NS1T3H06.3

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom

Wat gaan we doen?

• Afspraken & Presentie
• Vorige les
• Leerdoelen deze les
• Theorie
• Oefenen
• Leerdoelen behaald?
• Huiswerk

Voor hoeveel procent is je weerstation af?

0100

Vorige les

Zet eerst al je hulplijnen in voordat je opgeeft. Denk bijvoorbeeld aan:

1. Klassenapp
2. Gezinsleden & kennissen
3. Methode (Boek én antwoordenboek)
4. Internet
5. Teams-chat
6. Begin van de volgende les

Theorie

In het boek: blz. 138-141

Leerdoelen

• Ik ken de fasen en de overgangen van water in de atmosfeer
• Ik weet hoe wolken ontstaan
• Ik weet wat condensatiekernen zijn
• Ik weet wat het dauwpunt is
• Ik weet hoe regen, sneeuw en hagel ontstaan

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de gasfase?

1. Sublimeren
2. Vervluchtigen
3. Condenseren
4. Rijpen

Is een faseovergang een natuurkundige of scheikundig
proces? Leg uit waarom wel/niet.

Faseovergangen

Het ontstaan van wolken

Hoe heet de temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren?

Condensatie en condenstatiekernen

• Waterdamp gaat in de lucht condenseren bij het dauwpunt.
• Condensatiekernen zijn deeltjes in de lucht zoals stof en roet, waarop waterdamp sneller kan condenseren.
  
• Door condensatie ontstaan kleine waterdruppeltjes, deze blijven in de lucht zweven.
  
• Veel kleine druppeltjes samen vormen een wolk.
  

• Bij condensatie vlak boven de grond spreken we van mist.
  

Wat weet je over de hoeveelheid water die koude lucht kan bevatten ten opzichte van warme lucht?

1. Die kan MINDER water bevatten dan warme lucht
2. Die kan MEER water bevatten dan warme lucht

Als er op één dag 12,5 mm regen valt, hoeveel liter is dat dan per vierkante meter?

1. 0,125 L
2. 12,5 L
3. 1,25 L
4. 125 L

Wolkensoorten

Er bestaan verschillende soorten wolken.  Deze worden ingedeeld naar hoogte en vorm

Je hoeft de namen niet uit je hoofd te leren. 

Het dauwpunt

• De temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren heet het dauwpunt.
• Wolken ontstaan op hoogten waar de tempereratuur is afgekoeld tot het dauwpunt
• De lucht zit dan "vol" met waterdamp
• In warmere lucht past meer waterdamp

Verdeling in wolk

In het plaatje hiernaast zie je in welke fase de watermoleculen zich bevinden bij een bepaalde temperatuur.

• Hoe hoger in de lucht, hoe lager de temperatuur is.

• Er valt geen neerslag als de lucht omhoog stroomt, de lichte druppels en ijskristallen worden weer omhoog gestuwd.

• Als de druppels of ijskristallen te zwaar zijn om omhooggestuwd te worden valt er wel neerslag
  

Welke begrip zou aan kunnen geven op welke hoogte een wolk ontstaat?

1. Isobaar
2. Stroming
3. Condensatieniveau
4. Dauwpunt

Neerslag

• Er valt geen neerslag als de lucht omhoog stroomt, de lichte druppels en ijskristallen worden weer omhoog gestuwd.
• Als de druppels of ijskristallen te zwaar zijn om omhooggestuwd te worden valt er wel neerslag.

• Is de temperatuur onder de wolk hoger dan 0 graden Celcius dan valt er regen, hagel of sneeuw.
  
• Vallen de druppels door een luchtlaag die onder het vriespunt ligt, dan raken de druppels onderkoeld.
• Komen de onderkoelde druppels op een bevroren oppervlakte dan ontstaat ijzel
  

Wanneer valt er sneeuw?

• Bij een temperatuur van -12 graden Celsius in de wolk, rijpt de waterdamp tot kristallen.
• Hierbij zijn ook kristallisatiekernen (bv stofdeeltjes) nodig.
• De ijskristallen groeien uit tot sneeuwvlokken.
• Als ze zwaar genoeg zij vallen ze naar beneden.
• Alleen bij een lage temperatuur blijven de kristallen bestaan, anders smelten ze en valt er regen.
  

Wanneer valt er hagel?

• Hagelsstenen ontstaan op grote hoogte.
• Hier zijn sterke daal- en stijgstromen die de kristallen meevoeren.
• Als ze in het deel van de wolk komen waar de temperatuur 0 graden Celcius is, dan groeien de kristallen aan  (onderkoelde waterdruppels).
• De ijskorrels worden uiteindelijk zo zwaar dat ze naar beneden vallen
  

Leerdoelen behaald?

• Ik ken de fasen en de overgangen van water in de atmosfeer 
• Ik weet hoe wolken ontstaan
  
• Ik weet wat condensatiekernen zijn
  
• Ik weet wat het dauwpunt is
  
• Ik weet hoe regen, sneeuw en hagel ontstaan

Even herhalen: In welke drie fasen komt water voor in de atmosfeer?

Hoe heet de overgang van de vaste fase naar de vloeistoffase?

1. Smelten
2. Stollen
3. Sublimeren
4. Condenseren

Huiswerk

• Doornemen: LessonUp en maken vragen. LET OP: de LessonUps tellen uiteindelijk mee als SO-cijfer!
• Verder met het weerstation bouwen/meten
• Voor het verslag: de onderzoeksvragen van 6.3 alvast beantwoorden

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