enkelvoudige en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Zinnen

Enkelvoudig en samengesteld. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les: 

• Herken je enkelvoudige en samengestelde zinnen.
• Leg je uit wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn.

Video

2 korte video's met uitleg over: 

- enkelvoudige en samengestelde zinnen.

- hoofd- en bijzinnen.

Wat is een enkelvoudige zin?

Een enkelvoudige zin, is een zin met één persoonsvorm. 

Wat zijn samengestelde zinnen?

1. Een samengestelde zin is een zin, die uit meerdere losse (enkelvoudige) zinnen bestaat. 

2. In een samengestelde zin, zitten meerdere persoonsvormen.

Tel het aantal persoonsvormen!

Bij 2 of meer persoonsvormen: samengestelde zin!

Hoe vind je de persoonsvorm(en)?

• Zet de zin in een andere tijd.
• Maak van meervoud enkelvoud of andersom.

Welke zin is een samengestelde zin?

1. De brandweermannen moeten de woningen inspecteren.
2. De kok gaat de uitjes fruiten.
3. Ik zal de was aan de waslijn hangen.
4. Mevrouw Eggens gaat eerst naar de winkel en daarna moet ze haar auto naar de garage brengen.

Welke zin is een samengestelde zin?

1. Gisteren ontdekte ik dat mijn broer rookt.
2. In vakantiegebieden zijn de medewerkers van de vulploeg elke avond tot laat aan het werk.
3. Sinds zijn vakantie in Laos is Casper gek op Aziatische maaltijden.
4. Tegenwoordig stuurt de politie de bewoners bij problemen een sms-bericht.

De voetbalwedstrijd werd afgelast, omdat er sneeuw op het veld lag.

1. Samengesteld
2. Enkelvoudig

Die winkel is altijd open, tenzij het een nationale feestdag is

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

SG

enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

Vandaag leer ik over samengestelde zinnen.

Ik ga naar school, omdat ik slim wil worden.

Ik kan een moeilijke en lange samengestelde zin herkennen.

Deze stof vind ik makkelijk en ik hoef niet veel te leren.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen en welke niet (enkelvoudige zin)?

enkelvoudige zin

samengestelde zin

Nadat het onweer was losgebarsten, viel de elektriciteit uit.

Vanwege de vele vliegen zet ik de taart maar even binnen.

Voor de zomervakantie gaan we een dagje naar Walibi.

Youri wordt voetballer of hij gaat naar het mbo-groen.

Zijn de zinnen enkelvoudig of samengesteld?

Enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Omdat het morgen gaat regenen, is de sportdag uitgesteld.

Tijdens de sportdag moeten we nu rekenen

Miranda maakt de hapjes.

We lopen door de regen met onze paraplu.

Marcus fluit een liedje terwijl hij naar school fietst.

Ruby speelt graag gitaar, maar Eli speelt liever piano.

De wielrenner stopte met fietsen toen hij de auto met hoge snelheid zag naderen.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Gisteren heb ik mijn fiets met een veiligheidsslot vastgezet.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Wat Romy wil, snap ik niet zo goed.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Als je van twee enkelvoudige zinnen één samengestelde zin wil maken, dan gebruik je een ....

1. signaalwoord
2. lidwoord
3. voegwoord
4. bijwoord

Je moet 's avonds op tijd naar bed, als je de volgende dag goed wilt presteren.

1. samengesteld
2. enkelvoudig

Je moet niet zo veel zout in je eten doen.

1. samengesteld
2. enkelvoudig

Het kind moet eerst zijn bord leeg eten, voordat hij zijn toetje krijgt.

1. samengesteld
2. enkelvoudig

De moeilijke opdracht kun je dan pas maken.

1. samengesteld
2. enkelvoudig

Sleep de woorden naar het juiste vak:

voegwoord

voorzetsel

over

van

op

aan

sinds

omdat

want

als

dus

Zelfstandig nw

Voegwoord

voorzetsel

en

liefde

kip

omdat

in

voor

uit

pleister

totdat

op

brug

tenzij

WEL een voegwoord

NIET een voegwoord

als

een

fantastisch

hamburger

jullie

meteen

of

omdat

werken

zodra

Sleep het voegwoord naar de juiste plek!

en

of

maar

want

dus

Voegwoord

Geen voegwoord

omdat

zodat

want

of

dus

in

werken

het

op

hebben

mooie

WEL een voegwoord

Geen voegwoord

dat

het

naast

tomaat

zij

onder

of

voordat

springen

omdat

Leerdoelen

Aan het eind van deze les: 

• Herken je enkelvoudige en samengestelde zinnen.
• Leg je uit wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn.