KT1 - Eerste deel neurologie

• KT1 theorie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Periode 4

Leerjaar 1

Lesindeling

1. Welkom + Osiris
2. Lesindeling en lesdoelen 
3. Terugblik vorige les
4. Pathologie van de hersenen 
   
5. Opdracht

Herhaling vorige les

1.  Waaruit bestaat een neuron?
   
2. Wat is de functie van een myelineschede?
   
3. Welk zenuwstelsel is verantwoordelijk voor acties onder invloed van onze eigen wil?
4. Hoe heten de zenuwbanen in het ruggenmerg die omhoog lopen?

1. Dendriet, axon, mergschede/myelineschede, mototirsch eindplaatje, spiervezel

2. Isolatie en het snel doorgeven van impulsen

3. het animale / willekeurige zenuwstelsel

4. Afferente zenuwbanen

Omlaag = efferent

Lesdoelen

Uitleggen wat de belangrijkste  symptomen, gevolgen en behandeling zijn van onderstaande ziektebeelden: 
- Essentiële tremor

-NAH

- Trigeminusneuralgie

-Orthostatische klachten/ Vormen van duizeligheid
-Ziekte van Bell

- Facialisparese

- Polyneuropathie

- Carpaletunnelsyndroom                                   

- Hernia nuclei pulposi

Pathologie zenuwstelsel

Soms lastig om te onderscheiden van pathologie van de hersenen...

• De hersenen bestaan uit een heleboel zenuwcellen!
• Er is veel overlap in aandoeningen...
• Er is veel overlap in symptomen...

Essentiële tremoren

Tremoren: Trillingen

Essentieel: Zonder bekende oorzaak. Autosomaal dominant erfelijk.

Symptomen:

• Beginnen vaak op jongvolwassen leeftijd, leeftijd doet het toenemen
• Worden erger bij vermoeidheid, cafeïne, spanning en bepaalde bewegingen
• Aan handen, armen, benen en soms het hoofd
• Risico op alcoholmisbruik

Behandeling: Eventueel propranolol of botoxinjecties.

Autosomaal dominant erfelijk = doorgegeven door één ouder (gen), 50% kans, man/vrouw maakt niet uit. 

Alcohol doet de tremor afnemen; hierdoor risico op alcoholmisbruik

Niet aangeboren hersenletsel

• Schade aan de hersenen na de 1e maand na de geboorte 
• Traumatisch hersenletsel:  klap op het hoofd -> hersenkneuzing
  
• Niet-traumatisch hersenletsel: Door proces in het lichaam > beroerte, hersentumor, meningitis, hersenontsteking, te weinig zuurstof, ziekte van lyme
• Problemen met zintuigen, bewegen, onthouden, denken, praten

Te weinig zuurstof: bijv. na een hartstilstand of verdrinking

Trigeminusneuralgie

Nervus Trigeminus: Zenuw die gevoel in je gezicht verzorgd

Neuralgie: Zenuwpijn

Oorzaak: Vaak essentieel (geen oorzaak)

Symptomen: Heftige, korte pijnscheuten in gezicht

Uitlokkende factoren: Scheren, praten, eten, kou etc.

Behandeling: Anti-epilepticum of operatie

Ernstige oorzaken dienen uitgesloten te worden.

Met OK wordt de zenuw uitgeschakeld, bijv. door warmte of rontgenstraling of helemaal vrij gelegd

Facialisparese

Facialisparese: Aangezichtsverlamming

• Ook wel Bell's paralyse genoemd
• Vaak bij (jong)volwassenen
• Ontstaat plotseling of in enkele uren/dagen
• CVA uitsluiten
• Na 6 maanden klachtenvrij

Oorzaken:

• Idiopathisch: Zonder duidelijke oorzaak
• Door weer actief worden herpes-simplex virus

Behandeling:

- Afdekken van oog om uitdroging te voorkomen -> oogzalf

- Corticosteroiden tegen ontstekingen door herpes

Polyneuropathie

Polyneuropathie: Zenuwaandoening in armen en benen

Uiteinden van zenuwen zijn aangetast door:

• Onbekende oorzaak (idiopathisch)
• Diabetes Mellitus
• Alcoholmisbruik
• Chemotherapie
• Erfelijkheid, infecties etc.

Poly = Veel/meerdere

Neuropathie = ziekte aan de zenuwen

Behandeling: oorzaak achterhalen
Pijnbestrijding; gewone pijnstillers helpen niet, zenuwpijnblokkers of zelfs via pijnpoli

Polyneuropathie (2)

Symptomen: Beginnen bij de tenen en vingers (symmetrisch)

• Gevoelsstoornissen: Prikkelingen, doof gevoel, pijn, tintelingen, branderig gevoel, 'lopen op kussens of watten', klapvoet
• Evenwichtsproblemen: vooral in het donker
• Spierzwakte in armen en benen: soms met atrofie

Onderzoek: Bloedonderzoek, lumbaalpunctie en spier-/zenuwonderzoek

Behandeling: Afhankelijk van oorzaak, pijnbestrijding (pijnpoli)

spieren krimpen = atrofie

Vormen van duizeligheid

Carpale tunnelsyndroom

Carpale tunnelsyndroom: vorm van RSI (Repetitive Strain Injury)

• Vooral bij vrouwen
• Zenuw zit bekneld in carpale tunnel in pols
• Gevoelsstoornissen en pijn in hand

Behandeling:

• Rust, eventueel met spalk
• Injectie met corticosteroïden
• Operatie

Hernia Nuclei Pulposi

Hernia nuclei pulposi (HNP): rughernia 

Onze wervelkolom:

• Zorgt voor stabiliteit van het lichaam
• Beschermt het ruggenmerg
• Bevat tussenwervelschijven, die zorgen
    voor flexibiliteit en bescherming tegen stoten

Voordat je de klachten van een HNP kunt begrijpen, zal je de anatomie van de wervelkolom moeten kennen.

Hernia Nuclei Pulposi (2)

Oorzaken: Door ouderdom/slijtage en erfelijkheid slijt de tussenwervelschijf en kan de inhoud hiervan gaan uitpuilen

Symptomen: 

• Ischias: Schietende rugpijn met
    uitstraling door bil, bovenbeen en knie
• Gevoelsstoornissen
• Krachtsverlies in benen

Hernia Nuclei Pulposi (3)

Diagnose: 

• Op basis van klachten
• MRI-scan
• Proef van Lasègue

Behandeling:

• Gaat in 80% vanzelf over
• Eventueel operatie

Opdracht vormen duizeligheid

Zie Canvas

Huiswerk

MBO leren hersenonsteking en hersenvliesontsteking

Doorlezen medische kennis: H14.12 en H14.16

Opdracht duizeligheid afronden