Hoofdstuk 4 Samengestelde woorden deel 2

Hoofdstuk 4
Samengestelde woorden
deel 2
1 / 12
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

This lesson contains 12 slides, with text slides.

Items in this lesson

Hoofdstuk 4
Samengestelde woorden
deel 2

Slide 1 - Slide

Herhaling hoofdstuk 3
  • Samengestelde woorden (gebruik de verlengingsregel als je twijfelt over t/d/p/b)
  • Samengestelde woorden met tussen-s: Als je twijfelt of je een s moet schrijven (Stationstraat/Stationsstraat?), verander dan het tweede woord in een woord dat niet met een s-klank begint (Stationslaan, dus Stationsstraat)

Slide 2 - Slide

Samengestelde woorden grondwoord + voor- of achtervoegsel
  • Er zijn ook samengestelde woorden die bestaan uit grondwoorden met voorvoegsels en/of achtervoegsels. Voorvoegsels en achtervoegsels zijn niet los een woord. Ze veranderen wel de betekenis van het grondwoord.

  • Stukjes die vóór het grondwoord staan, heten voorvoegsels: on-, ont-, be-, ver-, ge-, her-



Slide 3 - Slide

Voorbeeld: ongevoelig. Door het voorvoegsel on- betekent dit woord niet gevoelig.
Voorbeeld: gevoelloos. Door het achtervoegsel –loos betekent dit woord zonder gevoel.

Regel: Schrijf de grondwoorden en de voorvoegsels en/of achtervoegsels aan elkaar.

Slide 4 - Slide

Let op:
ALS het achtervoegsel met een klinker begint (-er, ig, ing)
DAN moet je soms de klinkerregels toepassen

Voorbeeld: 
grap + -ig wordt: grappig (korte klinkerregel)
wanhoop + -ig wordt: wanhopig (lange klinkerregel)

Slide 5 - Slide

Opdracht 1
  1. onnauwkeurig
  2. verroesten
  3. herroepen
  4. onnodig
  5. spraakzaam
  6. waarachtig
  7. verrekenen
  8. gevoelloos
  9. onnatuurlijk
  10. doelloos

Slide 6 - Slide

Tussenletter -e- of -en-  bij samengestelde woorden

Slide 7 - Slide

Voorbeelden:
  • Ziekte + beeld: Meervoud van ziekte is ziektes of ziekten. Omdat beide kan, schrijf je alleen een tussen-e en geen tussen-en: ziektebeeld. 
  •  Tomaat + soep: Meervoud van tomaat is tomaten. Er is niet één tomaat, er zijn er meer. Daarom simpel: tomatensoep. 
  •  Maan + schijn: Meervoud van maan is manen. MAAR wij hebben maar één maan, daarom: maneschijn.  

Slide 8 - Slide

Opdracht 2
  1. kersenvlaai
  2. paddenstoel
  3. leeuwenmoed
  4. secondelang (want secondes en seconden)
  5. modeshow (mode heeft alleen een meervoud op –es, niet op –en)
  6. pannenkoek
  7. mijlenver
  8. eindejaar (geen mv op -en)
  9. zonnestraal (is er maar één van)
  10. Horlogebandje (geen mv op –en)

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Link

Tussenletter –e of –en bij grondwoord + achtervoegsel

Slide 11 - Slide

Opdracht 3
  1. Macht + loos = machteloos
  2. Eigen + lijk = eigenlijk
  3. Wanhoop + ig = wanhopig
  4. Zorg + loos = zorgeloos
  5. Gelegen + heid = gelegenheid
  6. Misdaad + ig = misdadig
  7. Besluit + loos = besluiteloos
  8. Geweten + loos = gewetenloos

Slide 12 - Slide