Mondelinge taalvaardigheid V4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

De betogende voordracht 

• De betogende voordracht telt 1x mee!
• Er zijn in totaal 4 voorbereidende lessen
• De betogende voordrachten worden ingepland in tussenuren. Aanwezig: spreker + 7 tot 10 medestudenten
• Indeling in fasen

Fase 1 Oriëntatie (les 1) 

• Voordracht
  
• Eigen spreekgedrag

Fase 2 Voorbereiding (les 2 t/m 5) 

• Onderwerp kiezen
  
• Stelling bedenken
  
• Informatie verzamelen en verwerken
• Opzet maken voor de voordracht 

Fase 3 Uitvoering 

• De voordracht houden
  
• Vragen na afloop 
  

Fase 4 Reflectie 

• Reflecteren 
  

Klik hier voor de opzet van de lessen in detail! 

De betogende voordracht

Wat is het?

Het doel van de betogende voordracht is om het publiek te overtuigen van een standpunt. 

De betogende voordracht 

Waarom?

Je leert te overtuigen

Je leert je mening onderbouwen 

Deze vaardigheden heb je nodig in vervolgopleiding en beroep, maar ook in spontane situaties! 

Eigen spreekvaardigheid 

Vul de enquête in. 

Klaar? Bedenk alvast of je een nieuw onderwerp wilt of het onderwerp van je betoog wilt gebruiken. 

Welke structuur kan je aanhouden? 

• A. Inleiding
  

1. Onderwerp en stelling
   
2. Achtergrond en belang van het onderwerp
   
3. Aankondiging van de structuur van de voordracht (argumenten en tegenargumenten)
   

• B. Middendeel
  

1. Behandeling argument 1 
   
2.  Behandeling argument 2 (etc.)
   
3. Weerlegging tegenargument 1
   
4. Weerlegging tegenargument 2 (etc.)
   

• C. Slot
  

1. Samenvatting van de argumentatie voor de stelling
   
2. Afsluitende conclusie 
   

Programma

• Hoe presenteer ik? 
• Wat vertel ik in de verschillende fasen van mijn presentatie?
• Bekijken van voorbeelden 
• (Presentatieplan maken)

Hoe presenteer ik? 

Eloquentia 

De vorm van welsprekendheid die gericht is op de praktijk, de mondelinge voordracht van teksten. 

Ik wou dat ik twee burgers was (dan kon ik samenleven)

en dit is mijn gedicht, komt u binnen

let niet op de galm, wees niet bang

laat ons beginnen in leegte

welkom in mijn krater van licht

ooit kwamen wij samen, u en ik, weet u nog

koel leefden wij op in de glans van een roemer

onze schaduwen als helder kristal

onze roem even terloops als de lichtval 

op de brief van een windstille vrouw 

Wat draagt bij aan de voordracht van Ramsey Nasr?

Welsprekendheid 

• Houding;

• Mimiek;

• Tempowisseling;

• Volume;

• Handgebaren;

• Pauzegebruik;

• Intonatie;

• Natuurlijk;

• Vloeiendheid;

• Articulatie;

• Oogcontact.

Intonatie en interpretatie 

•  ‘Mijn lief, mijn lief, mijn lief, zo sprak mijn lief mij toe’ 
  
• Jan kust Marie 

Oefenen! 

In groepjes van vier: draag het gedicht van Rotown Magic om beurten voor. 

Wie is de koning van de .... 

- intonatie

- Vloeiendheid

- houding en gebaren

- mimiek 

Hoe klink je slim?

Mondeling betoog

• Vorige les
• Stijlfiguren 
• Inleiding en slot 
• Beoordelingsmodel + voorbeeld
• Presentatieplan en documentmap > aan de slag!

Vorige les

• Uitleg betoog 
  
• Eigen spreekervaringen 
• Hoe presenteren? (Ramsey Nasr, Jules Deelder & Will Stephen)

Hoe presenteren?

• Wat doe je wel en wat niet? 
• Ging zowel over presentatievorm (Nasr, Deelder) & inhoud (Stephens)
• 'Overtuigend overkomen' > stijlfiguren

Welke stijlfiguren kun je inzetten? 

• Definitie: Stijlfiguren gebruik je om indruk te maken op een luisteraar of lezer. Het zijn middelen om dat wat je wilt zeggen, treffender of sterker uit te drukken.
• Lees het document 'Effectieve stijlfiguren' op Google Classroom
•  Kies 1 stijlfiguur uit die je in gaat zetten tijdens je voordracht. Deze stijlfiguur komt in je presentatieplan. 
• Zet deze stijlfiguur in je voorbereidingsdocument.

De voordracht presenteren - eerste minuut

Attentum parare (aandacht trekken)

Belang van onderwerp benadrukken;

humor; metafoor; anekdote; citaat; vraag …

Benevolum parare (welwillend maken)

Benadrukken eigen geloofwaardigheid;

complimenteren en bedanken;

gemeenschappelijkheid benadrukken;

gemeenschappelijke vijand…

Docilem parare (begrip mogelijk maken) 

Kern van de zaak geven; aankondiging

hoofdpunten; bruggetje; narratio ...

De voordracht presenteren - laatste minuut 

• Herhaal iets uit de opening 
  
• Herhaal je drie belangrijkste argumenten om je statement nog een keer te ondersteunen 
  
• Je presentatie eindigt ook niet met Q&A. 
  
• Laat een “Dank u (voor de aandacht)”-dia achterwege 
  
• Eindig met energie en daadkracht ('uitsmijter')
  

Hoe word je beoordeeld? 

Maak een kopie van het beoordelinggschema, zodat je erin kan werken.

Jullie gaan straks een filmpje van een betoog kijken, waarbij je het beoordelingsformulier gaat invullen. 

