3.1 Ordenen: Organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 3 Ordening

3.1 Organismen ordenen

Wat gaan we vandaag doen?

inleiding thema 3 Ordening

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 3.1 Organismen ordenen

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

leerdoelen vandaag (3.1)

Aan het einde van de les:

- kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Inleiding

Biologen delen organismen in groepen in.

Dat doen ze om overzicht te krijgen.

Ze kijken naar de kenmerken van organismen.

3.1 Organismen ordenen

De dieren op de vorige afbeelding kan je in groepen delen. Dat kan op verschillende manieren.

Je kan kijken naar de kleur. Alle groene dieren komen dan bij elkaar in 1 groep.

Je kunt ook kijken hoeveel poten het dier heeft, of wat voor huid.

3.1 Organismen ordenen

De kleur is een kenmerk van het dier. Ook het aantal poten en de huidsoort zijn kenmerken.

Als je organismen ordent, verdeel je ze in groepen.

In elke groep komen organismen met hetzelfde kenmerk.

3.1 Organismen ordenen

Biologen verdelen al het leven op aarde eerst in 2 groepen: organismen met een celkern in hun cellen en organismen zonder celkern in hun cellen.

Die grote groepen verdelen ze verder in kleinere groepen: de rijken.

Je moet 4 rijken kennen:

- bacteriën

- schimmels

- planten

- dieren

3.1 Organismen ordenen

Kenmerken van cellen! 

De kenmerken van de cellen waarnaar gekeken worden, zijn:

- celkern

- celwand

- bladgroenkorrels

3.1 Organismen ordenen

- Dieren hebben geen celwand.

- Planten hebben bladgroenkorrels.

- Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

- Bacteriën hebben geen celkern.

3.1 Organismen ordenen

bacteriën:

- geen celkern

- wel een celwand

3.1 organismen ordenen

schimmels:

- wel een celkern

- wel een celwand

- geen bladgroenkorrels

3.1 organismen ordenen

planten:

- wel een celkern

- wel een celwand

- wel bladgroenkorrels

3.1 Organismen ordenen

dieren:

- wel een celkern

- geen celwand

- geen bladgroenkorrels

geen celwand

geen bladgroenkorrels

geen celkern

3.1 Organismen ordenen

Als we de groep dieren verder indelen in kleinere groepen, krijg je bijvoorbeeld: insecten, vissen, vogels, zoogdieren, enzovoort.

De kleinste groep heet een soort.

Een voorbeeld van een soort zijn honden.

Voortplanten in de soort

Voortplanten kan in principe alleen wanneer je tot dezelfde soort behoort. Zoals:

Mens met mens

Ekster met ekster

Paardenbloem met paardenbloem

Het kan voorkomen dat een soort wel met een verschillende soort kan voortplanten, maar de nakomelingen zelf niet vruchtbaar zijn.

Honden lijken soms totaal niet op elkaar, toch kunnen ze zich met elkaar voortplanten. Ze zijn namelijk nog wel dezelfde soort.

Ze krijgen dan jonge hondjes.

Als die groot zijn, kunnen ze zich ook weer voortplanten.

In de afbeeldingen links zie je  dieren die zich niet samen kunnen voortplanten.

Ook al lijken sommige organismen erg op elkaar.

3.1 Organismen ordenen

Organismen horen tot dezelfde soort:

- als ze zich samen kunnen voortplanten

- en de nakomelingen vruchtbaar zijn

Daarom horen een labrador en een poedel tot dezelfde soort.

VRAGEN??

zelf aan de slag

3.1 Organismen ordenen: lees de tekst en maak de opdrachten:

opdracht 2 t/m 7 (ook 4)

(vanaf blz. 153)

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren