16.2 stikstofkringloop

• biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

16.2 Stikstofkringloop

leerdoelen 

• planten nemen stikstof op NO₃^- en NH₄⁺ voor vorming eiwitten
• Sommige planten leven in symbiose met bacteriën die N_{2 uit de atmosfeer opnemen}
• _{stikstofrijke planten worden door de boer gebruikt om de bodem te bemesten (groenbemesting)}
• 
  

In welke groep kun je de afvaleters indelen?

1. producenten
2. consumenten
3. reducenten
4. bij geen enkele groep

Wat stellen de pijlen met de nummers 5, 7 en 10 voor?

1. dissimilatie
2. assimilatie
3. afsterven van de organismen
4. fotosynthese

Welk nummer of welke nummers kun je plaatsen bij het proces fotosynthese?

1. alleen nummer 1
2. alleen nummer 6
3. nummer 1 en 6
4. nummer 1, 3 en 6

BINAS 93G

Stikstofkringloop - belangrijke begrippen

Stikstofgas:  N₂

Nitraat:          NO₃^-

Nitriet:           NO₂^-

Ammoniak:  NH₃

Ammonium: NH₄⁺

Aeroob: met zuurstof (O₂)

Anaeroob: zonder zuurstof (O₂)

Welke van de volgende stoffen
bevat stikstof ?

1. alleen nitraat
2. alleen nitraat en eiwitten
3. ammonium, nitraat, nitriet en eiwitten
4. ammonium, glucose, nitraat en nitriet

Welke van de volgende stoffen worden door de plant opgenomen
die stikstof bevatten ?

1. nitraat
2. nitraat en nitriet
3. nitraat en ammonium
4. aminozuren, nitraat en ammonium

Ammonificatie:

• omzetten van organische stikstofverbindingen in ammonium (NH₄⁺) en ammoniak (NH₃)
  
• gebeurt door rottingsbacteriën
  
• anaeroob
  

Nitrificatie:

• omzetten van ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) in nitriet (NO2- ) en van nitriet tot nitraat (NO3- )
  
• gebeurt door nitrificerende bacteriën
  
• in zuurstofrijke omstandigheden (aeroob)
  
• dit proces noem je chemosynthese: chemische energie gebruiken voor het maken van organische stoffen. Deze bacteriën zijn chemo-autotroof

Stikstofassimilatie:

 

• planten halen met hun wortels nitraat (NO3- ) en ammonium (NH4+) uit de grond
  
• van dit stikstof maken ze aminozuren en eiwitten
  

Denitrificatie:

 

• omzetten van nitraat (NO3-) in stikstofgas (N2)
  
• gebeurt door denitrificerende bacteriën
  
• gebeurt in zuurstofarme bodem (anaeroob)
  

Stikstoffixatie:

 

• omzetten van stikstofgas (N2) in stikstofverbindingen die door planten gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld ammonium (NH4+)
• gebeurt door stikstofbindende bacteriën
• anaeroob
  

Stikstoffixatie:

• effect van knolletjesbacteriën op plantengroei
  
• veel vlinderbloemige planten leven in symbiose met stikstofbindende bacteriën van het geslacht Rhyzobium
  
• deze bacteriën leven in wortelknolletjes en fixeren stikstof voor de plant. In ruil daarvoor krijgen ze glucose van de plant
  

Stel je bent een spruitjesteler....

Je hebt grond met genoeg voedingsstoffen nodig. Je kiest ervoor om kunstmest/stalmest te gebruiken. Welke stof zit hierin die de planten vooral nodig hebben?

Is voor nitrificatie door nitrificerende bacteriën zuurstof nodig?
En voor denitrificatie?

1. alleen voor nitrificatie
2. alleen voor denitrificatie
3. voor zowel nitrificatie als voor denitrificatie
4. voor geen van beide processen is zuurstof nodig

Bij de afbraak van eiwitten door rottingsbacteriën ontstaat?

1. Ammoniak en CO2
2. Ureum en ammoniak
3. CO2 en N2
4. Ureum en CO2

Welke functie hebben de bacteriën in de wortelknolletjes van vlinderbloemige planten?

1. Het omzetten van nitraat in nitriet.
2. Het binden van de N2 uit de lucht.
3. Het omzetten van nitraat in N2.
4. De vorming van nitraat uit ammoniak en ammoniumzouten.