MAW A5 Verandering deel 3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deel 3 Verandering: wat gaan we doen?

Rationalisering en het functionalisme-paradigma

Rationalisering en het conflict-paradigma

Rationalisering en het rationele actor-paradigma

Op welke dimensies kun je de paradigma's indelen?

De dimensies waarop je de paradigma's kunt indelen zijn:

actor-structuren

conflict-consensus

Actor

Structuren

rationele-actor-paradigma

Sociaal-constructivisme-paradigma

Conflict-paradigma

functionalisme-paradigma

Actor: 

rationele-actor paradigma

sociaal-constructivisme

Structuren:

functionalisme paradigma

conflict-paradigma

Conflict

consensus

Rationele-actor-paradigma

Conflict-paradigma

sociaal-constructivisme-paradigma

functionalisme-paradigma

conflict:

conflict paradigma

rationele-actor paradigma

consensus:

sociaal-constructivisme paradigma

functionalisme paradigma

Het functionalisme-paradigma 

Wetenschappers binnen het functionalisme-paradigma benadrukken het belang van de onderlinge verbondenheid en betrokkenheid als functies die bijdragen aan het voortbestaan van de samenleving. Zij richten zich op vragen als: Wat bindt mensen onderling? Wat zijn indicatoren van sociale cohesie? 

Voor het voortbestaan van een samenleving is een zekere mate van cohesie noodzakelijk. 

Rationalisering en het functionalisme-paradigma

Rationalisering vormt het cement van de ontwikkeling van de kapitalistische economie en leidde tot groei van materiële welvaart.

Het functionalisme-paradigma benadrukt de voordelen van rationalisering 

Past onderstaande uitspraak wel/niet bij het functionalisme paradigma:

Als mensen meer te besteden hebben kunnen ze meer activiteiten ontplooien zoals festivals bezoeken.

1. wel
2. niet

Het conflict-paradigma

Wetenschappers binnen het conflict-paradigma stellen juist de afwezigheid van sociale cohesie centraal. 

Een belangrijk aspect van groepsvorming is dat men bepaalt wie wel en wie niet tot de groep behoort. Dit duidt mogelijk op sociale uitsluiting en kan leiden tot conflicten. 

Rationalisering en het conflict-paradigma

Het conflict-paradigma benadrukt het ontstaan van maatschappelijke ongelijkheidverhoudingen door rationalisering (Marx: anti-kapitalisme)

Ook: door differentiatie van de arbeid veel vervreemding van het eindproduct wat ze maken. Hierdoor voelen mensen zich minder betrokken.

Past onderstaande uitspraak wel/niet bij het conflict paradigma:

Als alle mensen evenveel verdienen ontstaan er conflicten tussen bijvoorbeeld chirurgen en vuilnisvrouwen.

1. wel
2. niet

Het rationele-actor-paradigma

Binnen het rationele actor-paradigma is aandacht voor het gedrag en de houding van actoren die bindingen met elkaar aangaan en continueren voor zover zij er elk voordelen aan ontlenen. (nutsmaximalisatie)

Bindingen zijn in deze opvattingen ruilrelaties, waarin beloningen worden uitgewisseld. 

Rationalisering en het rationele actor-paradigma

Binnen het rationele actor-paradigma wordt benadrukt dat door de rationalisering actoren in toenemende mate het proces kunnen beheersen om de eigen doelen te bereiken. 

Past onderstaande uitspraak wel/niet bij het rationele actor paradigma:

Mensen ordenen zelf hun leven door zelf te bepalen welke carrière ze kiezen, of ze trouwen en of ze kinderen krijgen.

1. wel
2. niet

Wil je nog meer informatie over de paradigma's?

Bekijk onderstaande video. 

Zie op Its bij de bronnen: 'paradigma's vwo in schema'.