504 - 4V

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom in de les

Wat je nodig hebt vandaag:

✨Je hoofd✨
&

📚Je boek en Binas📚

+ pen/potlood en schrift

Vandaag

Twee belangrijkste kenmerken

Doordringend vermogen

Hoe makkelijker de straling ergens doorheen geen gaat.

Ioniserend vermogen

Hoe makkelijker het een elektron van een atoom af stoot.

Verschillende isotopen

Sommige isotopen zijn stabiel.

Sommige isotopen zijn instabiel.

Radioactief verval

Verval

Moederkern

Dochterkern

      verval geeft een      He deeltje

       verval geeft een      e deeltje

       verval geeft een      e deeltje

Bij alle soorten verval kan ook gamma-straling ontstaan: 

A is het massagetal. Aantal neutronen + protonen in de kern.

Z is het atoomnummer. Aantal

protonen in de kern. Dit bepaalt de atoomsoort.

X is het symbool van de atoomsoort.

α

β

-

Soorten straling

4

2

0

-1

0

0

γ

X

A

Z

BiNaS 25A

β

+

0

+1

Ioniserend vermogen

De mogelijkheid van straling om 

een elektron van een atoom 

af te stoten.

Verschillende soorten straling

hebben verschillend ioniserend 

vermogen.

Ioniserend vermogen

- Lage snelheid.

- Groot en zwaar deeltje met 

veel energie.

- Sterk ioniserend vermogen.

      - deeltje (   He)

α

4

2

Ioniserend vermogen

- Hoge snelheid.

- Klein en licht deeltje met 

veel energie.

- Matig ioniserend vermogen.

      - deeltje (   e of   e)

0

-1

β

0

+1

Ioniserend vermogen

- Hoge snelheid

- Geen deeltjes maar pakketjes

energie.

- Zwak ioniserend vermogen.

      - straling (      )

γ

00

γ

Doordringend vermogen

De mogelijkheid om door stoffen heen te

gaan.

Straling die veel botst en dus veel ioniseert,

kan moeilijker door stoffen heen.

Doordringend vermogen

IIoni

- Verliest makkelijk energie 

door botsingen.

- Kan maar moeilijk door 

een stof heen gaan.

- Zwak doordringend vermogen

      - deeltje (   He)

α

4

2

Kan je tegenhouden met een papiertje.

Doordringend vermogen

- Verliest redelijk makkelijk 

energie door botsingen.

- Kan redelijk makkelijk tegen 

worden gehouden.

- Matig doordringend vermogen.

      - deeltje (   e of   e)  

0

-1

β

Kan je tegenhouden met aluminiumfolie.

0

+1

Doordringend vermogen

- Botst niet echt met atomen 

en elektronen.

- Kan maar lastig tegen worden 

gehouden.

- Sterk doordringend vermogen.

      - straling (      )

γ

00

γ

Kan door meters beton.

Samenvatting

soort straling	ioniserend vermogen	doordringend vermogen
	sterk	zwak
	matig	matig
en röntgen	zwak	sterk

α

β

γ

Dracht 

Maximale afstand die een deeltje in een stof kan afleggen heet de dracht. Dit is afhankelijk van:

- De soort straling.

- De soort stof waar het doorheen gaat.

- De energie van de straling.

Voor       - en        - straling is dat een afstand van een paar cm.

α

β

Halveringsdikte

Elektromagnetische straling heeft een hoog doordringend vermogen. We kijken dan naar 

de halveringsdikte.

De halveringsdikte is de dikte waarop

de helft van de straling is

tegengehouden. 

Aan de slag

Lees 5.3

Maak 28 en 35

Antwoorden:

28: FBGCAED

31:  AEGCFBD

32: FBDGCAE

Welkom in de les

Wat je nodig hebt vandaag:

✨Je hoofd✨
&

📚Je boek en Binas📚

+ pen/potlood en schrift

Dit uur

Bestraling vs Besmetting

Bestraling

Je bent blootgesteld aan straling, maar de bron is ergens anders.

Besmetting

De bron van de straling zit in of op je lijf.

5.1

      verval geeft een      He deeltje

       verval geeft een      e deeltje

Bij alle soorten verval kan ook gamma-straling ontstaan: 

A is het massagetal. Aantal neutronen + protonen in de kern.

Z is het atoomnummer. Aantal

protonen in de kern. Dit bepaalt de atoomsoort.

X is het symbool van de atoomsoort.

α

β

Soorten straling

4

2

0

-1

0

0

γ

X

A

Z

BiNaS 25A

5.2

Halveringsdikte

De halveringsdikte is de dikte 

waaropde helft van de straling is

tegengehouden. 

1 d  = 50% doorgelaten, 50% tegengehouden

2 d   = 25% doorgelaten, 75% tegengehouden

3 d   = 12,5% doorgelaten, 87,5% tegengehouden

4 d   = 6,25% doorgelaten, 92,75% tegengehouden

enz.

​2​​1​​

​2​​1​​

​2​​1​​

​2​​1​​

5.3

35

Voor volgende les:

Lees 5.3

Maak 29

Welkom in de les

Wat je nodig hebt vandaag:

✨Je hoofd✨
&

📚Je boek en Binas📚

+ pen/potlood en schrift

Samenvatting

soort straling	ioniserend vermogen	doordringend vermogen
	sterk	zwak
	matig	matig
en röntgen	zwak	sterk

α

β

γ

Halveringsdikte

Halveringsdikte is afhankelijk van

- soort straling

- energie van de straling

- de stof waar de straling 

door heen gaat. 

Binas

28 F

Verzwakking van     -straling

met I = stralingsintensiteit na bepaalde hoeveelheid               
               halveringsdiktes.
         I0= oorspronkelijke stralingsintensiteit.

         d = totale dikte

         d½ = halveringsdikte

Binas

35 E3

γ

I=I​0​​(​2​​1​​)​​d​​​​​d​​​​

½

Opdracht 29

Opdracht 29

Gegevens

E = 100 keV = 0,1 MeV

d = 0,53 mm = 0,053 cm

stof = lood

d1/2 =

Gevraagd

Hoeveel procent van de
straling wordt gestopt?

Opdracht 29

Gegevens

E = 100 keV = 0,1 MeV

d = 0,53 mm = 0,053 cm

stof = lood

d1/2 = 0,0106 cm (Binas 29F)

Gevraagd

Hoeveel procent van de
straling wordt gestopt?

Opdracht 29

Gegevens

E = 100 keV = 0,1 MeV

d = 0,53 mm = 0,053 cm

stof = lood

d1/2 = 0,0106 cm (Binas 28F)

Gevraagd

Hoeveel procent van de
straling wordt gestopt?

Berekening
d / d_1/2 =  0,053 / 0,0106 = 5

Doorgelaten deel 

                                               %

Gestopte deel 

         100 - 3,1 = 96,9 % 

(​2​​1​​)​5​​=0,031=3,1

I=I​0​​(​2​​1​​)​​d​​​​​d​​​​

½

Aan de slag

Maak opdr 35 

Maak opdr 34 

Aan de slag

Maak opdr 34 

Maak opdr 30