Na het kijken vul je je beoordelingsschema samen aan en krijg je vijf minuten de tijd om de rubric in te vullen en het cijfer te bepalen. Noteer het cijfer op het bord. 

Vul het beoordelingsschema in 

Bepaal het cijfer 

Noteer je naam en het cijfer dat je de presentatie geeft op het bord. 

Documentatiemap 

a. titelblad;

b. inhoudsopgave;

c. verantwoording onderwerpskeuze;

d. lijst met geraadpleegde bronnen;

e. per bron: een kopie indien het een gedrukte tekst is, samenvatting en persoonlijke beoordeling van de inhoud, een lijstje met meningen en/of argumenten uit het stuk;

f. de te verdedigen stelling en een lijst met argumenten voor en tegen (+ weerlegging van tegen!);

g. opzet van de voordracht of de complete voordracht uitgeschreven/presentatieplan 

Presentatieplan

• Onderwerp
  
• Standpunt/stelling
  
• Argumenten (duidelijk nummeren)
  
• Conclusie
  

Inleiding: steekwoorden

Middenstuk: steekwoorden

Slot: steekwoorden

Stijlfiguur: welke wil je expliciet terug laten zien? 

Bronnen: welke bronnen haal je in ieder geval aan? 

Beeldmateriaal: welk beeldmateriaal ga ik gebruiken? 

(Uitsmijter: welke uitsmijter gebruik ik?)

Mondeling betoog

• Vorige les 
• Goede stellingen? > sterk formuleren 
• Structuur: inleiding en slot 
• Lezen artikelen

Stellingen

Waaraan moet een goede stelling voldoen? 

Voorbeeld: ik zou graag willen dat het koningshuis misschien afgeschaft kan worden. 

Is dit sterk?

(Classroom: lijst met criteria)

Inleiding en slot

Hoe zat het ook alweer? 

Inleiding

• Aandacht trekken
• Welwillend stemmen 
• Structuur bieden

Slot 

• Herhaal iets uit de opening 
  
• Herhaal argumenten
• Uitsmijter

Documentatiemap 

a. titelblad;

b. inhoudsopgave;

c. verantwoording onderwerpskeuze;

d. lijst met geraadpleegde bronnen;

e. per bron: een kopie indien het een gedrukte tekst is, samenvatting en persoonlijke beoordeling van de inhoud, een lijstje met meningen en/of argumenten uit het stuk;

f. de te verdedigen stelling en een lijst met argumenten voor en tegen (+ weerlegging van tegen!);

g. opzet van de voordracht of de complete voordracht uitgeschreven/presentatieplan 

Aan de slag!

• Bekijk de kenmerken voor goede stellingen op Classroom en pas je stelling aan.
• Verzin een inleiding en een slot, denk aan de elementen die erin moeten zitten. 
  
• Lees je artikelen kritisch door en schrijf een samenvatting zoals die in je dossier komt.

Mondelinge voordracht

Vorige lessen: 

- Onderwerp, stelling 

- Inleiding & slot 

- Samenvatting artikelen

Mondelinge voordracht

Vandaag: 

- Samenvatting artikelen

- Argumenten en weerlegging

Vandaag:

• Uitleg drogredenen
• Uitleg 'labelen' 
• Uitleg documentatiemap 
• Uitleg presentatieplan 
• Aan de slag

Drogredenen 

Labelen van argumenten 

Je 'labelt' door aan het begin van de presentatie aan te kondigen welke argumenten je gaat behandelen. Dit doe je zodat je betoog beter te volgen is. Die labels komen in de eerste minuut aan bod! 

Bijvoorbeeld

Stelling: Roken moet verboden worden.

Argument: Want het kost de samenleving veel geld.

Label: Economisch argument. 

Documentatiemap 

a. titelblad;

b. inhoudsopgave;

c. verantwoording onderwerpskeuze;

d. lijst met geraadpleegde bronnen;

e. per bron: een kopie indien het een gedrukte tekst is, samenvatting en persoonlijke beoordeling van de inhoud, een lijstje met meningen en/of argumenten uit het stuk;

f. de te verdedigen stelling en een lijst met argumenten voor en tegen (+ weerlegging van tegen!);

g. opzet van de voordracht of de complete voordracht uitgeschreven/presentatieplan 

Presentatieplan

• Volledig uitgeschreven tekst of steekwoorden 
• Inclusief tijdsplanning: in totaal 8-10 minuten 
• Denk ook aan: verbindingswoorden, manier van inleiding/slot, stijlfiguur, ... 
• In 'gewone mensen taal' (cf. Keep it simple, stupid!)
• Morgen: maken presentatieplan (dus: alles moet af zijn!)

Aan de slag! 

• Per artikel:

1.  Samenvatting inhoud
   
2.  Oordeel inhoud (nuttig? voor of tegen? wie heeft het geschreven?)
3.  Lijst van argumenten/meningen/standpunten uit het artikel
   

• Maak (op een nieuwe pagina) een algemene lijst met argumenten: voor, tegen en weerlegging (bij tegen)
• Label je argumenten (economisch, nut, normen/waarden, ...)

Proefronde betogende voordracht

Stap 1: vorm groepen van vier en schuif de tafels aan elkaar (1 minuut!)

Stap 2: de eerste spreker krijgt een groene kaart, dat betekent dat deze spreker aan het woord is. Je hebt 5 minuten de tijd. Houd het vooral bij je standpunt en argumenten. 

Stap 3:  de luisteraars vullen het feedbackformulier in. Na het spreken krijgen de luisteraars 1 minuut om de feedback toe te lichten. 

Stap 4: geef de groene kaart aan een de volgende spreker en herhaal de opdracht.