herhaling coniunctivus vormen en vertaalregels

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Latijn, klas 4

overzicht coniunctivus

Programma

• herhalen vormen coniunctivus
• herhalen vertaalregels coniunctivus

Doelen

je weet waaraan je een coniunctivusvorm herkent

je kunt een werkwoordsvorm benoemen

je kent de vertaalregels voor de coniunctivus

je kunt de goede vertaalregel kiezen

De coniunctivus heeft als uitgangen -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt

1. Nee, een -o ipv een -m
2. Ja, dit zijn alle uitgangen
3. Nee, het zijn -r, -ris, -tur, -mur, -mini, -ntur
4. Ja, maar ook -r, -ris, -tur, -mur, -mini, -ntur voor passief

vastaret

1. coni. prae
2. coni. impf
3. ind. prae
4. ind. impf

valeam

1. coni. prae
2. coni. impf
3. ind. prae
4. ind. impf

vexatur

1. coni. actief
2. coni. passief
3. ind. actief
4. ind. passief

vexetur

1. coni. actief
2. coni. passief
3. ind. actief
4. ind. passief

Coniunctivus imperfectum

hele ww + uitgang

b.v. audire + tur => audiretur

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

esse + t = esset

Coniunctivus praesens

1. bij a-werkwoorden

-> A wordt E                        vocat > vocet

2. bij e/mk/i/io-werkwoorden

er komt een A bij                venit > veniat

3. bij onregelmatige werkwoorden

onregelmatig                     sum > sim

rijtjes staan in je boek en in de uitgebreidere uitleg

coniunctivus

indicativus

geen van beide

possim

possum

possem

poteram

potero

potuero

posse

potui

Meer coniunctivus

• perfectum actief
• plusquam perfectum actief
• perfectum en pl. perf. passief
  

Coniunctivus perf. actief

pf-stam + eri + uitgang

b.v. audire > audiv + eri + m => audiverim

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

Bijna alle vormen zijn gelijk aan het futurum exactum!

Coni. perf. < > Ind. fut. ex.
Welke vorm is niet gelijk?

1. 1e pers. ev.
2. 2e pers. ev.
3. 3e pers. ev.
4. alle zijn gelijk

Coniunctivus plusq. pf. actief

pf-stam + isse + uitgang

b.v. audire > audiv + isse + m => audivissem

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

een inf. met een uitgang lijkt op coni. impf.!

Coniunctivus pf. en pl. pf. passief

PPP en vorm van esse

(zoals ook bij de indicativus)

perfectum: PPP met sim, sis, sit, ...

plusquam perfectum: PPP met essem, esses, ...

Herken de coni. quiz

venissetis is een coniunctivus

1. ja, van het perfectum
2. ja, van het plusquam perfectum
3. nee, het is een indicativus
4. nee, het is passief

visum sit is een coniunctivus

1. ja, van het perfectum
2. ja, van het plusquam perfectum
3. nee, het is een indicativus
4. nee, het is gebiedende wijs

coniunctivus per tijd herkennen

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

venirent

venissent

venerint

veniant

vorming coniunctivus actief

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. perf.

veni-a-nt

venire-nt

ven-eri-nt

venisse-nt

stam + a + uitg.

inf. prae + uitg.

pf-stam + eri + uitg.

inf. perf. + uitg.

coniunctivus per tijd herkennen (zowel A als P)

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

mitteremini

missi essetis

missi sitis

mittamini

vorming coniunctivus passief

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. perf.

mitt-a-mini

mittere-mini

missi sitis

missi essetis

stam + a + uitg.

inf. prae + uitg.

PPP en coni. prae van esse

PPP en coni. impf. van esse

faceret

1. coni. prae
2. coni. impf
3. ind. prae
4. ind. impf

fecisset

1. coni. perf
2. coni. plusq. perf.
3. ind. perf.
4. ind. plusq. perf.

factus est

1. coni. actief
2. coni. passief
3. ind. actief
4. ind. passief

factus sit

1. coni. actief
2. coni. passief
3. ind. actief
4. ind. passief

Coniunctivus vertaalregels

1. In bijzinnen

2. In hoofdzinnen (in de directe rede!)

Coni. vertalen in bijzinnen 1

	bijzin met ind.	bijzin met coni.
ut	1. zoals 2. zodra	1. (zo)dat, waardoor 2. zodat om te
ne	-	1. opdat niet, om niet te 2. dat
cum	wanneer, toen	1. terwijl, nadat (temporeel) 2. omdat (causaal) 3. hoewel (toegeving) 4. als, wanneer (voorwaarde)

Je vertaalt een coniunctivus met 'moet'. Hoe wordt de coniunctivus dan gebruikt?

1. wens
2. twijfel
3. verbod
4. mogelijkheid

'Het ga jullie goed!'
Deze coniunctivus drukt .... uit

1. twijfel
2. aansporing
3. mogelijkheid
4. wens

Welk gebruik van een coniunctivus komt NIET voor in de hoofdzin?

1. Aansporing
2. Doel/ Finalis
3. Wens
4. Twijfel

Je vertaalt een coniunctivus met 'laat'. Hoe is deze coniunctivus opgevat door de vertaler?

1. verbod
2. mogelijkheid
3. wens
4. aansporing

Utinam dei nos adiuvent!

1. Wens irrealis heden
2. Wens irrealis verleden
3. Wens (werkelijk)
4. verbod

Welk gebruik van de coniunctivus?
Quid faciam?

1. adhortativus/aansporing
2. twijfel/dubitativus
3. mogelijkheid/potentialis
4. verbod/prohibitivus

Ne dicatis!

1. Wens
2. Aansporing
3. Twijfel
4. Verbod

Si...contigisset!

1. irrealis van het heden
2. vervulbare wens
3. irrealis van het verleden
4. onvervulbare wens

De coniunctivus i.c.m. utinam vertaal je altijd hetzelfde.

1. Ja, als TWIJFEL
2. Ja, als VERBOD
3. Ja, als WENS
4. Nee

Coni. vertalen in hoofdzinnen

IND: Aliquid discimus = wij leren iets.

CONI: Aliquid discamus

1. TWIJFEL (in vraagzin): Aliquid discamus? = Moeten we iets leren?

2. MOGELIJKHEID (in 'gewone' zin): Discamus aliquid. = We zouden iets kunnen leren.

3. VERBOD (in 'bevel' zin met ne): Ne discas! = Jij moet niet leren.

4. AANSPORING (in 'bevel' zin): Discamus aliquid! = Laten we iets leren!

5. WENS: Utinam discamus aliquid. = Wij zouden graag iets wilen leren.