5.3 scheiding van machten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

5.3 scheiding van machten

5.3 scheiding van macht/macht

Doelen:

• Je kunt uitleggen wat de trias politica
   is en welk doel deze heeft.
  
• Je kunt de verschillende machten benoemen en toelichten.
  
• Je kunt uitleggen wat het legaliteitsbeginsel is en welk doel het heeft.

5.3 scheiding van macht/macht

Trias politica

Om te voorkomen dat de overheid haar                                 

macht onbeperkt kan gebruiken, is de
macht in drie delen opgedeeld:

• wetten voorstellen en aannemen
• wetten uitvoeren
• beoordelen of iedereen zich aan de                                         wet houdt.

We noemen dit Trias Politica, scheiding van de 3 machten

5.3 scheiding van macht/macht

Wetgevende macht

De wetgevende macht neemt wetten aan waaraan burgers zich moeten houden.

De wetgevende macht is het parlement.

Het parlement en ministers mogen wetsvoorstellen doen. Het parlement keurt deze goed of wijst ze af.

5.3 scheiding van macht/macht

Uitvoerende macht

De uitvoerende macht zorgt ervoor dat eenmaal aangenomen wetten worden uitgevoerd.

Ministers zijn verantwoordelijk voor de uitvoering.  Zij vertellen wat ambtenaren moeten doen.

5.3 scheiding van macht/macht

Rechterlijke macht

De rechterlijke macht beoordeelt of de overheid en burgers zich aan de wet houden.

Rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig.

Rechters beoordelen of de wet is overtreden.

5.3 scheiding van macht/macht

autoritaire staten

In autoritaire staten bestaat de trias politica niet.

Rechters worden alleen benoemd als ze beloven de regering te steunen.

De partij van de machthebber beslist wat er in dat land gebeurd.

Er is geen persvrijheid.

5.3 scheiding van macht/macht (KGT)

legaliteitsbeginsel

Bij de trias politica hoort het legaliteitsbeginsel. Iedere handeling van de overheid moet gebaseerd zijn op een wet.

De uitvoerende macht mag pas iets doen als het in een wet staat, die door de wetgevende macht is goed gekeurd. 

De rechterlijke macht kan iemand pas veroordelen als in een wet staat wat niet mag.

Zelfstandig werken

Maken: 1 t/m 14 (blz 120 t/m 123)