Samenvatting hoofdstuk 6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Binnen = Beginnen

Blauwe boek: lees en bekijk de afbeeldingen bladzijde 110-111

   6.5 Een nieuw land ontstaat 215-219: opgave 1-13

Oranje boek: lees en bekijk de afbeeldingen bladzijde 96/97

       Maken werkboek bladzijde 128-131

Rode boek: lees en bekijk de afbeeldingen bladzijde 151-154

Lesprogramma tot de zomervakantie.

Week 21: Paragraaf 6.1 Op ontdekkingsreis

Week 22: Paragraaf 6.2 De hervorming van de kerk ( di)

Week 23: Paragraaf 6.3 Het begin van de opstand (di)

Week 24: Paragraaf 6.4 Een nieuwe land ( di, vr)

Week 25: Toets hoofdstuk 6 Een nieuwe tijd (di, vr)

Vrijdag 20 juni toets hoofdstuk 6

Week 26 (di)

Doel van de les

We maken een samenvatting voor de toets over hoofdstuk 6.

Schrijf en teken mee!

Tijd van ontdekkers en hervormers

Blauwe boek: lees en bekijk de afbeeldingen 
6.1 100-103
6.3 De kerkhervorming 106-107
6.4 Spanningen in de Nederlanden 108-109
6.5 Een nieuw land ontstaat110-111
       

Oranje boek: lees en bekijk de afbeeldingen 

6.1 Op ontdekkingsreis 90 -91
6.2 De hervorming van de kerk 92-93
6.3 Het begin van de Opstand 94-95
6.4 Een nieuw land 96-97

Rode boek: lees en bekijk de afbeeldingen bladzijde 138-153

 

 

   

Tijd van ontdekkers en hervormers

Peperdure specerijen

Handel met Arabieren 

Specerijen: kaneel, peper, nootmuskaat

Specerijen uit Indië waren erg duur

Handel zelf regelen om zo goedkoper te maken.

Hoe kwam je in Indië?

Naar Indië....of is het Amerika?

Christoffel Columbus 

1492 richting westen op zoek naar Indië

Later kwamen ze er achter dat het Amerika was. > Koloniën

Ze hadden de bewoners al Indianen genoemd. 

Gevolgen Indianen: slaaf/dwangarbeid, werken op de Spaanse plantages, verplicht Christen worden, verdreven en gedood, mazelen en pokken. 

Waar is de echte weg naar Indië?

Portugees Vasco da Gama 1498

Portugezen de baas over de handel langs de kust Afrika.

Veel geld.

Route geheim. 

Hollanders op ontdekkingsreis

Willem Barentsz

1596

Nova Zembla > ijs

Specerijen/handel

 

Hollanders op ontdekkingsreis

Willem Barentsz

1596

Nova Zembla > ijs

 

Voor en na de ontdekkingsreizen

Voor ontdekkingsreizen

• Aarde plat
• Geen zeeweg naar Indië
• De Arabieren belangrijkste

       handelaren in specerijen

Na ontdekkingsreizen

• Er is wereldhandel
• Amerika is ontdekt
• Portugezen belangrijkste handelaren in specerijen

Twijfels over de kerk

Ontdekkingsreizen 

> Aarde groter dan gedacht.

> Er ander soort mensen waren. Bijvoorbeeld Indianen.

> Dit stond niet in de Bijbel

> Twijfels: Was alles wat de priester zei wel waar?

Kritiek op de kerk

Middeleeuwen> Bijbel in het Latijn

Gewone mens kon dit niet lezen. 

Erasmus(humanist) ging de Bijbel vertalen en kwam erachter 

dat er onwaarheden in stonden. 

 

'Lof der zotheid'

Protestanten

Maarten Luther > Duitse monnik

Johannes Calvijn > Franse Monnik            

Vonden paus en priesters in luxe leven, slecht voorbeeld voor de armen en stond niet in de Bijbel. 

Mensen moesten zelf de Bijbel kunnen lezen. De bijbel moest vertaald worden uit het Latijn naar 'gewone talen'. 

De hervorming van de kerk

Paus macht in de kerk.

Hij was niet blij met kritiek van Luther en Calvijn > KETTERS

Hervorming> eigen Christelijke kerk van Luther en Calvijn. 

Katholieken > Christenen die trouw bleven aan de paus in 

rome.

Een grote verandering 

Tot 600 jaar geleden alle boeken met de hand geschreven. 

1450 > boekdrukkunst. Drukpers

Voordelen

• niet meer met de hand
• snel veel boeken >goedkoper

Voordelen hervormers

• Gewone mens kon de Bijbel lezen
• Steeds meer mensen hervormers

De Nederlanden 

Zeventien gewesten

>eigen wetten

>eigen geldsoort

>eigen streektaal

>eigen bestuur

Karel V > landsheer

1555 Filips II > landsheer

Centralisatie

Filips II

>Verschillende Nederlandse gewesten samenvoegen

>Dezelfde wetten en regels

>Allemaal katholiek

> Protestanten wilden dit niet

>Kwam je in opstand kwam je op de brandstapel

Beeldenstorm 1566

5 april 1566 > Margaretha van Parma kreeg bezoek van Nederlandse edelen > Vrijheid van Godsdienst

Zomer 1566 > Beeldenstorm

In korte tijd werden er Katholieke kerken 

en kloosters vernield door 

protestanten(KETTERS) > Arme katholieken

Gevolg beeldenstorm

Filips II was woedend over de Beeldenstorm.

Hij stuurde zijn beste generaal met leger > hertog van Alva 1567

Margaretha trad af en hertog van Alva werd de opvolger in 

Raad der Beroerten > 

Beeldenstormers werden veroordeeld 

>bijnaam Bloedraad. 

Tachtig jaar oorlog

Protestanten op de vlucht voor Alva.

Willem van Oranje naar Duitsland > opstand voorbereiden

1568 valt Willem de Spanjaarden in de Nederlanden aan.

Watergeuzen > protestantse opstandelingen vanaf zee.

Tachtigjarige oorlog of De Opstand

Steden worden belegerd

Omsingelen

Binnen de stadsmuur hongersnood

Kanonskogels en stormrammen vielen 

de Spanjaarden aan.

Watergeuzen kwamen te hulp> rivierdijken door.

Het water joeg de rivierdijken door. 

Spaans geweld

Wie in opstand kwam tegen de Spanjaarden werd hard gestraft.

In Haarlem > honderden mannen verdronken.

De Republiek

De zuidelijke gewesten bleven trouw 

aan Filips II

De 7 noordelijke gewesten wilden Filips II niet meer als koning. 

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden > 1588

De Staten Generaal werden beslissingen gemaakt. 

Oranje boven!

1648 De vrede van Münster

Spanje ging akkoord. 

Dacht je anders over het geloof ging je niet meer de brandstapel op .

1584 Willem van Oranje vermoord in opdracht van Filips II.

Nieuwe kerk in Delft kreeg Willem een graf. 

Koninkrijk met verre familieleden van Willem. 

Spaanse koloniën in Amerika

Spanje veroverde veel gebied in Amerika

KOLONIËN

Veel handel

Batatas

Indianen moesten werken voor Europeanen. 

Iedereen moest Christelijk worden.

Mazelen of pokken.