Hoofdstuk 4 paragraaf 4 Kerk en staat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kerk

& Staat

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het conflict in het christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.’

• Je kan uitleggen hoe het conflict tussen pausen en Duitse keizers zich ontwikkelde.

• Je kan uitleggen hoe de verhouding was tussen pausen en Franse koningen.

• Je kan uitleggen hoe de kerk haar geestelijke macht in de samenleving vergrootte.

• Je kan uitleggen hoe de tweezwaardenleer, in Duitsland, veranderde na de Hendrik IV toch naar Canossa.

• Je kan het verloop van de investituurstrijd uitleggen.

• Je kan uitleggen waarom heren liever bisschoppen gebieden in beheer gaven dan hoge edelen.

• Je kan uitleggen wat betekent als je in de Ban gedaan wordt.

• Je kan uitleggen hoe de Franse koning een investituurstrijd voorkwam.

• Je kan uitleggen hoe de inquisitie werkte.

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het conflict in het christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.’

0

Leg uit wat de investituurstrijd was.

Leg uit of de Tweezwaardenleer bij de investituurstrijd past.

Pausen en Duitse Keizers

Verandering: 

Paus Gregorius VII vond, als plaatsvervangers van Christus, dat de geestelijke macht boven de wereldlijke macht stond en daarom primaat had. 

De paus mocht koningen en keizers afzetten. 

Pausen en Duitse Keizers

Tweezwaardenleer: 

Wereldlijke macht: De orde in de wereld bewaren. 

Geestelijke macht: Waren verantwoordelijk voor de geestelijke gesteldheid van de mensen. 

Pausen en Duitse Keizers

Voor de investituurstrijd: 

1. Wereldlijke heersers bepaalde wie de bisschoppen werden in hun gebied. 
2. Zij gaven deze bischoppen een teken van waardigheid. (Investituur)
   
   

0

Leg uit hoe de investituurstrijd begon.

Pausen en Duitse Keizers

Begin investituurstrijd: 

1. Keizer Hendrik IV stelt een bisschop van Milaan aan. 
2. Paus Gregorius stelt een andere bisschop aan. 
3. Paus Gregorius eist dat Hendrik zich Nederig opstelt en zijn ongelijk erkent. 
4. Hendrik weigert dit te doen. 

Leg uit waarom Hendrik IV toch 'buigt' voor de paus.

Pausen en Duitse Keizers

Verloop investituurstrijd: 

1. Door de weigering van Hendrik, doet de Paus, Hendrik in de Ban. 
2. Om een opstand in zijn eigen landen te voorkomen steekt Hendrik de Alpen over om vergeving te vragen bij de Paus. 
3. Hendrik komt aan bij Canossa, maar de paus laat hem 3 dagen buiten wachten op zijn knieen. 
4. Na 3 dagen laat de paus Hendrik toe, Hendrik geeft zij ongelijk toe en de paus vergeeft hem. 
5. Vanaf dit punt bepaalt de Paus welke bischoppen er worden aangesteld in het Heilige Romaanse Rijk. Niet de Keizer

Spreekwoord: Gang naar Canossa: Door het stof gaan/ Je fout moeten. 

Leg uit hoe de investituurstrijd in Frankrijk eindigt.

Pausen en Franse koningen

Franse koning en de Paus: 

1. Paus benoemde eerst de bisschoppen in het Franse koninkrijk. 
2. Door de centralisatie eiste de Franse koning een deel van de inkomsten van (kerkelijk) gebied. 
3. Paus strijd met Filips de Schone wie er primaat is. 
4. De Paus eist van Filps de Schone dat hij de geestelijke macht als Primaat erkent. 
5. Filips weigert de geestelijke macht als primaat te erkennen. 
6. Voordat de Paus, Filips in de ban kan doen, nemen Franse troepen Filips gevangen. 
7. Hiermee voorkomt Filips het lot van Hendrik IV en hij houdt invloed op het benoemen van bisschoppen in zijn rijk. 

Leg uit wat de inquisitie was.

Macht van de Kerk

De Paus blijft de hoogste geestelijke macht: Hij bepaalde wat juist was in het geloof. 

Iedereen die van die leer afweek was een ketter. 

De macht van de Kerk

Om ketters te vervolgen werd er een speciale rechtbank opgericht genaamd: De inquisitie.

1. Zij reisden door heel Europa en waren zowel aanklager als rechter. 
2. De inquisitie mocht marteling gebruiken om achter een bekentenis te komen. 
3. Inquisitie was ook verantwoordelijk voor het vervolgen van heksen. 

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het conflict in het christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.’

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 4.4.
• Nakijken paragraaf 4.4.