Dementie vs depressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Psychogeriatrische aandoeningen

Depressie

Dementie

Delier

Lesdoelen

Je kunt de verschillen benoemen tussen Depressie en Dementie;

Je kunt  uitleggen wat een Depressie is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen wat een Delier is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen welke interventies  worden uitgevoerd bij het signaleren van een Depressie of een Delier.

Wat is dementie?

Wat is een depressie?

Dementie en depressie zijn twee verschillende aandoeningen.

Toch is het vaak moeilijk om dementie en depressie van elkaar te onderscheiden. Sommige symptomen lijken namelijk erg op elkaar, bijvoorbeeld:

• Een oudere cliënt met een depressie kan net zoals een oudere cliënt met dementie vergeetachtig zijn.
  
• Vertraging van gedrag en energieverlies kunnen bij beide aandoeningen voorkomen.

Uit balans

Veel ouderen hebben hun partner verloren

Het lichaam vertoont gebreken

Het verwerken van informatie gaat minder snel

Veel ouderen hebben psychosociale problemen. 

Deze problemen kunnen zich uiten in angsten, somberheid, eenzaamheid, verdriet, depressie of somatische klachten

Kijkvragen

1. Wat valt je op aan het gedrag van de mevrouw wanneer de deurbel gaat? En waarom vertoont mevrouw dit gedrag?

2. Wat valt je op aan de woonruimte van mevrouw?

3. Benoem de uitlokkende factor van de depressie van mevrouw.

4. Mevrouw reageert verontwaardigd wanneer haar dochter spreekt over een hobby. Hoe zou jij mevrouw kunnen motiveren om deel te nemen aan activiteiten? Welke gesprekstechnieken hanteer je hierbij?

Uitlokkende factoren depressie

Een biologische factor die een rol speelt wanneer je ouder bent, is invaliditeit of ziekte. Als je lijdt aan een van de volgende ziekten loop je een grotere kans een depressie te krijgen:

• beroerte
  
• hart- en vaatziekten
  
• ziekte van Parkinson
  
• diabetes
  
• schildklier- en bijnierschorsafwijkingen
  

De depressie is dan direct het gevolg van de ziekte, maar ook het verlies van mogelijkheden en verandering van levensperspectief spelen mee.

• Sociale factoren: overlijden van een partner, familielid, verhuizing naar een verzorgingshuis.
• Psychische factoren; Persoonlijke eigenschappen bijv. het vermogen om problemen op te lossen, verdriet te verwerken en steun te vragen.

Een depressie bij ouderen wordt nog wel eens toegeschreven aan ouderdom

1. waar
2. niet waar

Concentratieproblemen, vergeetachtigheid en besluiteloosheid zijn geen klachten die passen bij depressie.

1. Waar
2. Niet waar

De stemming is eerder lusteloos en gelaten bij depressieve ouder in plaats van extreem somber.

1. Waar
2. Niet waar

Depressie herkennen bij ouderen

• de stemming is eerder lusteloos en gelaten (ipv extreme somberheid)

• het optreden van lichamelijk klachten zoals: duizelig zijn, droge mond, pijn zonder duidelijke redenen, problemen met de stoelgang, druk op de borst, trillende handen en rugpijn.

• Ook een minder goede verzorging van het uiterlijk of gebrek aan interesses kan duiden op een depressie.

Een depressie bij ouderen wordt vaak niet herkend (!)

Oorzaak= de  klachten worden vaak aan de leeftijd toegeschreven + de depressie verschilt met die van jongere mensen met een depressie.

Symptomen van depressie bij ouderen

- somber zijn

- lusteloos, de stemming is mat en vlak

- geen energie hebben

- moeite hebben met slapen, zowel het inslapen als ook het doorslapen

- concentratieproblemen

- vergeetachtig zijn

- prikkelbaar zijn

- eenzaamheid, zich eenzaam voelen

- piekeren

Wat kun je doen als zorgverlener?

• Overleg met de client en familie, benoem wat je waarneemt;
• Overleg met collega's/arts;
• Maak gebruik van observatielijsten bijv.  "screeningsinstrumenten bij ouderen"
  
• Help de zorgvrager structuur aan te brengen in de dag
• Kijk samen met de zorgvrager naar activiteiten waar hij/zij aan deel kan nemen.
• Observeer en evalueer het effect van de ingezette acties.

Psychogeriatrische stoornissen

Delier

Programma

Opening en welkom

Leerdoelen

Terugblik 

Delier

Film

Evaluatie

Afsluiting

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat een Delier is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen welke interventies worden uitgevoerd bij het signaleren van een Delier.

Wat is een delier?

Delier 

Een delier is een plotseling optredende ernstige verwardheid. Het is een psycho-organische stoornis. De oorzaak is lichamelijk, maar de verschijnselen zijn psychisch.

Oorzaak

Verstoorde hersenfunctie

Altijd sprake van somatisch lijden

Operatie-narcose

Trauma

Slechtziendheid of slechthorendheid

Medicatie

Stoppen met alcohol of kalmeringsmiddelen

Verschijnselen

ontwikkelt zich in een periode van enkele uren tot dagen

problemen me aandacht en concentratie

geheugenverlies

waanideeën en hallucinaties

verwardheid

Interventies 

Educatie aan naasten

Rustige bejegening

Structuur in prikkels

waarneming van de werkelijkheid (!)

Afleiding met hier-en nu zaken

Vertrouwd persoon

Oriëntatiepunten 

Film

Delirium in het ziekenhuis

https://edpuzzle.com/media/646915ebc9ce6c42d8c89495

Leerdoelen behaald?

Je kunt uitleggen wat een Delier is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen welke interventies worden uitgevoerd bij het signaleren van een Delier.

Evaluatie

Wat vond je het meest interessant en waarom?

Wat ga je zeker onthouden?

Wat zou jij anders of beter willen?

Wat vond je van je eigen leergedrag?

Psychogeriatrische stoornissen

De ziekte van Alzheimer

Programma

Opening en welkom

Leerdoelen

Terugblik 

Film

Evaluatie

Afsluiting

Leerdoelen

Je hebt een beeld gekregen over hoe de ziekte van Alzheimer invloed uitoefent op het welbevinden van de patiënt en de naasten.

Terugblik 

Dementie

Depressie

Delier 

Film

Titel: Still Alice

Kijkvragen

Evaluatie

Wat vond je het meest interessant en waarom?

Wat ga je zeker onthouden?

Wat zou jij anders of beter willen?

Wat vond je van je eigen leergedrag?