Lezen leesstrategieën- kernzin-hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

In de krant....

vraagt een gezin om een oppas.

Gezin in Naarden zoekt een actieve oppas voor onze zoon en onze pup die ook ons huishouden draaiende houdt (Naarder koerier)

“Een actieve oppas voor onze pup die ook ons huishouden draaiende houdt”?

Dit kan twee dingen betekenen. Welke?

.... dat de oppas het huishouden moet gaan doen.

... dat de pup het huishouden doet.

Het gezin bedoelt echt....

Er lijkt ook te staan ....

Leerdoelen: je leert wat de volgende begrippen inhouden:

• leesstrategieën
• leesdoelen
• onderwerp en hoofdgedachte
• kernzinnen en alinea's
• hoofd- en bijzaken

Het onderwerp van een tekst

• Iedere tekst gaat ergens over
• Als je het onderwerp van een tekst wilt weten , stel je dus de vraag: Waar gaat deze tekst over??
• Het onderwerp schrijf je zo kort mogelijk

Hoofdzaken en hoofdgedachte

- Wat in een tekst belangrijk is, noem je hoofdzaken

        - Hoofdzaken vind je in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

Wat is een kernzin?

De kernzin is meestal de eerste of de laatste zin van een alinea

.... dat de oppas het huishouden moet gaan doen.

... dat de pup het huishouden doet.

Het gezin bedoelt echt....

Er lijkt ook te staan ....

Hoofdgedachte

• Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd??
• Het antwoord op die vraag is de hoofdgedachte
• De hoofdgedachte is een zin.

De hoofdgedachte schrijf je zo kort mogelijk

1. waar
2. niet waar

Hoofdzaken lees je in de

1. inleiding en de kernzin
2. kernzin
3. inleiding, slot en kernzin

Onderwerp en hoofdgedachte zijn eigenlijk hetzelfde

1. waar
2. niet waar
3. soms waar

Bijzaken in een tekst

1. zijn voorbeelden of een uitleg. Kun je weglaten
2. Kun je nooit weglaten
3. Zijn voorbeelden/uitleg. Kun je niet weglaten

De leesstrategie waarbij je de titel, inleiding, tussenkopjes en bron leest en de plaatjes bekijkt, noemen we

1. globaal lezen
2. zoekend lezen
3. nauwkeurig lezen
4. oriënterend lezen

Het doel van oriënterend/verkennend lezen is:

1. voorkennis activeren
2. de betekenis van woorden achterhalen
3. weten wat de kernzinnen van de alinea's zijn
4. weten wat de hoofdgedachte van de tekst is

Leesstrategieën 

- orienterend lezen    doel: weten waar de tekst over gaat en voorkennis activeren

- globaal lezen.            doel: weten wat de deelonderwerpen zijn

- nauwkeurig lezen.   doel: tekstbegrip en hoofdgedachte vinden

- zoekend lezen.             doel: antwoord zoeken op een vraag die je hebt

- kritisch lezen.               doel: controleren of tekst objectief en betrouwbaar is

Het tekstdoel waarbij je de lezer wilt overhalen, noemen we:

1. overtuigen
2. informeren
3. activeren
4. amuseren

In een tekst waar argumenten staan, is het leesdoel:

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

In een tekst waar de schrijver de lezer iets wil uitleggen of je wil leren, is het tekstdoel:

1. informeren
2. activeren
3. overtuigen
4. amuseren

Leesdoelen

- informeren  

- activeren

- overtuigen

- amuseren

De kenmerken die horen bij het onderwerp van een tekst, zijn:

1. een woord of paar woorden
2. een hele zin
3. vinden met orienterend lezen
4. staat meestal in het slot van de tekst

Juist of onjuist?
De hoofdgedachte is datgene (belangrijkste) wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?
De hoofdgedachte is altijd een hele zin.

1. juist
2. onjuist

Het onderwerp is wat de schrijver over de tekst wil zeggen.

1. juist
2. onjuist

Het onderwerp van de tekst is waar de tekst over gaat in één woord of enkele woorden.

Wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen, is de hoofdgedachte geformuleerd in één zin.

De kernzin is de belangrijkste zin van de alinea.

1. juist
2. onjuist

Kernzin is meestal (niet altijd) de  eerste of laatste zin van een alinea. 

Belangrijkste is dat de kernzin in ieder geval de hoofdgedachte, de kortst mogelijke samenvatting van de alinea is.

De hoofdzaak van een alinea staat vaak in de kernzin van de alinea.

1. juist
2. onjuist

Kernzin, hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: 

belangrijkste zaken in een tekst

vind je op voorkeursplaatsen (inleiding/slot)

Staat vaak in kernzin van een alinea.