6.2 Zelfstandige burgers

6.2 Zelfstandige burgers
1 / 14
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1

This lesson contains 14 slides, with interactive quiz, text slides and 3 videos.

Items in this lesson

6.2 Zelfstandige burgers

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Video

6.2 - Zelfstandige burgers
1. Je weet waardoor de verstedelijking kon ontstaan
2. Je weet op welke manieren Holland belangrijk werd.
3. Je weet hoe steden stadsrechten kregen.
4. Je weet hoe burgers hun stad bestuurden.
5. Je weet hoe steden zelfstandiger werden en lage edelen macht verloren.

De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

Slide 3 - Slide

Holland wordt belangrijk
Het gebied dat nu Nederland, België en Luxemburg is was toen de Nederlanden
(17 gewesten, graafschappen en hertogdommen)

Holland was 1 van de belangrijkste gewesten en breidde het gebied flink uit.
Floris V liet de Ridderzaal bouwen.

In 1296 wordt hij vermoord door edelen, omdat hij teveel macht zou hebben.

Slide 4 - Slide

Stadsrechten
Floris gaf bepaalde groepen (boeren en burgers) rechten om het volk tevreden te houden.

Stadsrechten (privilege van een stad)
- Recht om belasting te heffen
- Rechten om een stadsmuur te bouwen
- Marktrecht
- Recht om tol te heffen
- Eigen rechtsspraak

 Dordrecht was de eerste stad met stadsrechten in 1220. Amsterdam bijvoorbeeld in 1275.

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

Aan de slag

                Was de moord op Floris V een politieke moord?

Kijk het filmpje op de volgende slide en formuleer een antwoord op de bovenstaande vraag.

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Was de moord op Floris V een politieke moord?
Kijk het filmpje op de volgende slide en formuleer een antwoord

Slide 9 - Open question

Koning
+
hoge edelen
Stad
Stadsrechten
Belastingen

Slide 10 - Slide

4. Het stadsbestuur
'Stadslucht maakt vrij': horigen verloren de rechten en plichten als ze in de stad gingen wonen

Heren gaven meer rechten aan boeren om ze daar te houden, dus de horigheid verdween op veel plaatsen in Europa

Een man kon na een jaar en een dag burger worden in een stad.  Burgerij (= de gezamenlijke burgers)

De schepenen zorgden voor het bestuur en de rechtspraak en ze maakten keuren (wetten). De heer had ook een vertegenwoordiger, namelijk de baljuw/schout. De schout of baljuw was de voorzitter van de vergadering van schepenen. 
De burgemeester was de hoogste stadsbestuurder. Stadsbestuurders werden gecontroleerd door een vroedschap.

Misdadigers werden vooral gestraft met boetes, de schandpaal of met de doodstaf. Een bekentenis werd gezien als schuldig (vaak werd een bekentenis gedaan na marteling).

Slide 11 - Slide

Alle inwoners van de stad
Burgerij
Rijke en aanzienlijke families
Schepenen
Wie bestuurt 
de stad?

Slide 12 - Slide

Schout of Baljuw
Schepenen
Stadsbestuur
Burgemeesters
Vanaf de 15de eeuw kwamen er ook 
Gekozen door de rijke en aanzienlijke families
Gekozen door de heer van het gebied
(hoge edelman)
De schepenen:
- maakten de keuren
- zorgden voor rust en orde
- spraken recht
De burgemeesters:
- de hoogste stadbestuurders
- dagelijks bestuur
- geadviseerd en gecontroleerd door de vroedschap
+

Slide 13 - Slide

5. Steden en edelen
Steden betaalden geld voor stadsrechten aan (hoge) edelen en vorsten.
Daarnaast kregen hoge edelen en vorsten (militaire) steun van steden in hun strijd tegen de lage edelen.

Maar steden werden wel steeds zelfstandiger en zelfs machtiger dan de heer.

Vooral de rijke Vlaamse steden Gent en Brugge wisten de macht van hun graaf te bedwingen (bijv. de Guldensporenslag in 1302.)

Slide 14 - Slide