Les 7: KA 17 Het begin van staatsvorming en centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

tijdvak 4 Steden en Staten

Ka 17: Het begin van staatsvorming en centralisatie

Leerdoelen

•  Je kent drie manieren waarop staten het grondgebied kunnen uitbreiden.
•  Je begrijpt waarom de leenmannen steeds minder geneigd waren de leenheer te helpen
•  Je kan uitleggen op welke manier de leenheer aan meer inkomsten wil komen. 
•  Je kan de strijd om het verkrijgen van meer inkomen koppelen aan de term centralisatie.
•  Je snapt dat centralisatie botst met de privileges van steden. 

Welke elementen horen bij staatsvorming? Wat zie je vooral en overal terug?

• één hoofdstad
  
• overal dezelfde wetten en een centrale rechtbank
  
• overal dezelfde belastingen
  
• een Statenvergadering
• ambtenaren 
  
• huursoldaten 
  

Als eind vijftiende eeuw een prinses op vijftienjarige leeftijd een barre zeetocht maakt om in een gearrangeerd huwelijk te treden met een prins die ze dan voor het eerst ontmoet, is het vreemd dat ze dan wat onevenwichtig lijkt? Wanneer ze toch dolverliefd wordt op de prins, kort achtereen zes kinderen baart, maar intussen merkt dat haar echtgenoot haar keer op keer ontrouw is, kunnen we haar woede-uitbarstingen dan begrijpen? Als ze zijn vroegtijdige dood niet kan accepteren en langdurig blijft rouwen, is zij dan verdwaasd? Wanneer ze zich niet neerlegt bij de door haar vader en oudste zoon bekokstoofde uitschakeling uit het openbare leven, is zij dan gek? En als ze na jarenlange gedwongen eenzaamheid alle belangstelling voor de buitenwereld verliest en zichzelf verwaarloost, is ze dan waanzinnig?

deel 2

 Woordwiel

doel:

wat hoort bij elkaar en wat staat tegenover elkaar, kijkend naar staatsvorming en centralisatie.

Je ziet hier woordwielen die gevuld moeten worden met begrippen. De begrippen hebben een onderlinge samenhang die in het wiel tot uitdrukking moet komen. Sommige begrippen overlappen elkaar en gaan deels over dezelfde inhoud, ze hebben inhoudelijke samenhang. Dat verband moet je kunnen uitleggen. Andere begrippen zijn elkaars tegengestelde; ook die relatie moet je kunnen toelichten.

Binnencirkel:

 adel 

steden

 

 Staten-Generaal 

vorst

Buitencirkel:

 belastingen 

ambtenaren en huursoldaten

  geldeconomie 

wetten

toelichting

 Schrijf in de toelichting waarom je begrippen naast elkaar, tegenover elkaar of elkaar ‘over- lappend’ hebt gezet: 

wat is de relatie tussen de begrippen?

conclusie/evaluatie

• Het.
• klopt. 
• nooit. 
• volledig.
• ......