Les 6: ruiken en proeven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Les 3: ruiken en proeven

Inhoud

- Herhalingsopgaven

- Uitleg ruiken en proeven

- Opgave 

- Filmpje

Wat gaan we leren vandaag?

•  Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt
• Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft.

In de afbeelding is een doorsnede van een oor schematisch getekend.
Hoe heet deel 2 en deel 6?

Drie delen van een oor zijn: gehoorbeentjes, slakkenhuis en trommelvlies.

In welke volgorde worden geluidstrillingen door deze delen doorgegeven?

1. gehoorbeentjes - slakkenhuis - trommelvlies
2. slakkenhuis - gehoorbeentjes -trommelvlies
3. trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis
4. trommelvlies - slakkenhuis - gehoorbeentjes

In de afbeelding is een doorsnede van een oor schematisch getekend.
Welk nummer geeft de oorzenuw aan?

Bekijk de afbeelding.
Langs welke weg worden geluidstrillingen door delen van het oor naar de hersenen geleid? Zet de cijfers in de juiste volgorde.

In de afbeelding is een doorsnede van een oor schematisch getekend.
Hoe heet deel 1 en deel 7?

Ruiken en proeven

Twee zintuigen die veel met elkaar gemeen hebben.

Ruiken

Boven in de neusholte bevindt zich het reukzintuig. De reukzintuigcellen liggen in het neusslijmvlies. Ze worden geprikkeld als er geurende gassen bij komen en sturen dan impulsen naar de hersenen.

De meeste geuren bestaan uit verschillende geurstoffen. In de neusholte liggen veel verschillende typen reukzintuigcellen. Elk type is gevoelig voor een bepaalde geurstof. Hierdoor ontstaat een patroon van impulsen in de reukzenuw. Je hersenen vertalen deze impulsen en je ruikt de geur.

Proeven

In het oppervlak van de tong bevindt zich het smaakzintuig. Over je tong lopen veel fijne groefjes. Aan de zijkanten van die groefjes liggen smaakknopjes (zie afbeelding). In de smaakknopjes liggen smaakzintuigcellen.

De smaakzintuigcellen in de tong kunnen vijf verschillende smaken onderscheiden: zoet, zout, zuur, bitter en umami (‘hartig’). Voor elk van deze vijf smaken zijn er aparte smaakknopjes. Alle andere smaken proef je met behulp van het reukzintuig.

Waar liggen de reukzintuigcellen van het reukzintuig?

Parfums zijn samengesteld uit verschillende geurstoffen.

Waardoor kun je de verschillende geurstoffen in een parfum ruiken?

Hoe neem je de geur van een parfum waar?

Waar liggen de smaakknopjes van het smaakzintuig?

Je kunt verschillende smaken proeven met je smaakzintuig.

Voor welke smaken heb je smaakknopjes?

Alle andere smaken proef je doordat het .......... zintuig ............ waarneemt.
Welke woorden moeten op de puntjes komen?

1. smaak en smaak
2. reuk en geuren
3. gezicht en licht
4. reuk en smaak

Als je iets goed wilt ruiken, adem je kort maar krachtig in.
Waarom doe je dat?

Je kunt inademen via je neus (neusademhaling) of via je mond (mondademhaling).

Leg uit dat je met neusademhaling beter kunt reageren op situaties in je omgeving die ongezond voor je kunnen zijn.

Wanneer je verkouden bent, zijn de slijmvliezen in je neus opgezwollen en is je neus verstopt.

Leg uit waardoor je minder goed kunt proeven als je verkouden bent