Nectar H4.2 - Leren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

                               4.2 Leren

Leerdoelen 4.2

Je kunt de definitie geven van aangeboren gedrag en hier voorbeelden van geven. 

Je kunt verschillende manieren van leren benoemen. 

Je kunt voorbeelden geven van de verschillende manieren van leren. 

HAVO

Je weet hoe het leren bij pasgeboren dieren heet. 

Leerdoel 1

Je kunt verschillende manieren van leren benoemen.

Je kunt voorbeelden geven van de verschillende manieren van lere

Leerdoel 2

Je kunt in je eigen woorden het verschil tussen aangeboren en aangeleerd gedrag uitleggen. 

Je kunt de definitie geven van aangeboren gedrag. 

Je kunt voorbeelden geven van aangeboren gedrag. 

Je kunt uitleggen wat een reflex is. 

Leren van gedrag

Moeten dieren al het gedrag leren?

Aangeleerd gedrag

• Door leren verfijnen dieren en mensen aangeboren gedrag en ze verkrijgen nieuw gedrag.

• Er zijn 5 verschillende manieren van leren:

1. imiteren, leren door nadoen

2. oefenen, leren door herhalen (trial and error)

3. inzicht, leren door nadenken

4. trainen, leren door belonen en straffen

5. inprenting, leren in een korte gevoelige periode

1. Imiteren

Leren door het gedrag van soortgenoten na te doen.

2. Oefenen

• Leren met 'vallen en opstaan'.

• Door uitproberen leren dieren bijvoorbeeld wat wel en niet eetbaar is.

• leren door oefenen  heet ook wel               trial and error.

• In het plaatje hiernaast zie je een voorbeeld van oefenen.

3. Inzicht

Leren door na te denken

4. Trainen

Gewenst gedrag: belonen

ongewenst gedrag: straffen

5. Inprenting

Het leren in een korte gevoelige periode. 

herkennen van moedergans

leren zingen van vogels

moedertaal leren

Aangeboren gedrag

Aangeleerd gedrag

zwaaien

hand geven

eten met mes en vork

Aangeboren gedrag

Gedrag wat je nodig hebt om te overleven

• Op een prikkel volgt altijd hetzelfde gedrag!

• De reactie die volgt noemen we dan een reflex

Reflex

Sommige reflexen verdwijnen
als een baby of een jong dier
opgroeit. (zuigreflex)

Andere reflexen blijven
je hele leven lang!!
Bijv. Terugtrek-reflex

Quizlet

Geef de definitie van gedrag. 

R, 1p

Hieronder staan verschillende prikkels. Geef van ieder voorbeeld aan of het van een inwendige of een uitwendige prikkel is. 

T1, 2p

inwendige prikkel

uitwendige prikkel

de uitleg van je biologiedocent

duizeligheid waardoor alles om je heen lijkt te draaien

een hongerig gevoel

het geluid van een inkomend bericht op je mobiel

Zet de juiste handeling bij de juiste omschrijving.

T1, 2p

zitten

opvliegen

vliegen

landen

voortbewegen in de lucht 

overgang van vliegen naar staan

overgang van staan naar vliegen

poten en romp raken ondergrond

Welke handeling hoort niet thuis in een ethogram van een konijn? 

T1, 1p

1. Hooi eten
2. Met de achterpoot slaan
3. Schattig kijken
4. Met de neus wippen

Vul de ontbrekende woorden in. 

a. Dieren kun je trainen door het juiste gedrag te ___. 

b. ___ ___ en spelen vergroten de kans om te overleven.

R, 2p

1. a = leren b = aangeleerd gedrag
2. a = belonen b = oversprong gedrag
3. a = leren b = aangeboren gedrag
4. a = belonen b = aangeboren gedrag