2H wk 19 Samengestelde zinnen en zinsdeelzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 2h

Aan het einde van deze les:

- Je herkent de verschillende zinnen binnen een zin.

- Je kunt aangeven of de samengestelde zin bestaat uit twee hoofdzinnen of uit een hoofdzin en een bijzin. 

Wat gaan we vandaag doen?

• Terugblik: Bijvoeglijke bepaling
• Uitleg en oefenen: Samengestelde zinnen
• Afronden 

- Samengestelde zinnen 

Doel: 

- Je herkent de verschillende zinnen binnen een zin.

- Je kunt aangeven of de samengestelde zin bestaat uit twee hoofdzinnen of uit een hoofdzin en een bijzin. 

Vandaag in de les:

Elke zin heeft één persoonsvorm,

Maar, soms kunnen twee zinnen samen één nieuwe zin vormen.

1. Ik moet de afwas met de hand doen.

2. De afwasmachine is defect.

Ik moet de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine  defect is. 

Samengestelde zin

Hoe kun je de persoonsvorm vinden in een samengestelde zin?

Ik moet de afwas met de hand doen omdat de afwasmachine defect is.

-MOET ik de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect is?

-IS de afwasmachine defect waardoor ik de afwas met de hand moet doen?

Ik MOEST de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect WAS. 

Wij MOETEN de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachines defect ZIJN.

Vraagproef/tijdproef/getalproef

Hoofdzin:

- In een hoofdzin staan de persoonsvorm en het onderwerp (bijna) altijd naast elkaar. 

Bijzin:

- De bijzin is vaak een onderdeel van de hoofdzin, je kunt hem vaak vervangen voor één woord

- In een bijzin hoeven de persoonsvorm en het onderwerp niet naast elkaar te staan. 

Zinnen kunnen 2 hoofdzinnen hebben of hoofdzin/bijzin

Hoofdzin of bijzin?

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, want, maar en of.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Ik moet de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect is.

Hoofdzin/bijzin?

Of twee hoofdzinnen?

Waar staan de persoonsvormen en onderwerpen?

Samengestelde zin - tijdproef/getalproef

Ik moet de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect is.

Ik moet de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect is. = Hoofdzin: onderwerp en persoonsvorm staan bij elkaar

Ik moet de afwas met de hand doen, omdat de afwasmachine defect is. = Bijzin: onderwerp en persoonsvorm staan niet bij elkaar.

Samengestelde zin - tijdproef/getalproef

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

Hoofdzin of bijzin?

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

Hoofdzin of bijzin?

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?

Hoofdzin of bijzin?

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?

   - Nee,    Wat kun je dan zeggen over hoofdzin/bijzin

Hoofdzin of bijzin?

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?

   - Nee,  het zijn dus twee hoofdzinnen!

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten.

Hij begroette ons hartelijk. 

Hoofdzin of bijzin?

Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen steeds minder gemotiveerd. 

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

Hoofdzin of bijzin?

Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen steeds minder gemotiveerd. 

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

Hoofdzin of bijzin?

Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen steeds minder gemotiveerd. 

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?
  

   

Hoofdzin of bijzin?

Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen steeds minder gemotiveerd. 

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?

   - ja
   - nee, wat kun je daardoor zeggen over hoofdzinnen en bijzinnen?   

   

Hoofdzin of bijzin?

Toen de zomervakantie steeds dichterbij kwam, werden sommige leerlingen steeds minder gemotiveerd. 

1. Wat is/zijn de persoonsvorm(en)

2. Wat zijn de onderwerpen?

3. Kun je zinsdelen tussen pv en ow inzetten?

   - ja,  Bijzin  - vervangen door toen
   - nee,  hoofdzin

   

Hoofdzin of bijzin?

In hoeverre heb je vertrouwen dat je nu de opdrachten zelfstandig goed kunt maken?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag - Cursus 5 - par 7

Wat:  Paragraaf 9: PV in samengestelde zinnen opdr 1-3

Hoe: Zelfstandig

Nodig: boek en schrift

Tijd: 5 min zelfstandig/stilte, daarna fluisteren.

Hulp: docent 

Geluid: stilte

Klaar: Ga door met4 en 5

Na 15 minuten bespreken we de opdrachten.

Wat heb je deze les geleerd?

Heb je nog een vraag over deze les?

Afronden

Aan het einde van deze les:

- Je herkent de verschillende zinnen binnen een zin.

- Je kunt aangeven of de samengestelde zin bestaat uit twee hoofdzinnen of uit een hoofdzin en een bijzin. 

Huiswerk:

Maak opdracht 1 tm 5 af van par. 9  samengestelde zinnen.

Welkom 2h

Aan het einde van deze les:

- Je herkent bijzinnen in samengestelde zinnen.

- Je kunt deze bijzinnen benoemen als zinsdeelzin.

Wat gaan we vandaag doen?

• Terugblik: samengestelde zinnen
• Uitleg en oefenen: Zinsdeelzinnen
• Afronden 

Ontleed de volgende zin:

Martin Garrix geeft volgende week een verrassingsconcert aan honderden fans.

Ontleed de volgende zin:

Martix Garrix geeft volgende week een verrassingsconcert aan honderden fans die mee hebben gedaan aan de digitale wedstrijd. 

Ontleed de volgende zin:

Martix Garrix (ow) geeft (pv) volgende week (bwb) een verrassingsconcert (lv) aan honderden fans die mee hebben gedaan aan de digitale wedstrijd. = meewerkendvoorwerpzin

Zinsdeelzinnen

Zinsdeelzinnen kunnen de vorm van verschillende zinsdelen aannemen:

o-zin

lv-zin

mv-zin

bwb-zin

Kijk naar het volgende voorbeeld:

1. Die persoon hoort The Voice te winnen.

In zin 1 is het onderwerp: Die persoon.

2. Iemand die zo'n talent heeft, hoort The Voice te winnen.

In zin 2 is het onderwerp lastiger te vinden. 

Wie hoort The Voice te winnen? Iemand die zo'n talent heeft.

Dus o-zin. (Het onderwerp heeft de vorm van een zin aangenomen.)

Hoe pak je dit nu aan?

Stap 1: Zoek de bijzin.

Stap 2: Vervang de bijzin door een woord of woordgroep.

Stap 3: Ontleed de zin en bepaal het zinsdeel van het woord of de woordgroep.

Stap 4: De bijzin is hetzelfde zinsdeel als het ingevulde woord of de woordgroep.

Voorbeeld:

Wie zich heeft aangemeld, wordt zaterdag verwacht.

Stap 1: Bijzin is 'Wie zich heeft aangemeld'

Stap 2: Vervang de bijzin door een woord of woordgroep.

Peter wordt zaterdag verwacht.

Stap 3: Ontleed de zin. Peter = onderwerp

Stap 4: De bijzin is onderwerpzin.

Even oefenen

• Wie meedoen met het voetbaltoernooi mogen eerder weg.
• Wat is de bijzin?
• Wie meedoen met het voetbaltoernooi mogen eerder weg.
  
  
• Door welk(e) woord(en) zou je de bijzin kunnen vervangen?
• Welke functie hebben deze woorden in de zin?
  ow-lv-mv-bwb

Opdracht 1.

Geef aan of de rode woorden een zinsdeel zijn of een zinsdeelzin (bijzin).

d De zomers worden steeds warmer door een toename van de zonnestraling.

a Wat Ariël jou wijsmaakt, heeft hij zelf verzonnen.

b Het jongste meisje uit dit gezin krijgt van haar broers veel aandacht.

c Je moet meteen naar huis komen, zodra de training voorbij is.

In hoeverre heb je vertrouwen dat je nu de opdrachten zelfstandig goed kunt maken?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag - Cursus 5 - par 11

Wat:  Paragraaf 11: Zinsdeelzinnen - opdr 1-2

Hoe: Zelfstandig

Nodig: boek en schrift

Tijd: 5 min zelfstandig/stilte, daarna fluisteren.

Hulp: docent 

Geluid: stilte

Klaar: Ga door met4 en 5

Na 15 minuten bespreken we de opdrachten.

Wat heb je deze les geleerd?

Heb je nog een vraag over deze les?

Afronden

Aan het einde van deze les:

- Je herkent bijzinnen in samengestelde zinnen.

- Je kunt deze bijzinnen benoemen als zinsdeelzin.

Huiswerk:

Maak opdracht 1 tm 5 af van par. 11 samengestelde zinnen.