20240522 BU VEPL424AH niveau 4 leerjaar 1 Thema's Les 19: Duurzaamheid en Les 20: Kritisch consumeren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

VEPL424AH

BURGERSCHAP

Drs. David Lindenaar

Docent burgerschap, maatschappijleer en -kunde, Nederlands en LOB bij de afdelingen:

Zorg en Vavo.

AFSPRAKEN 

1. Kom op tijd.

2. Neem altijd jouw spullen mee. Je neemt elke les een opgeladen laptop, boek en pen mee.

3. Telefoon in de tas, dopjes uit, smartwatch verbinding uit.

4. Jas uit, tas van tafel en niet eten in de les.

5. Voor het huiswerk krijg je een cijfer. Dit cijfer telt mee voor het eindcijfer van het vak Burgerschap.

6. Ben je er een les niet? Maak het huiswerk dan thuis. Gebruik de e-mail die ik elke les verstuur.

7. Sla geen vragen over en antwoord altijd met uitleg.

8. De eindopdracht mag je alleen maken als je huiswerk inlevert.  Geen huiswerk = geen eindopdracht.

Planning VEPL424AH

Portfolio-opdracht economische dimensie: Op 08-05-2025 is de nieuwe portfolio-opdracht per e-mail naar jullie verstuurd. Deze portfolio-opdracht moet af zijn voor de laatste toetsweek.

Portfolio-opdracht vitaal burgerschap: Op 15-05-2025 is de nieuwe portfolio-opdracht per e-mail naar jullie verstuurd. Deze portfolio-opdracht moet af zijn voor de laatste toetsweek.

BURGERSCHAP: Thema's mbo 3-4

  

Digitaal burgerschap

Sociaal-maatschappelijke dimensie

Politiek-juridische dimensie

Economische dimensie

Vitaal burgerschap

boek te koop via de mbo webshop

Planning VEPL424AH

Donderdag 08-05: Les 15: Arbeid en les 16: Arbeidsmarkt 

Donderdag 15-05: Les 17: Afspraken over je werk en les 18: Grip op geld

Donderdag 22-05: Les 19: Duurzaamheid en Les 20: Kritisch consumeren

Donderdag 29-05: geen les 

Donderdag 05-06: Deadline portfolio-opdracht economische dimensie

Donderdag 12-06: Les 21: Voeding en bewegen en les 22: Stress 

Donderdag 19-06: Les 23: Verslaving en Les 24: Seksuele gezondheid

Donderdag 03-07: Deadline portfolio-opdracht vitaal burgerschap

Terugblik op:

Les 17: Afspraken over je werk en les 18: Grip op geld

Les 17:
Afspraken over je werk

Les 17: Afspraken over je werk

Arbeidsvoorwaarden: afspraken die gelden als je

ergens werkt.

Als je ergens werkt, ben je een werknemer. Het bedrijf dat jou in dienst heeft genomen is

je werkgever.

Jouw arbeidsvoorwaarden staan in je arbeidscontract. Dat is je individuele arbeidsovereenkomst.

Een aantal afspraken gelden voor een hele bedrijfstak: de collectieve arbeidsovereenkomst (cao).

Les 17: Afspraken over je werk

Een belangrijke arbeidsvoorwaarde is jouw loon.

In je arbeidscontract staat jouw brutoloon.

Van je brutoloon worden allerlei bedragen afgetrokken. Wat overblijft is je nettoloon.

Er is een minimumloon: dat is het loon dat je in ieder geval moet ontvangen voor je werk.

Les 17: Afspraken over je werk

Bij ontslag wordt de arbeidsovereenkomst opgezegd.

Meestal is er een opzegtermijn van een paar maanden.

Bij ontslag op staande voet wordt de arbeidsovereenkomst

per direct beëindigd. Bijvoorbeeld bij diefstal.

Volgens de Wet gelijke behandeling mag een werkgever

bij het werk geen onderscheid maken tussen mannen en vrouwen.

Arbeidsvoorwaarden

Arbeidsvoorwaarden: In de arbeidsovereenkomst vastgelegde afspraken over zaken als betaling, werktijden en vakantiedagen.

Arbeidsovereenkomst: Contract tussen een werkgever en een werknemer.

Ook wel: arbeidscontract.

Vakbond: Organisatie die opkomt voor de belangen van werknemers.

Arbeidsconflict: Onenigheid tussen werkgever en werknemer.

Veilig en gezond werken

Arbeidsomstandigheden: Geheel van factoren dat bepaalt of een werknemer veilig, prettig en in goede gezondheid kan werken.

Arbowet: Arbeidsomstandighedenwet. Wettelijke richtlijnen voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers.

Medezeggenschap

Werkbespreking: Dagelijkse of wekelijkse bespreking tussen een leidinggevende of werkgever en de werknemers over de te verrichten werkzaamheden op korte termijn.

Werkoverleg: Min of meer regelmatig overleg met wederzijdse informatie-uitwisseling tussen een leidinggevende of werkgever en de werknemers over het werk en de organisatie.

Ondernemingsraad: Groep van gekozen werknemers met wettelijk vastgelegde rechten

die namens het personeel met de bedrijfsleiding praat en afspraken maakt.

Les 18: Grip op geld

Schulden

Problematische schulden: Geld dat iemand schuldig is en niet meer zonder hulp kan terugbetalen.

Schuldhulpverlener: Professional die mensen begeleidt bij het omgaan met en wegwerken van problematische schulden.

Schuldsanering: Wettelijke regeling voor mensen met problematische schulden waardoor zij na drie jaar aflossen schuldenvrij kunnen zijn.

Les 18: Grip op geld

1. 770

2. 4 maanden

3. vanaf dag 1.

4.hbo: 2901 mbo: 2554. 2901-2554 = 347

5.8,33%

6. de Noordwest Academie

7. ruim 4.500

8. 340

9. 550

Inkomsten

Loonstrook: Overzicht waarop te zien is hoe het salaris is opgebouwd.

Brutoloon: Loon inclusief de bedragen die je aan belastingen en premies moet betalen.

Nettoloon: Loon dat overblijft na het betalen van belastingen en premies.

Toeslag: Overheidsbijdragen voor mensen met een relatief laag inkomen.

Stagevergoeding: Bedrag dat een leerbedrijf aan een stagiair betaalt.

Studiefinanciering: Maandelijkse bijdrage van de overheid voor de studiekosten van een student.

Uitgaven

Vaste lasten: Kosten die voor een langere periode vastliggen.

Variabele lasten: Kosten die elke maand anders kunnen zijn.

Reserveren: Geld opzij zetten voor een grote aankoop in de toekomst.

Beleggen: Aanschaf van aandelen met als doel om in de toekomst financieel voordeel te behalen.

Begroting: overzicht van de vermoedelijke uitgaven en inkomsten voor een bepaalde periode.

Budget: geld dat voor uitgaven beschikbaar is.

Budgetteren: berekenen en plannen op welke posten bezuinigd kan worden en waar wel geld aan besteed kan worden.

Lesdoel:

Les 19: Duurzaamheid en 

Les 20: Kritisch consumeren

Les 19: Duurzaamheid & Les 20: Kritisch consumeren

• Op grote voet leven
  
• Opwarming van de aarde
  
• People, planet, profit
  
• Duurzaam produceren
  
• Weten wat je koopt

DEZE WEEK MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 19: Duurzaamheid

Pagina: 232 - 242

Opdracht: casus + 01 - 12

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina: 243 - 254

Opdracht: casus + 01 - 14

Les 19: Duurzaamheid 

Les 19: Duurzaamheid 

Zelfwerktijd:

Les 19: Duurzaamheid +

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina 232 - 237

Maak de casus en vragen 1 - 6.

Klaar: werk dan verder.

Les 19:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Les 20:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Op te grote voet

Voetafdruk: Denkbeeldig stukje aarde dat een mens nodig heeft voor alles wat hij/zij eet, koopt en doet.

