Hielprik

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Hielprik

Waarom wordt er een hielprik afgenomen?

Nederland startte in 1974 met screening op de stofwisselingsziekte PKU Phenylketonurie (fenylketonurie)

Vandaar dat de hielprik soms nog PKU wordt genoemd

In de jaren zestig startten de Verenigde Staten en Groot-Brittannië met de hielprikscreening. De ontdekking dat ernstige verstandelijke handicaps in sommige gevallen voorkomen konden worden was een doorbraak. Nederland startte in 1974 met screening op de stofwisselingsziekte PKU Phenylketonurie (fenylketonurie). Door betere testen en behandelingsmethoden kon het programma gestaag worden uitgebreid. Tot 2007 werd op 3 aandoeningen gescreend. 

Is de hielprik een voorbehouden handeling?

1. Ja
2. Nee

Waarom een hielprik? 

• Vroegtijdig opsporen van ernstige, zeldzame maar behandelbare  aandoeningen.

• Het bloed wordt onderzocht op 19 ziektes (In de periode tot 2022 wordt het aantal ziekten waarop wordt gescreend uitgebreid tot 31).

• Bij deze ziektes hebben interventies en behandelingen direct na de geboorte grote voordelen. 

• Dit zijn behandelingen zoals het geven van een geneesmiddel of een dieet

Opsporing van ziekten

In Nederland wordt aan ouders van pasgeboren baby's de hielprik aangeboden. Maar welke ziekten spoort deze eigenlijk op?

In 2024 telt de hielprik in Nederland 27 ernstige aangeboren ziekten.

Hiervan zijn 19 metabole ziekten.

Uitslag 

Uitslag goed;  geen bericht (na 5 weken)  

Uitslag niet goed;  huisarts zoekt contact

Moet je ouders altijd toestemming vragen voor je de hielprik afneemt?

Nee, niet verplicht

ja, dit is verplicht

Afname

• Het afnemen van enkele druppels bloed uit de hiel van een zuigeling

• in de eerste week na de geboorte, tussen de 4e en 7e dag. Het is belangrijk om binnen drie dagen na de geboorte aangifte te doen bij de gemeente om ervoor te zorgen dat de hielprik medewerker langs kan komen

• De hielprik is vrijwillig. Vooraf wordt om toestemming gevraagd aan ouder(s) / verzorgers

Waarom wordt het in de hiel afgenomen?

Waarom de hiel?

• De vinger van een baby is nog te klein voor een vingerprik
  

• Er zitten haarvaatjes in de hiel. Gemakkelijk en veilig om op deze wijze voldoende bloed te halen voor de hielprikkaart

• Er hoeft geen bloedvat aangeprikt te worden.

Aandachtspunten hielprik 

• Ontsmet de hiel 

• De hielprik wordt verricht aan de voetzoolzijde van de hiel, langs de binnen en buitenzijde

• Vooraf verwarmen, washand 38 graden voor betere doorbloeding

Contra-indicaties

• Na een bloedtransfusie bij de zuigeling

• Toediening corticosteroïden
  

• Als er een infuus geplaatst is
  

• Oedemateuze voet
  

• Infectie, ontsteking of beschadiging van de huid

Vragen?