Herhaling Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Kapitalisme

1. Westen
2. Oosten

Wat was tijdens de Gouden Eeuw de taak van de Staten-Generaal?

Wat deed de Stadhouder?

1. Hij was een soort koning.
2. Voorzitter van de Staten-Generaal.
3. Baas van een stad.
4. Legeraanvoerder.

1672 wordt het Rampjaar genoemd. Waarom?

1. De Republiek werd door Engeland én Frankrijk aangevallen.
2. De laatste stadhouder overlijdt.
3. Alle leden van de Staten-Generaal komen om bij een brand.
4. De VOC verliest al haar schepen.

Dankzij de Tachtigjarige Opstand wordt Amsterdam de belangrijkste haven van
Europa. Leg dit uit.

Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Met welke handel verdiende de Republiek het meeste geld?

1. Handel met Oost-Indië (VOC).
2. Handel met West-Indië (WIC).
3. Handel van graan en hout in de Oostzee.
4. Jacht op walvissen.

Hoe wordt de handel in de Oostzee ook wel genoemd?

1. Moedernegotie
2. Vaderhandel
3. Broedergeld
4. Zustervaart

Leg in je eigen woorden uit wat een 'stapelmarkt' is.

Geef een aantal voorbeelden van 'specerijen'

Wat betekend VOC? Hoe werd zij opgericht? Met welk gebied dreven zij handel en waarin
handelden zij vooral?

Wat betekent WIC? Met welk gebied dreven zij handel en waarin
handelden zij vooral?

Leg in je eigen woorden uit wat de Driehoekshandel is.

Aan de slag!

Paragraaf 2.1: 1 t/m 6.

Paragraaf 2.2: 1, 3 t/m 7.

Paragraaf 2.3: 1 t/m 6.

Samen met je buurman/buurvrouw.

Tot einde van de les.

Hulp nodig? Steek je vinger op.

In de Gouden Eeuw komt 

er meer bevolking in de Republiek

Meer bevolking betekent ook:

• Meer ruimte nodig voor huizen, in bijvoorbeeld Amsterdam: uitbreiding met drie brede grachten met grote woonhuizen er langs

• Meer voedsel nodig: inpolderen en droogmaken van meren, zoals de Beemster en de Wormer (zorgt ook voor minder overstromingen)

De molengang, uitgevonden door Simon Stevin.

Gebruikt door Jan Adriaanszoon Leeghwater voor het droogleggen van de Beemster

Rijk en arm

Rijk...

• Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

• Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht)

Video

De groei van de Grachtengordel

0

...en arm

• Ambachtslieden en winkeliers: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op. 

Armenzorg

• Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg

• Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken

• Rasphuis: soort gevangenis waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken