - Slide

Het verband tussen Brix, densiteit en Baumé.

Siroopbereiding - Smaak- en kleurstoffen en zuren
  • Na het oplossen van suiker toevoegen
  • Bepalen soort drank
  • Volgorde van toevoegen komt nauwkeurig
  • Rusten
  • Monstername

Slide 9 - Slide

  • Als de suiker is opgelost, kun je de smaak- en kleurstoffen en de zuren toevoegen.
  • Deze stoffen bepalen of de drank cola, sinas of cassis wordt. 
  • Eigen recept of het recept van de licentiehouder. 
  • De licentiehouder heeft een soort patent op. 
  • Ander dat recept gebruiken: moet hij de licentiehouder betalen. 
De volgorde van toevoeging van stoffen aan de frisdrankensiroop gebeurt heel nauwkeurig. 
  • Als er iets te veel zuur in zit, kan dat grote gevolgen hebben voor de smaak. 
  • De stoffen worden met de hand of met doseerpompen toegevoegd. 
  • Na het mengen moet de siroop een tijdje rusten om de ingeslagen lucht te laten ontsnappen. 
  • Daarna kun je een monster nemen om te controleren op kleur, pH en Brix.

Wat wordt er bedoeld met het impregneren van frisdrank?

Slide 10 - Open question

  • Het oplossen van CO2 in water
  • Lage watertemperatuur en onder hoge druk
  • Hoe hoger de druk hoe meer CO2 er oplost
  • Hoe lager de temperatuur, hoe meer CO2 er oplost
Impregneren
  • Het oplossen van CO2 in water.
  • Hoge druk
  • Lage watertemperatuur

Slide 11 - Slide

Dit koolzuur moet je eerst met water mengen voordat je het verder in het proces kunt gebruiken. Dit mengen van water en koolzuur heet impregneren.


De hoeveelheid koolzuur die oplost in water, hangt af van twee factoren:
  1. de druk in de ketel met koolzuurgas: hoe hoger de druk, hoe meer CO2 er oplost;
  2. de temperatuur van het water: hoe lager de temperatuur, hoe meer CO2 er oplost.

Wat is de functie van koolzuur?

Slide 12 - Open question

  • Het zorgt voor een extra koelend effect, doordat door verdamping van dit gas warmte wordt onttrokken aan de tong.
  • Het verlaagt de zuurtegraad (pH 2,2 - 3,6) waardoor de groei van de meeste micro-organismen wordt geremd. Desondanks kunnen er ook nog andere conserveermiddelen toegevoegd worden.
  • Het vergiftigt de eventueel aanwezige lucht boven de frisdrank, zodat schimmels, die absoluut zuurstof nodig hebben voor de groei, zich niet verder kunnen ontwikkelen.

https://www.safefoodfactory.com/nl/knowledge/23-frisdranken-en-siropen/
Wordt frisdrank gepasteuriseerd?

Slide 13 - Open question

Sommige worden gepasteuriseerd.

Frisdranken bevatten veel suiker en zijn erg zuur --> niet snel bederven

Harde frisdrank (pH 2,5) vs zachte frisdrank (pH 3). Zachte frisdranken worden gepasteuriseerd.

Pasteuriseren voor het impregneren!
Ze worden daarom gepasteuriseerd op 80 C gedurende 20 s

Jullie zijn klaar met deel 1 toppers!


Aan de slag met deel 2
DEEL 2

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Deel 2: Zelfstandig aan de slag!
Jullie gaan het tweede deel van de les zelfstandig doorlopen!
Maak de opdrachten serieus en schrijf de antwoorden voor jezelf op, dit is alvast een samenvatting voor de toets.

Om antwoorden op te zoeken kun je gebruiken maken van het theorieboek op de ELO.

Doorloop alle dia's tot je de dia tegenkomt waarop staat dat je klaar bent!
Er is een timer geplaatst op elke dia die je houvast kan geven voor de hoeveelheid tijd die je er aan kunt besteden.

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Opdracht - Mengen
  • Het mengen van de siroop en het koolzuurhoudende water kan op drie manieren
  1. Premix methode
  2. Intermix- en trimix-installatie
  3. In-line menging

Zoek uit wat het verschil is tussen deze drie methoden

Slide 16 - Slide

Het mengen van siroop met koolzuurhoudende water

 Premix methode:
Bij deze methode zijn twee aparte vulsystemen nodig, omdat de siroop in de fles wordt afgevuld alvorens het koolzuurhoudende water wordt toegevoegd.

Intermix en trimix: (batchgewijs)
  • Mengsel van siroop en water vlak voor of na mengen geïmpregneerd
  • Eerst ontluchten van het water (frisdrank overmatig bruisen), daarna impregneren
  • Voordelen:
  1. Lagere impregneerdruk
  2. Samenstelling homogener
  3. Minder afvulmachines nodig
  4. Geen namengen nodig
In-line menging:
  • Eerst siroop bereiden in een tank
  • Water in de lijn toegevoegd
  • Vloeistofstromen komen in de leiding bij elkaar, dan mengen
  • Voordeel:
  1. Continu proces
Opdrachten - Afvullen
  1. Frisdrank wordt afgevuld in zogenaamde retourflessen, wat zijn dit? 
  2. Geef kort aan welke stappen de reiniging van de flessen bevat
  3. Beschrijf waar men op moet letten bij het reinigen van de flessen
  4. Noem twee aspecten die erg belangrijk zijn bij het afvullen van de flessen en waar op moet worden gelet tijdens het afvullen

Slide 17 - Slide

Retourflessen
  • =glas of kunststofverpakking blijft eigendom van de frisdrankproducent
  • Statiegeld betalen
Reiniging van de flessen:
  • Controle op gebreken (scheuren, vervormingen)
  • Krattenwasser
  • Baden met loog
  • Let op: Temperatuur mag niet te hoog zijn (kunststof smelten) +/- 58 graden Celsius
  • Vervolgens spoelen met water en gechloreerd water
  • Tenslotte desinfectie met jodofoor
Vullen, sluiten en etiketteren:
  • Onder druk in de fles (koolzuur behoud)
  • Steriele lucht over fles geblazen tegen infectie

Jippie, je bent klaar met de les!

Check, heb jij de onderstaande leerdoelen behaald?

Jij:
  • Kunt elke processtap in de productie van frisdrank toelichten.
  • Kunt verschillen herkennen tussen frisdranken en benoemen hoe deze verschillen mogelijk zijn ontstaan.

Wil je weten of je de opdrachten goed hebt gemaakt? Mail je antwoorden naar dnijhuis@zone.college


Slide 18 - Slide

This item has no instructions