8.4/8.5 De emancipatiebewegingen en de sociale kwestie

H8 Burgers en stoommachines


8.4 De emancipatiebewegingen
8.5 De sociale kwestie
1 / 43
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 43 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

H8 Burgers en stoommachines


8.4 De emancipatiebewegingen
8.5 De sociale kwestie

Slide 1 - Slide

Leerdoel
Je kunt straks uitleggen wat
- emancipatiebewegingen zijn
- wat feminisme is
- wat confessionalisme is
- wat het verband tussen emancipatie en de sociale kwestie is

Slide 2 - Slide

Emancipatiebewegingen
  • Eenvoudige gelovige mensen, arbeiders en vrouwen voelden zich achtergesteld.

  • Ze willen gelijke rechten voor hun groep.

  • Hoe?

Slide 3 - Slide

Waarom ontstaan politieke partijen?
  • Katholieken voelen zich achtergesteld: gelijke rechten als protestanten

  • Socialisten willen de sociaal zwakkeren helpen.

  • Tegen de ideeën van de Liberalen en/of de van de Franse Revolutie (vooral protestanten)

Slide 4 - Slide

Confessionalisme
  • Politiek die uitgaat van het geloof
  • Industriële samenleving  / liberalisme had tot gevolg dat geloof steeds minder belangrijk werd
  • Strijd met liberalen om 'bijzonder' onderwijs

Slide 5 - Slide

Herman Schaepman (Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen)
Abraham Kuyper (Anti-Revolutionaire Partij ARP)

Slide 6 - Slide

Niet te verwarren met...

Slide 7 - Slide


Feminisme



  • Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw
  • Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten

Slide 8 - Slide

2.3: Het eerste feminisme

Slide 9 - Slide

Tegenstanders
  • 'Onfatsoenlijk'

  • 'De rol van de vrouw is binnenshuis'

  • 'De vrouw is een moeder'

  • 'Politiek is geen plek voor vrouwen'

Slide 10 - Slide


Vereeniging voor 
Vrouwenkiesrecht (VVVK)


Wilhelmina Drucker
Aletta Jacobs

Slide 11 - Slide

Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs
  • Aletta Jacobs wilde studeren: schrijft in 1871 brief aan Minister Thorbecke voor toestemming en wordt arts. 
  • Wilhelmina Drucker groeit op met ongehuwde moeder (Ow, ow, ow!). Boos op zaken uit haar jeugd en vader. Richt in 1889 VVV op en 1894 VvVK

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Welke ontwikkelingen uit de 19de eeuw komen hier samen?

Slide 14 - Open question

Industriële revolutie

Slide 15 - Slide

Welke sociale gevolgen had de industriële revolutie?

Slide 16 - Open question

De ondernemer
"(...) Bedrogen is enkel d'arme, zwaar geplaagd door heerschers overmoed. De ondernemer lacht: Het gaat zoo goed!"

(Albert Hahn, 1905)

Slide 17 - Slide

Welke boodschap heeft de tekenaar?

Slide 18 - Open question

Wat is de Sociale Kwestie? (1)
  • Een kwestie is een probleem

  • De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.

  • Eind 19e eeuw.

  • Vooral in de steden.

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Wat is de Sociale Kwestie? (2)
  • ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

  • Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

  • Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

  • Jan met de pet

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Video

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider
was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Slide 31 - Slide

Wie helpt de arbeiders? (1)
  • Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang:

  • een fittere arbeider werkt harder...)

  • Arbeiders gaan staken

  • Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Slide 32 - Slide

Wie helpt de arbeiders? (2)

  • Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

  • Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Slide 33 - Slide

Liberalen

  • Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

  • Economie helemaal vrij laten

  • Sociale wetten kosten teveel geld

  • Rechts in de politiek

Slide 34 - Slide

Confessionelen
  • Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

  • Ongelijkheid omdat God het zo wil

  • Goede christenen helpen elkaar

  • Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Slide 35 - Slide

Socialisten
  • Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

  • Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

  • Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

  • Links in de politiek

Slide 36 - Slide

Langzaam verbetering;
begin verzorgingsstaat
  • Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten

  • Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901)

  • 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

  • 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Video

Begrippen uit deze les


  • Sociale kwestie
  • nachtwakersstaat
  • liberalen
  • sociaal-democraten
  • confessionelen
  • feminisme
  • emancipatie




Slide 39 - Slide

Personen uit deze les

  • Samuel van Houten
  • Aletta Jacobs
  • Wilhelmina Drucker
  • Abraham Kuyper
  • Hendrik Schaepman

Slide 40 - Slide

Jaartallen uit deze les

  • 1874: Kinderwetje van Van Houten
  • 1895: VVVK
  • 1900: Leerplichtwet
  • 1901: Woningwet
  • 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen
  • 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Slide 41 - Slide

Verwerking leerstof
8.4 basis: 1 2 7 10 begrip: 4 5 6 9 11 12 ex.tra 21 22 23

Slide 42 - Slide

0

Slide 43 - Video