Les 4: Communicatieproblemen

• Onderwijsassistenten
• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 2

Communicatiestoringen

Les 4 

Doelen vandaag 

Aan het eind van de les: 

• kun je uitleggen wat interne en externe ruis is. 
•  weet je wat een communicatieschema is 

1.5 communicatiestoring (blz 27) 

Zaken die communicatie verstoren noemen we ruis 

Ruis omvat alle factoren bij zender, bij ontvanger en in de omgeving die de communicatie bemoeilijken of verstoren. 

Er zijn twee soorten ruis; interne en externe ruis. 

Interne ruis 

• Alle vormen van ruis die met de zender of ontvanger zelf te maken hebben, heten interne ruis. 
• Word veroorzaakt door interne factoren: gevoelens, gedachten, verwachtingen en vooroordelen. 
• Kan ook te maken hebben met een vooroordeel; zij lijkt mij een gezellige moeder, ze mag wel een beetje letten op haar gewicht. 
• Veelvoorkomende vorm: terwijl je luistert denk je aan iets soortgelijks dat jou is overkomen. Je bent meer met jezelf bezig met luisteren naar de ander. 

Externe ruis 

Alle factoren die de communicatie van buitenaf verstoren. 

Bij externe ruis gaat het om wat je ziet, hoort of ruikt wat jouw aandacht afleidt. 

Het vermijden van ruis heeft ook alles te maken met een goede luisterhouding. 

Communicatieschema

Communicatieschema uitleg 

Coderen: het omzetten van gegevens. Je voelt of denkt iets en dat zet je om in woorden en gedrag 

Decoderen: in de rol vang je de (verbale en non-verbale) signalen van de zender op en zet je deze om in een betekenis 

Fouten die je kunt maken bij coderen... 

• Je gebruikt woorden waarvan de ontvanger de betekenis niet kent. 
• Je gebruikt heel persoonlijke woorden. Veel woorden zijn minder duidelijk dan je in eerste instantie denkt . Wat is een 'goede' collega? Wat is kwaliteit? Wat is 'nogal druk' gedrag? 
• De intonatie van je stem zorgt voor onduidelijkheid. 

Fouten die je als ontvanger kunt maken (decoderen): 

• Je geeft een ander (emotionele) betekenis aan de woorden van de zender, bijvoorbeeld omdat de zender en jij een verschillend referentiekader hebben. 
• Je geeft een eigen invulling aan de woorden van de zender. Je interpreteert de woorden van de zender verkeerd.  

Hoe groter het verschil in referentiekader tussen zender en ontvanger, hoe eerder er sprake is van communicatieprobleem 

Maar wat is een referentiekader? 

Het referentiekader is het geheel van denkbeelden, overtuigingen, gewoonten, waarden en normen die iemand heeft opgebouwd in zijn en van waaruit hij de wereld om zich heen interpreteert en beoordeelt. 

Opdracht: 

1. Ga in tweetallen door de school lopen. ​

2. Eén van jullie krijgt een blinddoek (theedoek) op en de ander gaat deze blinde begeleiden.​

3. Je mag de blinde niet aanraken maar moet via communiceren het pad wijzen.​

3. Je mag een trap proberen wanneer jullie beide dit aandurven.​

4. Na 10 minuten wisselen jullie van rol en wordt de ander de blinde.​

5. Na 20 minuten komen jullie weer terug in de klas en gaan we over de ervaringen praten.​

      

Opdracht nabespreken

Als er tijd over is... 

• Samenvatting maken theorie 
• Invullen begrippenlijst