Duurzaamheid: Zo leven dat er een evenwicht bestaat tussen het welzijn van mensen, de aarde en de economie, nu en in de toekomst.

 

Les 19: Duurzaamheid 

De aarde warmt op

Fossiele brandstoffen: Materiaal dat miljoenen jaren geleden is ontstaan uit de samengeperste resten van planten en dieren, zoals aardolie, aardgas en steenkool.

Voetafdruk: Denkbeeldig stukje aarde dat een mens nodig heeft voor alles wat hij/zij eet, koopt en doet.

Duurzaamheid: Zo leven dat er een evenwicht bestaat tussen het welzijn van mensen, de aarde en de economie, nu en in de toekomst.

Milieuvervuiling: Verontreiniging van onze leefomgeving.

Ecosysteem: Evenwicht tussen natuurlijke elementen in een bepaald gebied én in de wereld als geheel.

Biodiversiteit: Alle verschillende soorten planten en dieren in een bepaald gebied.

 

People, planet, profit

People, planet, profit: 

Drie zaken – het welzijn van mensen, de aarde en de

economie – waar het om draait bij het denken over duurzaamheid.

Recyclen: Opnieuw gebruiken van materiaal uit een afgedankt product in een nieuw product.

Hergebruiken: Afgedankt product opnieuw gebruiken, al dan niet voor een ander doel.

Duurzame energie: Energie die weinig schade aanricht aan het milieu en niet op kan raken, zoals zonne-energie of windenergie.

Circulaire economie: Economie waarbij geen afval bestaat en grondstoffen  worden gerecycled en hergebruikt.

Ook wel: kringloopeconomie.

 

Zelfwerktijd:

Les 19: Duurzaamheid +

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina 238 - 242

Maak de vragen 7 - 12.

Klaar: werk dan verder.

Les 19:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Les 20:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Les 20: Kritisch consumeren

Les 20: Kritisch consumeren

Zelfwerktijd:

Les 19: Duurzaamheid +

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina 244 - 249.

Maak de casus en vragen 01 - 07.

Klaar: werk dan verder.

Les 19:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Les 20:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Duurzaam produceren

Fastfashion: Goedkope kledij die consumenten slechts korte tijd dragen.

Duurzaamheid: Zo leven dat er een evenwicht bestaat tussen het welzijn van mensen, de aarde en de economie, nu en in de toekomst.

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit: Organisatie die toezicht houdt bij bedrijven en instellingen op de naleving van wetten en voorschriften over voedsel en

waren (spullen).

Weet wat je koopt

Keurmerk: Kwaliteitsoordeel over een product afkomstig van een betrouwbare, onafhankelijke bron.

Dierenwelzijn: Gezondheid van dieren, zowel geestelijk als lichamelijk.

Fair trade: Handel waarbij de producent zorgt voor goede arbeidsomstandigheden en een eerlijk loon.

Verleidingen

Deeleconomie: Economisch systeem waarin gezamenlijk gebruik van goederen en diensten centraal staat.

Consuminderen: Er bewust voor kiezen om minder producten te kopen.

Upcyclen: Vorm van recyclen waarbij het nieuwe product van hogere kwaliteit of waarde is dan het oude product.

Ken je rechten

Geschillencommissie: Instantie die beslissingen neemt over conflicten tussen

consument en verkoper.

Zelfwerktijd:

Les 19: Duurzaamheid +

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina 250 - 254.

Maak de vragen 08 - 14.

Klaar: werk dan verder.

Les 19:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Les 20:

casus

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Terugblik:

Les 19: Duurzaamheid en 

Les 20: Kritisch consumeren

Les 19: Duurzaamheid & Les 20: Kritisch consumeren

• Op grote voet leven
  
• Opwarming van de aarde
  
• People, planet, profit
  
• Duurzaam produceren
  
• Weten wat je koopt

DEZE WEEK MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 19: Duurzaamheid

Pagina: 232 - 242

Opdracht: casus + 01 - 12

Les 20: Kritisch consumeren

Pagina: 243 - 254

Opdracht: casus + 01 - 14