T6B1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Thema 6 - Ecologie

B1 Eten en gegeten worden

Lesdoelen

• Je kunt beschrijven dat bij fotosynthese energierijke stoffen worden gevormd uit energiearme stoffen, en hoe bij verbranding die energie weer vrijkomt.
• Je kunt de voedselrelatie tussen organismen beschrijven.

Voedselrelaties

• Konijn eet gras: planteneter
• Hert eet ook gras: planteneter
• Vos eet konijn: vleeseter
• Wezel eet ook konijn: vleeseter
• Reiger eet vis: vleeseter
• Chimpansees eet vlees en planten: alleseter

voedselketen

Voedselketen = een rij met diersoorten wat voedsel is voor elkaar.

• product = planten (maken hun eigen voedsel)
• consumenten = dieren consumeren (eten) stoffen die door planten worden gemaakt. 

Hoe maak je verder een voedselketen??

Hoe lees je dit??

Plant ---->planteneter ---> vleeseter

De plant, wordt opgegeten door de planteneter

De planteneter wordt opgegeten door de vleeseter

Het  ---> kan je dus lezen als: "wordt opgegeten door"

Voedselweb

In een voedselweb staat

een aantal verschillende voedselketens.

Een voedselketen begint altijd met een plant.

Voedselketen

• Planteneters 
• Vleeseters 
• Alleseters

• Altijd de eerste schakel!

Fotosynthese

Verbranding

Reducenten en kringloop

De resten die afvaleters achterlaten wordt opgegeten door reducenten. 

• Reducenten = bacteriën en schimmels. 
• zetten de energierijke stoffen om in energiearme stoffen (CO2, water en mineralen.
• planten kunnen de energiearme stoffen weer opnemen -> er ontstaat een kringloop.

Opdrachten

Maken 6.1 opdracht 1 t/m 7 (blz. 74).

Ecologie

Ecologie = het bestuderen van relaties tussen organismen en hun milieu

Plantencel

1. celmembraam

2. cytoplasma

3. celkern

4. vacuole

5. bladgroendkorrels

6. celwand

herhaling

Fotosynthese

water

koolstofdioxide

+

+

zuurstof

GLUCOSE

+

Energierijke en energiearme stoffen

Energierijke stoffen = stoffen afkomstig van organismen. (levend/ dood) Hierin zit energie. 

Bijvoorbeeld glucose, koolhydraten, vetten, eiwitten. 

Energiearme stoffen = stoffen uit de levenloze natuur. Hierin zit geen energie.  

Bijvoorbeeld water, zuurstof, koolstofdioxide, mineralen. 

Verbranding

water

koolstofdioxide

+

zuurstof

GLUCOSE

+

+

Stofwisseling

Stofwisseling =stoffen worden omgezet in andere stoffen

• verbanding en fotosynthese zijn voorbeelden van stofwisseling.

In welke buis is het zuurstof-gehalte na een uur het laagst?

In welke buis zal het zuurstof-gehalte het minst veranderen?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je het verschil uitleggen tussen biotische en abiotische factoren. 

Aan het einde van de les kan je de organisatieniveaus van de ecologie beschrijven.

Hoe hebben konijnen invloed op hun omgeving?

• ze graven holen en gangen in de grond
• ze eten planten uit de omgeving
• ze zijn zelf voedsel voor wezels
• vacht past zich aan aan het seizoen ( zomer- en wintervacht

Milieu

Biotische factoren = invloeden die leven, bijvoorbeeld ...

Abiotische factoren = invloeden die niet leven, bijvoorbeeld ...

Niveaus in de ecologie

• Een individu = één enkel organisme
• Een populatie = een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald leefgebied die zich met elkaar kunnen voortplanten 
• Een levensgemeenschap = alle populaties in een gebied
• Een ecosysteem = een levensgemeenschap samen met de abiotische factoren in een gebied

Opdrachten

Maken 2.1 opdracht 1 t/m 5 (blz. 88)

Thema 2 - Ecologie

B2 Piramiden

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen =  laat zien hoeveel individuen in elke schakel van een voedselketen voorkomen. 

Piramide van biomassa

Biomassa = het gewicht van alle organische stoffen in een organisme

• deze piramide heeft 'altijd' een piramidevorm
• in een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel kleiner

piramide van biomassa

Energie in de voedselketen

Verbranding door:

• brandstoffen
  
• bouwstoffen

Energie gaat verloren.

Er word steeds minder doorgegeven.

Opdrachten

Maken 2.1 opdracht 1 t/m 8 (blz.82)

Maken 2.2 opdracht 10 t/m 15