ACT 4 HET NOORDEN KWIJT?

ACTIVITEIT 4:

HET NOORDEN KWIJT? 
 

Welke kaart zie je hier? (wereldkaart)

Weetje: 196 landen

Deze kaart is een beetje anders. 
Wat is er hier afgebeeld? 

De continenten / werelddelen. 
Hoeveel werelddelen zijn er? 6

De continenten zijn Azië, Amerika, Afrika, Antarctica, Europa en Australië / Oceanië.

In welk werelddeel ligt ons land? 

situering op de wereldkaart

Land? 

land? België

land: België

hoofdplaats?

land: België

hoofdplaats: Brussel

vlag? 

land: België

hoofdplaats: Brussel

vlag: 

premier/eerste minister? 

land: België

hoofdplaats: Brussel

vlag: 

premier: Alexander

                de Croo

Ranst ligt in de provincie Antwerpen

Ranst ligt in de provincie Antwerpen

hoofdplaats? 

Ranst ligt in de provincie Antwerpen

hoofdplaats:  

Antwerpen

vlag? 

Ranst ligt in de provincie Antwerpen

hoofdplaats:  

Antwerpen

vlag:

gouverneur? 

Wat is een gouverneur? De baas van de provincie. 

Wie is de gouverneur? Cathy Berkx

Ranst ligt in de provincie Antwerpen

hoofdplaats:  

Antwerpen

vlag:

gouverneur:

Cathy Berkx 

Wat is een gouverneur? De baas van de provincie. Die vergadert met de provincieraad. De Provincieraad is de volksvertegenwoordiging van een Belgische provincie. 

Wie is de gouverneur? Cathy Berkx

Waar bevindt de hoofdplaats van de provincie antwerpen zich? 

Aanduiden op de kaart. 

Waar bevindt Ranst zich? Aanduiden op de kaart. 

gemeente: Ranst

deelgemeenten? 

tip: B

      O

     E

     R

gemeente: Ranst

deelgemeenten: 

Broechem

      Oelegem       

     Emblem       

     Ranst          

burgemeester?      

gemeente: Ranst

deelgemeenten: 

Broechem

      Oelegem       

     Emblem       

     Ranst          

burgemeester: 

Johan de Ryck      

Land? 

land? België

land: België

hoofdplaats: Brussel

vlag: 

premier: Alexander

                de Croo

Welke provincie zou jij tot nu toe het liefst bezoeken? Waarom?

• Wie heeft al eens een van de activiteiten gedaan die Elisabeth met haar

papa heeft gedaan? Welke?

kinderen zeggen mee op

We frissen even op...

In deze activiteit leren we ons oriënteren met de windrichtingen en met kaart en kompas. 

Vertel de leerlingen dat ze in dit thema veel zullen samenwerken met

elkaar.

Verdeel de groepen door de leerlingen een provinciecontour uit een doos

te laten trekken. De leerlingen met bij elkaar passende provincies vormen

een groepje.

Zoek de klasgenoot die eenzelfde vorm heeft.

Noteer de groepsindeling.

Geef deze les op de speelplaats. Verdeel de klas in heterogene groepen

van drie of vier leerlingen. Geef een krijtje aan elke groep.

Ik heb een raadsel voor jullie. Als je het antwoord weet, schrijf je het op de

grond.

Maak deze uitspraak af: ‘Nooit oorlog …’ (zonder wapens).

• Waar hebben jullie dat geleerd? (in Wereldkanjers 3, thema 'Na regen

komt zonneschijn')

• Wat leert die zin ons? (de hoofdwindrichtingen)

• Kennen we alleen de hoofdwindrichtingen? (Nee, er zijn ook

tussenwindrichtingen.)

Zo leren we het ... 

Zo ziet het er uit op het kompas

Duid van elke groep één leerling aan die doorschuift naar de volgende

groep. Hij/zij bekijkt of de windroos daar hetzelfde is als in de eigen groep

en geeft kort feedback.

• Waarom zijn niet alle windrozen helemaal hetzelfde? (We stonden op

een andere plaats. We weten eigenlijk niet precies waar het noorden is. Kom samen tot het besluit dat we op deze manier niet helemaal juist te

weten kunnen komen waar de windrichtingen zijn.

