Grammatica zinsdelen - paragraaf 3 Onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen - paragraaf 3 Onderwerp

Planning 

1. Lezen
2. Nakijken huiswerk persoonsvorm en zinsdelen
3. Herhaling persoonsvorm en zinsdelen
4. Uitleg onderwerp
5. Quizvragen
6. Aan de slag 

Wat is de persoonsvorm in de onderstaande zin?
De jongens blijken hard te kunnen rennen.

1. De jongens
2. blijken
3. kunnen
4. rennen

Wat is de persoonsvorm in onderstaande zin?

Wat is jouw favoriete automerk?

1. Wat
2. is
3. favoriete
4. jouw

Wat is de persoonsvorm in onderstaande zin?

Heb jij vorige week je verjaardag gevierd?

1. gevierd
2. jij
3. je verjaardag
4. Heb

Verdeel onderstaande zin op de juiste manier in zinsdelen.

1. /De jongen/ met de rode trui/ is/ gisteren/ jarig/ geweest./
2. /De jongen met de rode trui/ is/ gisteren / jarig geweest./
3. /De jongen met de rode trui / is / gisteren jarig/ geweest./
4. / De jongen met de rode trui/ is/ gisteren/ jarig / geweest./

Verdeel onderstaande zin op de juiste manier in zinsdelen.

1. /Heb/ jij / goede / cijfers/ gehaald / in de toetsweek?/
2. /Heb/ jij / goede cijfers/ gehaald / in de toetsweek?/
3. /Heb/ jij/ goede cijfers/ gehaald in de toetsweek?/
4. /Heb/ jij / goede cijfers/ gehaald/ in de / toetsweek?/

Lesdoelen

Ik kan het onderwerp in een zin vinden. 

Wat is het onderwerp ?

Het onderwerp van de zin is degene die of datgene wat in de zin iets doet of is.

Er zijn twee manieren om het onderwerp van de zin te kunnen vinden.

Manier 1: De getalsproef

Verandert de persoonsvorm van enkelvoud in meervoud of van meervoud in enkelvoud, dan verandert er ook een ander zinsdeel. Het zinsdeel dat samen met de persoonsvorm verandert, is het onderwerp.

Bijvoorbeeld: Het vrolijke hertje rent door het bos.  

Stap 1: Zoek de persoonsvorm en zet streepjes tussen de zinsdelen.
Stap 2: Verander de persoonsvorm van getal. Welk zinsdeel verandert mee?

Manier 2: De vraagproef

Stel de vraag: Wie (wat) + persoonsvorm? Het antwoord hierop is het onderwerp.

Bijvoorbeeld: De enthousiaste cavia's maakten een salto in hun kooi. 

Stap 1: Zoek de persoonsvorm en zet streepjes tussen de zinsdelen van de zin.
Stap 2: Stel de vraag: Wie (wat) + persoonsvorm? 

Let op: gebiedende wijs! 

Gebiedende wijs: een zin bevat een bevel, commando of opdracht.

Bijvoorbeeld: Pak je boeken!  Ga naar huis!

Deze zinnen hebben geen onderwerp. Om de zin toch goed te kunnen ontleden, moet je een onderwerp bij de zin bedenken. Het is het gemakkelijkste als je het woordje “jij” eraan toevoegt. Bijvoorbeeld: Jij pakt je boeken! Jij gaat naar huis!

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?
De leerlingen denken na over de som.

1. De leerlingen
2. denken na
3. over
4. de som

Wat is het onderwerp in onderstaande zin?

Ik heb me vergist in zijn houding.

1. Heb
2. Me
3. Houding
4. Ik

Pak je boeken!

1. Pak
2. Je
3. Je boeken
4. Geen onderwerp