Hulpwerkwoorden

• NT2
• Middelbare school
• ISK
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Hulpwerkwoorden

Wat gaan we deze les doen?

Tijdens deze les gaan we leren:

• Wat een hoofdwerkwoord is
• Wat hulpwerkwoorden zijn
• Hoe je de hulpwerkwoorden kunt vinden
• Wanneer je hulpwerkwoorden kunt gebruiken

Het hoofdwerkwoord

Het belangrijkste werkwoord in een zin, is het hoofdwerkwoord.

Dit werkwoord draagt de kern van de betekenis van de zin. Het geeft de handeling of de staat van zijn onderwerp aan.

Als we de zin veranderen, zal dit werkwoord altijd aanwezig zijn. Het weglaten van dit werkwoord, zorgt ervoor dat de zin vaak onbegrijpelijk wordt.

1. Jan gaat vandaag werken.
2. Morgen wil ik gaan zwemmen.
3. De burgemeester heeft dat gezegd.
4. Ik zou dat anders gedaan hebben.
5. Jullie hebben toch wel het huiswerk gemaakt?

1. Jan werkt vandaag.
2. Morgen zwem ik.
3. De burgemeester zei dat.
4. Ik doe dat anders.
5. Jullie maken het huiswerk.

Lisa wil niet met het vliegtuig reizen.

1. wil
2. reizen
3. met het vliegtuig
4. wil niet

Ik had het toch liever anders gezien.

1. had
2. liever
3. anders
4. gezien

Ik moest de was nog doen.

1. moest
2. doen

Wat zijn de kenmerken van een hoofdwerkwoord? Kun je ook een voorbeeld geven?

Hulpwerkwoorden

Er zijn vier typen hulpwerkwoorden:

• Hulpwerkwoord + voltooid deelwoord
• Hulpwerkwoord + te + infinitief
• Hulpwerkwoorden en de kale infinitief
• Hulpwerkwoorden + aan het + infinitief

Hulpwerkwoord + voltooid deelwoord

We gebruiken in de voltooide tijd meestal 'hebben' als hulpwerkwoord, maar we kunnen voor een aantal werkwoorden ook 'zijn' gebruiken.

We gebruiken in ieder geval 'zijn' als het voltooid deelwoord een beweging, ontwikkeling of verandering uitdrukt. (beginnen, groeien, sterven etc.)

Als een voltooid deelwoord als hulpwerkwoord dient, verandert het in een infinitief

Ik ben al begonnen.

Wat ben je veel gegroeid!

Bij het gebruiken van 'koppelwerkwoorden' gebruiken we ook vaak het hulpwerkwoord 'zijn'.

Ze ... gisteren oma geworden!

1. bent
2. is
3. heeft
4. hebt

Hij blijkt dokter te ...

1. hebben
2. is
3. zijn
4. heeft

Johnny ... ... lopen

1. is komen
2. heeft komen
3. is gekomen
4. heeft gekomen

Schrijf een zin met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord

Hulpwerkwoord + te + infinitief

Na werkwoorden die we gebruiken voor de duratief, volgt altijd te + infinitief

Voorbeelden:

We zitten op de trein te wachten

Ik sta mijn tanden te poetsen

Ik lag te slapen

Schrijf een zin met een duratief + te + infinitief

Hulpwerkwoorden + kale infinitief

Modale werkwoorden zijn een vorm van het kale infintief. Deze werkwoorden geven de manier aan hoe een actie wordt uitgevoerd (vrijwillig, verplicht, etc)

Voorbeelden:

Wij willen hier blijven.

Zij moet haar huiswerk doen.

Ik mag niet zingen.

Hij gaat een stukje lopen.

We gebruiken een transitief hulpwerkwoord als we waarnemen hoe iemand/iets anders iets doet.

Voorbeelden:

Ik hoorde je in de douche zingen.

Ik vind hem mooi zingen.

Ik zag haar in de winkel lopen.

Schrijf een zin met een hulpwerkwoord + kale infinitief

Hulpwerkwoorden + aan het + infinitief

Er is ook een duratief met 'aan het'. Dit gebruiken we om aan te geven welke activiteit we aan het doen zijn. Het hulpwerkwoord is hier altijd 'zijn'.

Voorbeelden:

Mijn man is vrolijk aan het zingen.

De kinderen zijn lief aan het spelen.

De buren zijn luid aan het lachen.

Wat ben je aan het doen?

Wat weet je nu over hulpwerkwoorden?

Ik begrijp hoe ik hulpwerkwoorden kan herkennen en gebruiken

0100

Dit weet ik nu goed over hulpwerkwoorden:

Dit wil ik graag nog leren over hulpwerkwoorden:

Hier wil ik volgende les mee oefenen: