25-05-27 Overgangsklachten en behandeling

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Regels voor succes:

-  Je bent op tijd in de les.

- Je zorgt dat je de benodigde lesmaterialen bij je hebt           laptop mee

- Je telefoon staat op stil en zit in je tas, 

- Je tas staat op de grond. 

- Je hebt geen oortjes/koptelefoons.

- Je hebt luistert tijdens de uitleg.

- Je hebt respect voor jouw medestudenten en docent

anders pas ik even op je telefoon 

Programma & Lesdoelen  

• Vragen van jullie
• Bespreken opdracht menstruatiepijn
• Uitleg overgang
• Lesevaluatie

Lesdoelen:

- Ik ken de kenmerkende overgangsklachten die kunnen voorkomen.

- Ik weet op welke wijze wijze de overgangsklachten behandeld kunnen worden. 

- Ik ken de werking en mogelijk waarschuwingen van gnm die bij overgangsklachten ingezet kunnen worden (medicatiebewaking)

 

Ja elke vrouw is anders, maar welke klachten zij kunnen ervaren gaan we in deze les naar kijken. 

KD = Kwalificatiedossier

Kerntaak 1 Voert geïndividualiseerde farmaceutische patiëntenzorg uit

W1 - Neemt de zorgvraag aan

W2 - Voert medicatiebewaking uit

W3 - Verzorgt uitgifte van medicijnen

W4 - Geeft instructie over medicatiegebruik

W5 - Verwerkt patiëntgerelateerde informatie en administratie

Kerntaak 2 Verleent niet-receptgestuurde zorg aan de patiënt

W1 - Adviseert over gezondheid en preventie

W2 - Geeft zelfzorgadvies

Kerntaak 3 Biedt productzorg

W1 - Stelt voorgeschreven geneesmiddelen beschikbaar

W2 - Stelt op maat gemaakte geneesmiddelen beschikbaar

W3 - Zorgt voor logistiek en beheer

Kerntaak 4 Werken aan kwaliteit en deskundigheid

W1 - Werkt aan de eigen deskundigheid

W2 - Werkt aan bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg

W3 - Werkt multidisciplinair samen en stemt werkzaamheden af

KD = Kwalificatiedossier

Welke kerntaak?

KT 1 maar ook in de zelfzorg kun het het tegenkomen. 

Vragen naar aanleiding van de opdracht? 

Wie gemaakt, welke vragen bespreken?

Wat weet je al over
overgangsklachten?

Even lachen

De overgang

Verschillende fase rondom de overgang

Premenopauze: De fase voordat er symptomen van de menopauze optreden.

Perimenopauze: De periode waarin de menstruatie onregelmatig wordt en symptomen kunnen beginnen.

Menopauze: De laatste menstruatie in het leven van een vrouw.

Postmenopauze: De fase na de menopauze, waarin de symptomen kunnen aanhouden.

De overgang

Overgang: geleidelijk verlopend biologisch proces dat op middelbare leeftijd begint.  

Door veranderingen in de hormoonhuishouding treden er lichamelijke veranderingen op. 

Climacterium: periode van hormonale veranderingen

Menopauze: moment waarop de menstruatie volledig wegblijft.             pas achteraf vast te stellen, na 1 jaar niet menstrueren. 

Vroegtijdige overgang: menopauze op een leeftijd < 40 jaar

Veranderingen beginnen meestal vanaf 40e jaar. 

Menstruatie wordt onregelmatiger en zal uiteindelijk uitblijven. 

De overgang

Afsluiting vruchtbare periode van de vrouw

Je oestrogeengehalte is niet meer in balans met je progesterongehalte.

Progesteron wordt aangemaakt net na de ovulatie. Minder ovulatie, minder aanmaak progesteron.

Oestrogeen wordt in de eierstokken aangemaakt, ook dit gebeurt minder en dus zal de oestrogeenspiegel dalen. 

Je wordt geboren met alle eicellen die je ooit zult hebben. Je maakt tijdens je leven geen nieuwe eicellen aan. Het hoogste aantal eicellen dat je ooit had, was toen je nog in de baarmoeder van je moeder zat: een vrouwelijke foetus van 20 weken heeft ongeveer zeven miljoen eicellen . Bij je geboorte, is dit aantal gedaald tot ongeveer twee miljoen en wanneer je in de puberteit komt en je menstruatie begint (wanneer je ongesteld wordt), heb je nog tussen de 300.000 en 500.000 eicellen over.

Veranderingen in de hormoonspiegel geeft ook lichamelijke veranderingen. Welke veranderingen kun jij bedenken en verklaren?

Oestrogeen wordt ook in kleine hoeveelheden in bijnieren en vetcellen aangemaakt, lichaam gaat compenseren (buikje).

Klachten:

huid en slijmvliezen zijn droger met als gevolg van bijkomende klachten.

Overgangsklachten

• Achteruitgang van het slijmvlies van het geslachtsorgaan               m.a.g.  afscheiding (=fluor), jeuk , vaginaal bloedverlies, pijn bij geslachtsgemeenschap.
• Botontkalking = osteoporose
• Onregelmatige menstruatie, ook in hevigheid
• Opvliegers: aanvallen van transpireren en warmtesensaties ('s nachts) 

Ook veel genoemd:

• depressie
• slapeloosheid
• lusteloosheid
• geagiteerd (gejaagdheid)

Naast de veranderingen in de menstruatiecyclus kunnen de volgende klachten voorkomen. Ieder vrouw is anders, maar dit zijn de veel genoemde klachten. 

Opdracht

Zoek uit welke medicatie ingezet kan worden bij overgangsklachten.

Gebruik daarvoor je boek Farmacotherapie voor AA  §14.5.1

Gebruik de NHG standaard

Gebruik KNMP Kennisbank

Hoe noemen een behandeling met gnm die een stof vervangen, die normaal door het lichaam zelf wordt aangemaakt ?

1. Causale therapie
2. Substitutietherapie
3. Symptomatische therapie
4. Preventieve therapie

Wanneer worden oestrogenen als medicatie ingezet ?

Oestrogenen worden gebruikt bij klachten in de overgang, bij ontwikkelingsstoornis van het geslachtsorgaan, bij stoornissen in de menstruatiecyclus en als morning- afterpil. 

menstruatie nog aanwezig?

geen baarmoeder

menstruatie voorbij

continue toedienen oestrogenen

alleen oestrogenen

sub50- pil

Voor vrouwen die geen baarmoeder hebben is prostagen stof niet nodig. 

Anticonceptie bij overgang

• Nog menstruatiecyclus aanwezig: 50UG ethinylestradiol (EE) 
• Indien geen cyclus: alleen toedienen van oestrogeen. 

       Let op combinatietherapie aangeraden               waarom?

• Geen baarmoeder,  alleen oestrogenen           waarom?

Oestrogeen = ethinylestradiol

Sub50 1e generatie, zwaardere pil. 

Progesteen als combinatie om opgebouwde slijmvlies af te stoten. 

Anticonceptie bij overgang

Hoelang:

• Voorkeur: zo kort mogelijk
  
• Vasomotorische klachten: half-1 jaar (daarna opnieuw beoordelen)
  

Nadelen groter dan de voordelen

Voordeel; beschermt tegen botontkalking

Nadeel= bijwerkingen

• Verhoogd risico op mamacarcinoom
  
• Veneuze trombo-embolie
  
• Acuut myocardinfarct of CVA (hart- en vaatziekten)
  

kennisbank.knmp.nl

MFB > overige > 

Hormonale anticonceptie >= 52 jaar (359-1)

https://kennisbank.knmp.nl/article/medisch_farmaceutische_beslisregels/protocol/359-1.html

Hormonale preparaten

• Lokale toediening
  
• Oraal enkelvoudige preparaten
  
• Orale toediening met combinatie preparaten: Continue middelen en Sequentiële middelen

NHG standaard

De overgang

richtlijnen.nhg.org

NHG Overgang keuzekaart.

www.vrouwenindeovergang.nl

Veel verschillende websites met informatie om vrouwen te informeren.  https://www.vrouwenindeovergang.nl/overige-medicijnen-middelen-en-tips/

www.avogel.be

Wat heb jij geleerd deze les?

Ik vond de les ...

top

flop

eigen mening