7.1 Absolutisme (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7.1 Absolutisme (deel 2)

Centralisatie in Rusland

• 1613 - 1917: Romanovs
• macht adel/geestelijkheid werd beperkt
• militaire en administratieve taken in handen genomen
• Russisch-Orthodoxe kerk instrument in handen van de staat 
• tsaar Peter de Grote (1682-1725) belangrijk > vb. scheepswerven Amsterdam en Zaandam

Tsaar Peter de Grote (1672-1725)

als timmerman in Zaandam (1697) en op een VOC werf in A'dam.

Centralisatie in Pruisen

• na 30-jarige oorlog Duitse Rijk: 300 staatjes
• Pruisen belangrijk koninkrijk
• Frederik Willem (1640-1688):
• leger en ambtenaren gereorganiseerd        (> verdienste belangrijker dan afkomst)
• Frederik Willem II (1713-1740)                            (= Soldatenkoning) leger nog efficiënter door belastingstelsel
• religieuze tolerantie in Pruisen

Geen centralisatie in de Nederlanden

• 1581: Acte van Verlatinghe > 
• geen koning meer > Republiek
• 'Zeven Verenigde Provinciën´
• Oranjes bleven stadhouder,
• geen koning
• wèl veel invloed in handen van:
• Willem III (stadhouder-koning)
• 1672 - 1702

Geen centralisatie in Engeland, Ierland

en Schotland

• Parlement wist macht uit te breiden,
• vooral burgerij en lage adel invloedrijk door economische macht
• wel strijd met hoge adel/koning > 
• burgeroorlog (1642-49) > Karel I onthoofd (!!) 
• Jacobus II (katholiek en absolutistisch) verjaagd                                             door parlement:
• met steun van (protestantse) Willem van Oranje III
• 'Glorious Revolution' (1688): rechten parlement erkend door Willem III
• was getrouwd met dochter Jacobus > werd koning van Engeland

Nieuwe ideeën over de macht in de staat 

Door twee filosofen: 

Thomas Hobbes en John Locke

Hobbes 

Leviathan (1649-1650)

• Mens moet zijn natuurrecht op te oordelen over eigen veiligheid overdragen, door een contract te sluiten met een almachtige soeverein 
• Want: De mens is voor zijn medemens een wolf. 
• Soeverein garandeert veiligheid en vertegenwoordigt allen. 

Locke 

Two treatises of government 

• Gepubliceerd vlak voor de Glorious Revolution (1688) 
• Gevlucht naar de Republiek tijdens absolutistische politiek van Jakobus II 
• Idee: regering is niet absoluut soeverein, maar regeert slechts op basis van vertrouwen van het volk. Misdraagt de regering zich, dan kan het volk het vertrouwen opzeggen en een nieuwe regering kiezen. 

Nu: huiswerk

Vraag 6 t/m 15