10.2 Zwaartekracht en Druk

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Leerdoelen

Je leert het volgende in deze les:

• Wat is druk?
• Hoe kun je de druk berekenen?
• Hoe  kun je de druk  vergroten of verkleinen?
• Hoe kun  je de druk omrekenen?

Wat weet je nog
over de druk?

Eerst stukje herhaling:

Kan jij een kracht zien?

1. Ja
2. Nee

Wat is het symbool voor kracht?

1. s
2. F
3. N
4. f

Wat is de eenheid van F?

1. m
2. kg
3. N
4. kN

Kies de gevolgen waaraan je een kracht kunt herkennen

1. Verandering van vorm, richting, snelheid
2. Verandering van geluid
3. Verandering van beweging, toon en frequentie
4. Een vector

Hoe teken je een kracht?

1. Als een rechte lijn
2. In een grafiek
3. Als een vector
4. Geen idee

Henk en Anna trekken aan een touw. Henk aan de rechterkant met 100 N, Anna aan de linkerkant met 50 N. Wat is de nettokracht? En in welke richting?

1. 150 N naar rechts
2. 50 N naar links
3. 100 N naar links
4. 50 N naar rechts

DRUK

Druk is de kracht die een 

voorwerp op een bepaald 

oppervlak uitoefent. 

Verschil tussen kracht en druk?

Een kracht oefen je uit op een voorwerp. 

De kracht wordt uitgedrukt in N (Newton).

Druk is de kracht die een voorwerp uitoefent op een oppervlakte.

De druk wordt uitgedrukt in N/cm² (Newton per vierkante centimeter)

Zwaartekracht berekenen:

Om de zwaartekracht op een voorwerp te berekenen gebruik je de formule

F​z​​=m⋅g

Gravitatiekracht(g) / Zwaartekracht (F_z)

De gravitatiekracht is de kracht waarmee een planeet aan een voorwerp trekt.

De gravitatiekracht (g) is op aarde 9,81 N/kg maar wij rekenen meestal met 10 N/kg.

b.v. Een voorwerp heeft een massa van 36 kg.

De zwaartekracht op dat voorwerp is dan:

F_z = m x g

F_z = 36 kg x 10 N/kg

F_z = 360 N.

Formule voor druk

P=​A​​F​​

P

P = Druk

Eenheid = Pascal

F

F = Kracht

Eenheid = Newton

A

A = Oppervlakte

Eenheid = m²

Druk in de praktijk: 

de naaldhakken van Angelina Jolie en een olifantenpoot

Wat is de eenheid van kracht?

1. Newton
2. Kilogram
3. Newton per vierkante meter
4. Watt

Wat is de eenheid van druk?

1. Newton
2. Kilogram
3. Newton per vierkante meter
4. Watt

Hoe bereken je de druk

1. oppervlakte x massa
2. oppervlakte x kracht
3. massa : oppervlakte
4. kracht : oppervlakte

Bereken de druk.
Een voorwerp heeft een massa van 12 kg en
staat op een ondersteunend vlak van 0,6 m2

1. 2 N/m2
2. 20 N/m2
3. 200 N/m2
4. 2000 N/m2

Een vrachtwagen moet door een modderig terrein om de lading te lossen. Hoe kan de chauffeur er voor zorgen dat de banden minder diep in de modder komen te zitten?

1. De banden verbreden
2. De banden versmallen
3. Minder banden
4. kleinere banden

Waarom zak je minder in de sneeuw met ski's?

1. Je zwaartekracht wordt minder
2. Je zwaartekracht wordt meer
3. Je oppervlak met de sneeuw wordt kleiner
4. Je oppervlak met de sneeuw wordt groter

Een punaise heeft een punt met een oppervlakte van 1 mm2. De dikke kant van de punaise is 100 mm2.
Je duwt met een kracht van 50 N op de punaise.
Wat is de kracht van de punaisepunt op het prikbord?

1. 50 N
2. 5000 N
3. 0,5 N
4. 50000 N

Bereken de druk van een dame van 70 kg die op naaldhakken loopt en met 1 hak op de grond staat. De naaldhak heeft een oppervlakte van 1 cm2

1. 700 N/m2
2. 7000000 N/m2
3. 0,0007 N/m2
4. 7 n/m2

10 N/cm2 = ..... Pa

1. 10 Pa
2. 1000 Pa
3. 100000 Pa
4. 100000000 Pa

Wat is luchtdruk?
Gebruik "kracht, oppervlak, hoge drukgebied, lage drukgebied, 1030 hPa, 940 hPa"

Wat is gelijk aan de eenheid Pascal (Pa)?

1. ​mm​2​​​​N​​
2. ​cm​2​​​​N​​
3. ​A​​N​​
4. ​m​2​​​​N​​

Leerdoelen gehaald?

Je hebt het volgende in deze les geleerd:

• het verschil tussen zwaartekracht en gravitatiekracht
• hoe je de zwaartekracht kunt berekenen
• wat druk is
• hoe je de druk kunt berekenen
• hoe je de druk kunt vergroten of verkleinen
• hoe je de druk kan omrekenen

Voor nog wat extra uitleg

Kijk de volgende twee filmpjes.