15. 9.1 Oplossen en indampen van zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

9.1 

Oplossen en indampen van zouten

Voorkennis

1 Je kunt het verschil uitleggen tussen een moleculaire en een ionaire stof (zout).

2 Je kunt de molecuulformule van een moleculaire stof geven.

3 Je kunt de verhoudingsformule van zouten met enkelvoudige ionen opstellen.

4 Je kunt de verhoudingsformule van zouten met meervoudige ionen opstellen.

Moleculaire stof

Deze bestaan uit verbindingen van niet-metalen. 

Voorbeelden:

H₂O

CO₂

CO

Moleculaire stoffen worden genoemd met telwoorden. Zo is water diwaterstofoxide. 

Ionaire verbindingen

Worden ook wel zouten genoemd. 

Dit is een verbinding tussen een positieve en een negatieve ionsoort. (en een verbinding tussen een metaal en een niet-metaal). 

Zouten worden niet met telwoorden genoemd. Bij zouten zet je het positieve ion voorop, gevolgd door het negatieve ion. Het negatieve ion eindigd op -ide. Zie Natriumchloride. 

Samengestelde ionen

Deze ionen zijn over het algemeen negatief, behalve het ammonium-ion. 

Verhoudingsformules

Ook hiermee moet je verhoudingsformules (zouten) kunnen maken. Er geldt weer:

1. Noteer de ionen (zet ze eventueel tussen haakjes)

2. Hoe vaak moet je ieder ion kiezen?

3. Noteer de volledige formule (zonder ladingen, eventueel zonder haakjes) 

Voorbeeld

Maak de verhoudingsformule voor natriumnitraat.

1. Na⁺        (NO₃)^-

2. 1x             1x

3. Na₁(NO₃)₁

Haakjes en 1 mag je nu weglaten:

NaNO₃        

Voorbeeld 2

Maak de verhoudingsformule voor kaliumfosfaat.

1. K⁺          (PO₄)^3-

2. 3x             1x

3.  K3(PO4)1   

1 mag je nu weglaten, haakjes niet:

K3(PO4)

1e keer aan de slag

Maak de introductie van H9 Zouten. 

Doelen van 9.1 

Je kunt de belangrijkste eigenschappen van zouten noemen.

Je kunt een oplosbaarheidstabel begrijpen en aflezen.

Je kunt benoemen bij welke ionen een zout altijd goed oplosbaar is.

Je kunt een oplosvergelijking en een indampvergelijking opstellen.

Namen

De systemische of rationele naam is de naam die we in de scheikunde boeken gebruiken. 

De triviale naam is de naam die je in de volksmond gebruikt. 

Stofeigenschappen zouten

- Een zout is opgebouwd uit positief metaalion(meestal) en een enkelvoudig niet-metaalion of een samengesteld ion. 

  

- Alle zouten bevinden zich bij kamertemperatuur in de vaste fase en hebben geen geur.

- Een opgelost zout geleid stroom. 

Omdat zouten zijn opgebouwd uit ionen, wordt deze groep ook wel aangeduid met de naam ionaire stoffen.

Oplosbaarheidstabel van zouten in water

Een zout oplossen

Bij het oplossen van een zout in water verdwijnt de binding tussen de ionen. De ionen zitten niet meer aan elkaar vast, maar bewegen vrij tussen de watermoleculen. 

Dit oplossen noteer je in een oplosvergelijking. Let op de (aq).

Huh, waar komt die 2 vandaan? 

Voor de pijl staat die 2 er ook, maar dan als index. Nu is het een coefficient geworden. Dat komt omdat de bindingen oplossen en je nu dus 2 lossen Cl ionen krijgt. 

Indampen zoutoplossing

Dit is eigenlijk het tegenovergestelde als oplossen. Hierbij maken de losgemaakte atomen weer bindingen aan. 

Dus de index en coëfficiënt wisselen weer. 

Calciumhydroxide

a) Maak de verhoudingsformule voor Calciumhydroxide. 

b) Maak de oplosvergelijking van calciumhydroxide.  

c) Maak de indampvergelijking van calciumhydroxide. 

Calciumhydroxide

a) Maak de verhoudingsformule voor Calciumhydroxide. 

Ca²⁺ OH^-

1x       2x

Ca(OH)₂

b) Maak de oplosvergelijking van calciumhydroxide.  

Ca(OH)2 -> Ca²⁺(aq) + 2OH^-(aq)

c) Maak de indampvergelijking van calciumhydroxide. 

Ca²⁺(aq) + 2OH-(aq) -> Ca(OH)₂

Triviale naam: Helder kalkwater

Aan de slag met 9.1