CIVO Acute obstetrische & gynaecologische zorg

• Verpleging en verzorging
• HBO
• Studiejaar 1

Acute gynaecologische & obstetrische zorg

Leertaak AZ-SEH-1/9

19-06-2025

Leerdoelen

Kennis van 

• Meest voorkomende acute gynaecologische aandoeningen
• Meest voorkomende acute obstetrische aandoeningen
• Observaties en interventies bij verschillende aandoeningen

Welke kennis bezit je al over gynaecologische aandoeningen?

Wat hoop je te leren?

Hoe zat het ook alweer?

Eierstok - ovarium

Eileiders - tuba

Baarmoeder - uterus

Baarmoederhals - portio

Baarmoedermond - cervix

Adnex : eileiders en eierstok samen 

Infecties van:

• Baarmoeder endometritis
• Baarmoederhals cervicitis
• Eierstokken adnexitis
• Eileiders salpingitis
• Buikvlies peritonitis

Gynaecologische acute buik

• PID
• EUG
• Torsie adnex
• Spontane abortus, abortus incompletus
• Ovarium Cyste
• Tumoren, rupturen, bloedingen

Pelvic inflammatory disease PID

(sub) acuut verlopende ontsteking in het kleine bekken.

Verspreiding micro-organismen vanuit vagina en de cervix naar endometrium, tubae, ovarium

....%  door (onbehandelde) SOA, meestal chlamydia-->via de tubae opstijgende infectie (salpingitis)

of bv door: vaginale douches, wisselende seksuele partners, iud

Pelvic inflammatory disease PID

Diagnotische hulpmiddelen:

• Echo, kweek vd cervix
• VT bimanueel onderzoek 
• Opstoot, slingerpijn pijn 
• infectielab

Symptomen: Pijn, koorts, fluor (normale fluor kans op PID fors kleiner) 

Behandeling: AB  (metronidazol)

Gevolg: beschadiging van eileiders, abcessen, adhesies, 

Lange termijn effecten PID

Aanhoudende (chronische) bekkenpijn

Tubae schade, littekenweefsel em verklevingen

EUG verhoogde kans

Abcessen 

Algemene gezondheid, vermoeidheid verhoogd risico andere infecties. 

Extra-uteriene graviditeit

• In westerse landen is de EUG verantwoordelijk voor 5% van de maternale sterfte.
• EUG 1 op de 100 
• Eicel plaats zich in eileiders (98%) zeldzaam in eierstokken, buikholte
• Oorzaak: tuba pathologie, infectie, OK eileider, EUG i.a., IVF
• Diagnose: HCG bepaling, echo
• Symptomen: ernstige pijn, bloedverlies, tachycardie
• Behandeling: MTX maar meestal een OK (heel schema voor)

Acute EUG

• Eileider rekt uit en scheurt
• Hevige pijn en massaal bloedverlies
• Gevoel van moeten poepen
• 1 tot 3 liter bloed in vrije buikholte 
• Pijn tussen schouderbladen door prikkeling peritoneum

Hypovolemische shock! wat zijn de symptomen, interventies?

Risicofactoren EUG

EUG in de voorgeschiedenis

Tubachirurgie, sterilsatie

IUD in situ

Endometriose

SOA of PID

Fertiliteitsstoornis en IVF

Wat zie je hier?

TORSIO OVARI

Plotselinge hevige pijn met korte tussenpozen

Misselijkheid

Mictie en def problemen

Incidenteel bloedingen

Hoe diagnosticeren?

ACTIE?

25 jarige vrouw met acute buikpijn en bloedverlies. Welke vragen stel je?

Patient 30 jaar, acute zeer hevige eenzijdige buikpijn met braken, zwangerschapstest negatief, ovariumcyste op echo. Welk beleid zet je nu in?

Abortus

Imminens--> dreigende miskraam, portio gesloten

Incipiens--> portio gaat open, VBV/krampen

Missed abortion-->foetus overleden, niet uitgedreven

Abortus Provocatus--> APLA 

Abortus in gang -->actieve uitdrijving

Miso/curretage/partus

Acute Obstetrie

Wat weten jullie al van acute obstetrische zorg?

Acute obstetrische zorg

• Bloedverlies tijdens graviditeit
• Placenta preavia
• Vasa preavia
• Fluxus (vastzittende placenta)
• Solutio
• Uterusruptuur
• NS prolaps
• NLS 

Bloedverlies

Bloedverlies

• Tijdens zwangerschap 
• miskraam
• Placenta Preavia
• Vasa Preavia 
• Fluxus
• Abruptio
• Bloeding, ruptuur vaginawand

Wat zijn je observaties en interventies?

Vitale functies bij zwangere

• Bloedvolume > 1.5 liter
• Hartslag 10-15 slagen omhoog
• RR begin daling door vaatverwijding, later stijging
• AH omhoog
• Grotendeels aangestuurd door hormonale aanpassingen

Stollingsstoornissen

Stollingsfactoren nemen toe--> aanpassing en voorbereiding op partus. 

Mogelijk dalende trombocyten, activiteit neemt toe om te stollen.

Verhoogde stollingsneiging hogere kans op trombose.

Hoogste kans 3e trimester en PP. 

Wanneer elke seconde telt

• Solutio (partieel)FN
• Uterusruptuur-FN
• NS prolaps -FN
• NLS
• VW embolie

VW Embolie

VW in de bloedbaan--> zeer snelle interventies noodzakelijk

De foetale antigenen VW veroorzaken een ontstekingsreactie 

Incidentie zeer laag

• plotselinge kortademigheid
• Hypotensief (snel en plots) + hartfalen
• Longoedeem
• Stollingsstoornissen
• Verandering mentale status

Ruptuur 

Placenta 

PE/ HELLP

PE: hypertensie en Albuminurie

Visusklachten, oedemen, bovenbuikspijn, misselijkheid

HELLP: ernstige variant 

• afbraak rode bloedcellen
• Verhoogde leverenzymen
• Daling trombocyten

Oorzaak - behandeling

Placenta moet eruit!!!!! dus bevallen ongeacht termijn

Longrijping corticosteroiden

MGS04 --> stuipen 

Anti hypertensiva's 

FFP/PC

Foetus vaak groeiachterstand

Moeder gaat voor!

Vragen????