1tba 15/9: Spreekwoorden en uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak alvast je laptop

Laptops blijven nog dicht

Deze les

Spreekwoorden en uitdrukkingen

Spreekwoordenspel

Boek zoeken + mediatheek

Welk woord moet op de puntjes?

1. voor een appel en een ... kopen (ei, peer, pit, pol)
2. voor spek en ... meedoen (appels, bonen, uien, varken)
3. moord en ... schreeuwen (brand, doodslag, koord, verderf)
4. over koetjes en  ... praten (biggetjes, kalfjes, voetjes, welpjes)
5. met vlag en ... slagen (ballon, slinger, wimpel, wimper)
6. in geuren en  ... vertellen (deuren, klanken, kleuren, smaken)

Spreekwoorden en uitdrukkingen

• Figuurlijk taalgebruik
• Taalgebruik waarbij je iets anders bedoelt dan wat je zegt en waarbij beelden gebruikt worden
• Geschiedenis komt er vaak in terug
• Vaak ook dieren en lichaamsdelen

Uitleg

• Spreekwoorden
• Kan je niet veranderen: je gebruikt altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde.
• Meestal is het een algemene wijsheid. Bijv.: 'Oost west, thuis best.'
• Uitdrukkingen
• Een vaste combinatie van woorden met een figuurlijke betekenis.
• Bijv.: 'Hij heeft een oogje op haar.'

Check

'Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.'

Spreekwoord of uitdrukking?

Spreekwoord	Uitdrukking
Altijd dezelfde woorden en volgorde, algemene wijsheid	Vaste combinatie van woorden, maar de hele zin is veranderbaar

Het spreekwoordenspel

• Op het bord: een foto, begin van een zin of een rebus
• Welk spreekwoord?
• Twee- of drietallen 
• Nadenken, overleggen en invullen in de LessonUp
• Per groepje 1 laptop
• Noteer de oplossing én de betekenis

Goede antwoord

• Oplossing: hij heeft te diep in het glaasje gekeken.
• Betekenis: hij heeft te veel (alcohol) gedronken.

Goede antwoord

• Oplossing: de kat uit de boom kijken
• Betekenis: 'afwachten'. Dus: niet meteen reageren, maar eerst goed kijken wat er aan de hand is.

Oog om oog, ...

Goede antwoord

• Oplossing: 'Oog om oog, tand om tand.'
• Betekenis: wraak nemen voor wat jou is aangedaan

Goede antwoord

• Oplossing: iemand blij maken met een dode mus.
• Betekenis: iemand blij maken met iets dat niet zal gebeuren.

Goede antwoord

• Oplossing: van een mug een olifant maken
• Betekenis: van iets kleins iets heel groots maken

Twee handen ...

Goede antwoord

• Oplossing: twee handen op één buik
• Betekenis: twee mensen die het altijd met elkaar eens zijn, heel goed met elkaar kunnen opschieten en elkaar altijd steunen

Goede antwoord

• Oplossing: in het geld zwemmen
• Betekenis: heel veel geld hebben, erg rijk zijn

Goede antwoord

• Oplossing: de appel valt niet ver van de boom
• Betekenis: kinderen lijken vaak op hun ouders

Vooruitblik

Herhalen en oefenen voor de so