• Wie kent een nauwkeurigere manier om de windrichtingen te zoeken?

(met een kompas)

…)

• Hoe weten we waar het noorden is? (door overdag naar de stand van

de zon te kijken)

• Waar komt de zon op? (in het oosten)

• De zon klimt hoger en hoger en ’s middags is ze op haar hoogste punt.

Waar staat ze dan? (in het zuiden)

• In de namiddag zakt de zon weer. Waar gaat de zon onder? (in het

westen)

• Waar komt de zon nooit? (in het noorden)

Leer de leerlingen een ezelsbruggetje om te onthouden waar de zon staat:

op in het oosten, weg in het westen, nooit in het noorden.

Bekijk samen de lucht en zoek uit in welke richting de zon staat. Als het

een bewolkte dag is, kun je de zon natuurlijk niet zien.Geef een kompas aan elke groep. De leerlingen zoeken uit waar het

noorden ligt.

De groepen die het noorden gevonden hebben, steken hun hand in de

lucht. Controleer of het juist is. Laat de groepen die achterhaald hebben

hoe een kompas werkt, dat uitleggen aan de andere groepen.

Uitleg:

Leg het kompas horizontaal op een vlakke ondergrond. Wacht tot de naald

niet meer beweegt. Draai de kompasdoos tot de letter N samenvalt met de

donkere (magnetische) naald. Die naald wijst altijd het noorden aan.

Laat alle groepen het noorden aanwijzen. Geef nog enkele opdrachten:

• Wijs het noordwesten aan;

• Ga met je rug naar het zuiden staan;

• Zet vijf stappen naar het zuidoosten;

• Zet tien stappen naar het westen.

Elke groep bedenkt een opdracht voor de andere groepen.

Wijs de leerlingen erop dat je op een windroos soms de letters ‘S en E’ ziet

staan. Die staan voor de Engelse benaming van de windstreken (S voor

‘south’ en E voor ‘east’).

3 Op stap met kaart en kompas

Geef een kaart van de gemeente aan elke groep.

• Wat herken je op de kaart?

• Waar staat onze school?

Wijs de leerlingen op de aangeduide route.

• Hoe weten we waar we moeten vertrekken om de route te volgen? (We

moeten de kaart draaien, zodat ze in dezelfde richting ligt als waar we

staan.)

Leg uit dat de bovenkant van de kaart altijd naar het noorden wijst, tenzij

er een windroos bij staat waarop het noorden naar een andere richting

wijst.

Geef de leerlingen de opdracht om de kaart samen met het kompas juist te

oriënteren: ze leggen de bovenkant van de kaart gelijk met het noorden

van het kompas.

Wandel de route met de leerlingen. Elke groep oriënteert zich met kaart

en kompas. Laat de leerlingen verwoorden in welke windrichting we

stappen.

Bespreek na de wandeling wat goed is gegaan tijdens het oriënteren met

kaart en kompas en wat nog moeilijk ging.

Tijdens de wandeling kun je de volgende focusvaardigheid observeren: ‘Ik

durf initiatief nemen’.

p. 10 en 11

4 Na de wandeling

De leerlingen keren terug naar de klas. Maak samen de oefenigen in de

werkbundel.

• De leerlingen vullen de windroos aan en noteren een nieuw

ezelsbruggetje.

• De leerlingen maken oefeningen over en met het kompas.

Leg de kompassen klaar op een centrale plaats, zodat de leerlingen ze

kunnen gebruiken.

p. 11

5 Noodoplossingen

Bekijk de foto’s met de leerlingen. Ze tonen enkele andere manieren om je

te oriënteren wanneer de zon niet schijnt. Benadruk dat die trucjes vaak

goed werken, maar niet altijd.

• Door de overheersende neerslaginval in ons land groeit mos meestal

aan de zuidwestkant van een boom.

• Door de overheersende windrichting in ons land staan alleenstaande

bomen heel vaak kromgebogen in noordoostelijke richting.

• Vroeger bouwde men kerken in ons land bijna altijd met het altaar naar

het oosten gericht.